Print 🖨 PDF 📄 eBook 📱

Gunstige jurisprudentie inzake ontvankelijkheid HONOS-rechtszaak

gunstigeAlhier beschreef ik meermalen dat de actiegroep Vertrouwen in de GGZ een bodemprocedure aanspande tegen de Nederlandse Zorgautoriteit(NZa). Daarbij gaat het om het verzamelen/verwerken van de antwoorden op zeer privacygevoelige antwoorden op HONOS-vragenlijsten door de NZa. Dit ondervindt veel kritiek. Op 22 mei 2024 vond in de Rechtbank Midden-Nederland in dat kader een zitting plaats waarin het ging om of eisende partijen(afzonderlijke cliënten, zorgverleners en enkele organisaties) het recht hadden om te mogen procederen. Het ging dus over de ontvankelijkheid van de eisers. De landsadvocaat Pels Rijcken vond dat geen enkele eisende partij ontvankelijk kon zijn. Dat had te maken met de interpretatie van Pels Rijcken van de Wet afwikkeling massaschade in collectieve actie(Wamca). Op basis van die wet is de NZa gedagvaard. Er is nu gunstige jurisprudentie door een uitspraak van het gerechtshof in Amsterdam. Daarbij gaat het ook om een procedure onder de Wamca.

Bezwaren NZa in de bodemprocedure

Tijdens de zitting over de ontvankelijkheid bracht Pels Rijcken naar voren dat er voor de individuele cliënten en zorgverleners geen plaats was om op basis van de Wamca te procederen en dat de organisaties uit het maatschappelijk middenveld(Platform Burgerrechten, Stichting KDVP en het Landelijk Overleg Cliëntenraden (LOC) niet voldeden aan de representativiteitseisen. Bovendien suggereerde men dat de eisende partijen procedeerden om geldelijk gewin uit de procedure te slepen. Hiervoor zou dan het zwaardere regime van de Wamca moeten gelden. De eisende partijen maakten juist duidelijk dat het hen ging om een ideële zaak waarvoor het lichte Wamca-regime dient te gelden.

TPC versus Oracle/Salesforce

In de zaak waarin op 18 juni 2024 uitspraak werd gedaan staan de Stichting The Privacy Collective(TPC) tegenover de tech-giganten Oracle en Salesforce. TPC stelt dat deze bedrijven persoonsgegevens van ongeveer 10 miljoen in Nederland wonende internetgebruikers verzamelen doordat zij cookies plaatsen. Op basis van die gegevens zouden profielen worden samengesteld en geautomatiseerd verkocht.

TPC vordert geboden, verboden, verklaringen voor recht en ook een bedrag van € 500 per gebruiker ter vergoeding van schade die gebruikers zouden lijden. Of die verwijten terecht zijn of niet is in deze uitspraak niet beslist, want dat is nog niet aan de orde. Voor dit soort acties gelden namelijk speciale wettelijke eisen, bijvoorbeeld op het punt van de representativiteit en de governance binnen de stichting. De rechtbank Amsterdam had eerder beslist dat TPC niet aan deze eisen voldeed. Daartegen heeft TPC hoger beroep ingesteld. Het Hof besloot heden dat TPC WEL ontvankelijk is.

Representativiteit

Wat zegt het Hof nu in de TPC zaak waarbij wel een financiële eis op tafel licht, dus die onder het zware Wamca-regime valt:

  • TPC is ontvankelijk. De steun die zij vergaarde via belangenorganisaties in het veld telt mee voor haar representativiteit;
  • De WAMCA bevat geen getalsmatig criterium voor representativiteit;
  • Het geven van steun via een steunknop op de website van TPC telt ook mee in het kader van representativiteit;
  • Voor het organiseren van inspraak is het niet nodig dat de achterban een e-mailadres op de website achterlaat;
  • Het is niet noodzakelijk dat alle individuele leden van de achterban dezelfde immateriële schade hebben geleden;
  • De WAMCA staat het gebruik van categorieën gelaedeerden toe
  • Het is in het voordeel van alle partijen dat in één efficiënte procedure wordt beslist over de schade;

Betekenis voor HONOS-zaak

Pels Rijcken bracht in de HONOS-zaak naar voren dat de drie belangenorganisaties niet representatief zouden zijn op basis van aantallen leden etc. De uitspraak van het Hof is hier duidelijk in. De Wamca kent geen getalscriterium bij representativiteit. Daarnaast blijkt het Hof ook waarde te hechten aan adhesie-/steunbetuigingen via een website. De actiegroep Vertrouwen in de GGZ die de cliënten, zorgverleners en organisaties bundelt voldoet daar in zeer ruime mate aan.

De uitspraak van het Hof is voor de HONOS-rechtszaak van grote betekenis, mede doordat de rechters pas op17 juli 2024 uitspraak zullen doen over de ontvankelijkheid. Ze kunnen de jurisprudentie van het Hof nu meenemen in hun beslissing. Als nu TPC volledig ontvankelijk wordt verklaard, terwijl het gaat om een zaak waar het verzwaarde Wamca-regime speelt, kan het niet anders zijn dat in de HONOS-zaak die onder het lichte Wamca-regime valt de eisende partijen ook ontvankelijk zijn.

W.J. Jongejan, 19 juni 2024

Afbeelding van Jonas Hasselqvist via Pixabay