Berichten

Vonnis rechtbank over wet SyRI: grote gevolgen in binnen- en buitenland

/door

vonnisOp 5 februari 2020 deed de rechtbank in Den Haag een belangwekkende uitspraak. Het ging om de wet SyRI(Systeem Risico Indicatie). De rechtbank oordeelde dat de wetgeving onrechtmatig is, want in strijd met hoger recht en dus onverbindend. Daarmee doelde de rechtbank het artikel 8, lid 2 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens(EVRM). Het vonnis heeft belangrijke binnenlandse gevolgen, omdat zij raakt aan in aanbouw zijnde wetgeving. Dat betreft de Wet Gegevensverwerking door Samenwerkingsverbanden(WGS), maar ook de opvolger van het in 2018 ingetrokken Wetsvoorstel Wet bevordering samenwerking en rechtmatige zorg(Wbsrz). Wat betreft het buitenland vormt deze uitspraak een stimulans om soortgelijke zaken aan te spannen tegen hun regering. VN-rapporteur voor de mensenrechten, Philip Alston, die zich eerder zeer kritisch uitliet over het systeem, stelt dat het vonnis  internationaal gevolgen zal hebben. Hij vindt het aannemelijk dat activisten in andere landen vergelijkbare zaken gaan aanspannen. Lees meer

Staat doet aan framing in rechtszaak over SyRI. Verwijt eisers wat die niet stelden

/door

staatOp 29 oktober 2019 was ik aanwezig bij de interessante rechtszitting over de wet SyRI. Die vond plaats in het paleis van Justitie in Den Haag. De eisende partij bestond uit een conglomeraat bestaande uit de  Stichting Platform Bescherming Burgerrechten, het Nederlands Juristencomité voor de Mensenrechten (NJCM), Stichting Privacy First, Stichting KDVP, de Landelijke Cliëntenraad, de FNV en de auteurs Tommy Wieringa en Maxim Februari. De advocaten waren de heren Linders en Ekker.  De staat werd vertegenwoordigd door juristen van de landsadvocaat, het kantoor Pels Rijcken. Opvallend zwak was in mijn ogen het betoog van de meermalen secundair reagerende landsadvocate, mevrouw Bitter. Opvallend was  dat ze eisers woorden in de mond legde die dezen nooit gebruikt hadden in de pleitnota. Ze bestreed namelijk dat SyRI gedrag voorspelde van burgers. In de pleitnota van eisers is zoiets niet terug te vinden. Als er iemand over gedragsbeïnvloeding sprak in de stukken was het de staat wel. Die spreekt over één van de doelstellingen van SyRI   dat die behelst  “het trachten normconform gedrag te beïnvloeden”.

Lees meer

Kabinet presenteert wetsontwerpen die strijdig zijn met Grondwet

/door

grondwetIn de zomer van 2018 heeft het kabinet een tweetal wetsontwerpen gelanceerd die strijdig zijn met de grondwettelijke rechten. Het gaat om de Wet Gegevensverwerking door Samenwerkingsverbanden(WGS)  en  de Wet bevorderen samenwerking en rechtmatige zorg(Wbsrz). Deze wetsontwerpen grijpen evenals de in  2014 door de overheid ingevoerde Systeem Risico Indexatie(Syri) door een wijziging van de wet SUWI(Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen) diep in het bestaan van de burger in.  Als grote gemene deler hebben de drie genoemde wetten gemeen dat zij zeer ver doordringen in de persoonlijke levenssfeer van burgers door het opzetten van, het onderling vergelijken en bewerken van databases met behulp van big-data-analyse-technieken. Dat alles met het doel om tot profilering over te gaan. De wetten hebben ook gemeen dat er geen notificatieplicht  in opgenomen is om geïncludeerde burgers in kennis te stellen van het delen van bronbestanden, de verwerking van hun gegevens en opname in enig profileringsbestand. Ook  ontbreekt een afdoend correctierecht van de burger. Het gaat in dezen om digitale burgerrechten die de overheid schendt. Daarmee zet het kabinet de verhouding staat-burger op scherp.  Lees meer

Aftrap juridische actie tegen risicoprofiling door Nederlandse overheid

/door

kickoffOp vrijdagavond 19 januari 2018 organiseert het Platform Bescherming Burgerrechten in theater De Nieuwe Liefde in Amsterdam een avondvullende bijeenkomst over “profiling” door de overheid met behulp van het Systeem Risico Indicatie(SyRI). Die avond vindt de aftrap plaats van de rechtszaak tegen de Staat der Nederlanden vanwege het op grote schaal maken van risicoprofielen maken van haar burgers met SyRI. Het doel van dit systeem is in zichzelf al ongeëvenaard, omdat het niet beoogt om uitkerings-, belasting en arbeidsfraude vast te stellen, maar om de risico’s hierop in kaart te brengen. Met andere woorden, dit systeem voorziet in de mogelijkheid om risicoprofielen van niet-verdachte burgers te maken. Weinigen hebben weet van de omvang van het maken van deze risicoprofielen. De rechtszaak gaat gevoerd worden door het  Public Interest Litigation Project (PILP) en het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten(NCJM) in samenwerking met het Platform Bescherming Burgerrechten. Deikwijs Advocaten zal in de rechtszaal acteren.  Het NCJM beoogt het strategisch procederen voor mensen- en burgerrechten in Nederland. De campagne van het Platform Bescherming Burgerrechten, die rond deze rechtszaak van start is gegaan, heeft de zeer toepasselijke titel: “Bij voorbaat verdacht” gekregen. Op dit moment staat een overleg met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gepland waarin de aangesloten partijen hun eisen omtrent SyRI op tafel leggen. Mocht daar geen gewenst resultaat uit komen, dan wordt de rechtszaak in gang gezet. Formeel is vanwege de rechtsgang een dergelijke stap noodzakelijk.

Lees meer