Codetabel zorgprestaties NZa te complex voor kostenonderzoek
De Nederlandse Zorgautoriteit(NZa) houdt zich al meerdere jaren bezig met het ontwikkelen van het zorgprestatiemodel. Daarvoor maakte zij een algoritme dat ontwikkeld werd met behulp van de geruchtmakende opvraag van de antwoorden op HONOS-vragenlijsten. De actiegroep/coalitie Vertrouwen in de GGZ voert daarover een bodemprocedure tegen de NZa. Al langere tijd zeggen critici dat het zorgprestatiemodel niet noemenswaard beter gaat werken dan het tot heden gebruikte model met diagnose behandelcombinaties op basis van DSM-diagnosen. Het ontwikkelen van het zorgprestatiemodel moet een enorm hoofdpijndossier voor de NZa zijn. Pilotprojecten waren niet erg bemoedigend. Zorgverleners/zorgaanbieders werden gedwongen mee te doen. Het algoritme gaf weinig zeggende resultaten. Onderzoek naar de validiteit, of het doet wat het geacht wordt te doen, van het bedachte systeem is nog gaande bij de universiteit Groningen. Nu blijkt bij NZa-kostprijsonderzoek bij GGZ-instellingen dat men het zo complex maakte dat uitstel nodig is om de zaken te vereenvoudigen.
Te complex(1)
Op 16 juli 2024 liet de NZa in een nieuwsbrief weten dat de het kostenonderzoek met zorgprestaties bij GGZ-instellingen voorlopig even uitstelt men schrijft:
“Het uitstel komt door een aantal factoren. Zo doen we dit onderzoek voor het eerst voor het zorgprestatiemodel met zo’n 1300 zorgprestaties. We willen bovendien de invulling zo gemakkelijk mogelijk maken, bijvoorbeeld door waar mogelijk als hulpmiddel de huidige verhoudingen te laten zien. En we moeten rekening houden met minder recente Excel-versies bij een aantal aanbieders. Deze en andere technische factoren maken het huidige formulier te traag voor gebruik, waardoor het invullen te veel tijd gaat kosten. Dit vinden wij niet verantwoord.”
Te complex(2)
En vervolgt met :
“We werken daarom de komende tijd aan een minder complexe oplossing. Het doel is om alle prestaties te herijken en per 2026 nieuwe passende tarieven te introduceren. We doen dit in goed overleg met de brancheorganisaties in de ggz. In augustus kunt u van ons een update verwachten over het vervolg van het kostprijsonderzoek.”
Enorme gedetailleerdheid(1)
Zoals u kunt zien heeft de NZa zelf ook wel door dat ze iets gemaakt heeft waarmee het bedoelde kostprijsonderzoek niet goed uitvoerbaar is. Als we naar de codetabellen gaan kijken die de NZa maakte om de zorgprestaties te rubriceren valt de ontstellende gedetailleerdheid op die men aanbracht. Ik neem hieruit een aansprekend voorbeeld uit de tabel met tarieven voor 2024 die op de website van de NZa staat in bijlage 1.
De tabel staat in een EXCEL-bestand. Zo zijn er voor de inzet van een tolk al 18 verschillende zorgprestaties, namelijk 8 voor de inzet van een tolk bij een patiënt gedurende resp. 5, 15 ,30 ,45 ,60 ,75, 90 en 120 minuten. Die tarieven beginnen met € 15,81 tot € 266,52.
Enorme gedetailleerdheid(2)
Daarnaast nog 10 zorgprestaties met elk een ander tarief voor toeslag inzet van een gedeelde tolk in een groep van 1 tot 10 patiënten. Die tarieven beginnen met 27,66 euro en lopen voor inzet in een groep van 10 af tot 2,77 euro. Dit gaat dan alleen nog maar over de tolken. Wat ik hiermee wil aantonen is dat de gedetailleerdheid enorm is van therapeutische inzet tot aan de bedragen van verblijfsdagen in een instelling.
Al met al staan er in de codetabel 1366 zorgprestaties met afzonderlijke tarieven. Dat zijn dus de 1300 zorgprestaties waarover de NZa het in haar nieuwsbericht heeft. Er zijn als je gaat zoeken bij de NZa nog meer codetabellen met zorgprestaties te vinden met tot over de 4400 zorgprestaties en 11 verschillende tabbladen. Die zijn praktisch onleesbaar vanwege het feit dat de zorgprestaties er d bijv. dubbel in staan omdat zowel dezelfde prestatie geldend voor 2023 en die voor 2024 telkens onder elkaar staan.
Calculerend declareren
Tijdens het bewind van minister Schippers van VWS werd pijnlijk duidelijk dat haar man Sander Spijker, destijds werkzaam bij het adviesbureau P5COM, adviezen uitbracht om zo uitgekookt mogelijk te declareren in de GGZ. Bij een behandeling bestonden destijds vaak gestaffelde tarieven voor de gewerkte uren. Dan kon je door net iets meer uren te behandelen dan een bepaalde staffel in een gunstiger tarief van de hogere staffel terechtkomen. Menigeen wist dat al maar Arjen Lubach stelde dat in zijn rubriek Lubach op Zondag in 2016 prominent aan de orde. Als je kijkt naar de uitgebreide staffeling in alle zorgprestaties dan zie je dat die incentive ook in het nieuwe zorgprestatiemodel nog steeds aanwezig is.
EXCEL
Ronduit vermakelijk is het om te lezen dat de NZa het kostprijsonderzoek met de codetabel dat ze bij de instellingen wil doen zo complex gemaakt heeft dat het gebruik van het spreadsheetprogramma EXCEL nu niet goed mogelijk is. Dat komt, zo kan men lezen, doordat instellingen niet overal dezelfde versie van dit programma gebruiken. Blijkbaar heeft alleen de meest recente versie de functionaliteit die het kostprijsonderzoek vereist. Waarschijnlijk is het eerder gedane kostprijsonderzoek met zorgprestaties bij vrij gevestigde GGZ-behandelaren wel goed gegaan omdat daar niet of nauwelijks groepsbehandelingen plaatsvinden, geen verblijfsdagen in een instelling spelen en dus een zeer ingekorte versie van de codetabel gepresenteerd kon worden.
Kruideniersmentaliteit
Bij het overzien van wat er in die codetabel zorgprestaties staat bekruipt me het gevoel van een enorme kruideniersmentaliteit bij de NZa. Het tot in de kleinste details willen vastleggen van prestaties en tarieven om de kosten maar zoveel mogelijk te beperken.
Wat je nu ziet is dat men de eigen kous op de kop krijgt. Zee maakten iets wat te complex is om nu in het kader van een kostprijsonderzoek aan het veld voor te leggen.
W.J. Jongejan, 23 juli 2024
Gaat Onze Nieuwe Minister Fleur Agema dit allemaal afschaffen, zoals beloofd?
Ik hoop het wel, maar ik verwacht het eigenlijk niet. Het is de vraag of de ambtenarij krachtiger is dan minister Agema.