Nog steeds verplicht GGZ-scoringslijsten invullen met koppeling aan declareren

In 2023 verplichtte de Nederlandse Zorgautoriteit(NZa) via de Regeling GGZ en FZ  zorgverleners en zorginstellingen in de GGZ de antwoorden op HONOS-scorings-vragenlijsten van 800.000 GGZ-cliënten in te vullen en op te sturen. Dat is zeer privacygevoelige informatie die ook het medisch beroepsgeheim doorbreekt. De coalitie Vertrouwen in de GGZ voert daar een bodemprocedure over.De NZa heeft na de opvraag in 2023 geen nieuwe opvraag gedaan. Nu gebruiken niet alle GGZ-zorgverleners de HONOS-vragenlijsten, slechts een deel. Door de verplichting van de NZa werden ALLE GGZ-zorgverleners gedwongen die lijsten in te vullen. Door een koppeling van het invullen en versturen van die HONOS-scoringslijsten aan het declareren van verleende zorg kon men zich niet aan het invullen van die lijsten onttrekken. Het aparte is dat ondanks dat de NZa geen HONOS-gegevens meer opvraagt, en inmiddels de data die ze verzamelde vernietigde, de registratieverplichting en de koppeling aan het declareren nog steeds bestaat.

HONOS

HONOS-scorelijsten bevatten een groot aantal vragen over het mentaal functioneren van de GGZ-cliënt en hebben als doel om het effect van de therapie te volgen. Bij de antwoordmogelijkheden gaat het om de getallen van 0 t/m 4, waarbij bij elk getal voor elke categorie staat voor een bepaalde omschrijving van het functioneren. Door de lijsten op verschillende momenten voor/tijdens/na het behandelproces in te vullen kan je zien of de cliënt voor of achteruit gaat.

Procedure

Van diverse GGZ-zorgverleners vernam ik dat door de koppeling aan het declaratieproces het nog steeds onmogelijk is om je te onttrekken aan het invullen van die HONOS-vragenlijsten ook al gebruik je ze zelf niet voor/tijdens/na het behandelproces. De gang van zaken is dat om via het elektronisch patiënten dossier(EPD) überhaupt te kunnen declareren eerst de HONOS-lijsten ingevuld moeten worden. Daarna kan men de privacyverklaring pas invullen. Erna kan men pas declareren. Als u dit goed leest zult u beseffen dat de zorgverlener hoe dan ook HONOS-gegevens genereert ook al maakt de cliënt gebruik van de privacyverklaring. Met de privacyverklaring kan de cliënt wel verhinderen dat het EPD de HONOS-gegevens verstuurt. Maar bij een te groot aantal mensen die daar gebruik van maakt komen zorgverzekeraars met indringende mails met aankondiging van repressieve acties als de zorgverlener naar hun oordeel te veel het gebruik van de privacyverklaring propageert.

Registratieverplichting NZa

Bij verder navraag bij één van de leveranciers van GGZ-EPD’s blijkt dat die zegt dat het invullen van de HONOS-vragenlijsten verplicht is bij het zorgprestatiemodel dat de NZA ontwikkelt voor de bekostiging van de GGZ. Dat die lijsten vervolgens gevalideerd worden. Zonder deze acties kan je niet declareren. De HONOS-antwoorden worden echter bij het versturen van de declaraties nu niet verzonden en blijven binnen het EPD van de zorginstelling.

In de Regeling GGZ en FZ voor 2024, 2025 en 2026 staat nog steeds net als in de Regeling voor 2023 in artikel 3.1 lid 1 de registratieverplichting. Terwijl de aanleververplichting alleen in de Regeling voor 2023 voorkwam in artikel 4.2 lid 4.

Opeisbaar

De nog steeds bestaande registratieverplichting maakt dat de NZa op enig moment kan besluiten toch weer HONOS-data op te eisen als de Autoriteit Persoonsgegevens(AP) daar tenminste toestemming voor geeft. En dat die data dan al klaar liggen voor verzending bij de zorgverlener/zorgaanbieder. De AP heeft eenmalig voor 2023 toegestaan dat de NZa de HONOS-data opvroeg en heeft als eis gesteld dat als de NZa dat weer wil ze eerst toestemming moet vragen aan de AP. Deze zegt zo’n aanvraag dan te toetsen.

W.J. Jongejan, 26 mei 2025

Afbeelding van Mohamed Hassan via Pixabay