Elektronisch verhuizen patiëntdossier na 31 jaar nog tranendal

Rond 1990, ruim 31 jaar geleden, begon de huisartsautomatisering. De papieren patiëntenkaarten verdwenen en daarvoor in de plaats kwam het digitale dossier. Vanaf dag één is het verhuizen van patiëntendossier naar een andere huisarts problematisch geweest. Hoewel men destijds een uitwisselformaat formuleerde, heeft dat nooit goed gewerkt. De hoofdreden van de ICT-leveranciers destijds was dat als huisartsen patiënten makkelijk digitaal konden overhevelen het kiezen voor een ander huisartssysteem ook makkelijker zou gaan. In de loop der jaren ondernamen ICT-leveranciers op aandringen van gebruikers-verenigingen van huisartsinformatiesystemen(HIS-sen) pogingen om daar wat aan te veranderen. Dat lukte soms kort en uiteindelijk maar gedeeltelijk. Twee problemen spelen een grote rol. In de eerste plaats gaat het om de correspondentie(specialistenbrieven) en in de tweede plaats om de uitgebreide onderlinge verbanden tussen data. Die koppelingen tussen datagroepen binnen één dossier zijn van vitaal belang om het overzicht te houden Ze gaan bij verhuizing deels verloren.

HUF-bestand

In de beginjaren van de huisartsautomatisering had men het HUF-bestand gedefinieerd. HUF stond voor HIS Uitwissel Formaat. Daar is in die jaren betrekkelijk weinig gebruik van gemaakt. Na verloop van tijd, toen men in de zorg de EDIFACT standaard steeds meer ging gebruiken bij data-uitwisseling, kwam er het MEDOVD(medisch overdracht)-bericht.  Dat leek een verbetering, maar daar konden leveranciers toch vaak een eigen draai aan geven. Bekend onder oudere huisartsen is de soap uit 2008, toen alle leveranciers van HIS-sen een certificaat kregen voor het uniform uit kunnen wisselen van verhuisdossiers. Twee weken later was de incompatibiliteit er weer als tevoren na updates bij diverse HIS-sen. In 2017 blijkt het mogelijk de verschillende bestanden van het verhuisdossier via beveiligde mail van Zorgmail File Transfer via de Stichting Inschrijving Op Naam(ION) te laten verlopen. In 2019 maakte men bekend dat men het over een andere boeg gaat gooien.

Standaardisatie achteraf

In den beginne ging men bij de HIS-sen nooit uit van een gestandaardiseerd datamodel volgens een internationale standaard. Zodoende kwam men rond 2018/2019 bij Nictiz op de gedachte om de te versturen informatie in kleine delen te standaardiseren. Daarbij gaat het om de zogenaamde Zorg Informatie Bouwstenen(ZIB’s). Deze moeten stuk voor stuk gedefinieerd worden en door het veld geaccordeerd. In 2019 maakt Manon Kuilboer, arts, en werkzaam bij VZVZ, de verantwoordelijke voor het LSP, bekend dat men hieraan werkt. De huisartsinformatiesystemen OmniHIS en Promedico ASP werkten aan dit project mee en demonstreerden een keer een testversie van zo’n modulair opgebouwd verhuisbericht.  Helaas zie je ook hier weer dat progressie daarna zeer langzaam gaat. Recent vernam ik uit zeer betrouwbare bron dat de ontwikkeling van de ZIB’s voor het verhuisbericht tergend traag verloopt. Daardoor kan men iets complex als een waterdicht verhuisbericht nu nog steeds niet  uitrollen.

Correspondentie en koppelingen

Zoals hierboven gezegd vormen twee zaken een duidelijk bottleneck. Ten eerste is dat de correspondentie. Veel binnenkomende correspondentie, zoals specialistenbrieven, zit niet in het HIS opgeslagen als tekst binnen invoervelden, maar als ingescande PDF-bestanden. Bij digitale verhuizing gaan die in gecomprimeerde vorm als een ZIP-file mee. Het binnen het ontvangende HIS goed laten neerdalen van die informatie blijkt nog altijd een moeilijk probleem. Daarnaast zijn er binnen een HIS veel onderlinge relaties/koppelingen tussen delen van opgeslagen informatie. Zo zijn alle consulten en visites die te maken hebben met een bepaalde diagnose gekoppeld aan die en soms ook andere diagnosen. Elk HIS heeft weer andersoortige koppelmogelijkheden. Pogingen in het verleden om ooit tot één HIS te komen i.p.v. acht zijn gestrand. Zulks, omdat drie opeenvolgende ministers van VWS stelden dat ze daar het voortouw niet in wilden nemen. Metet de opmerking erbij: “De markt moet zijn werk maar doen.”

Grof schandaal

Het is heel triest om te constateren dat het anno 2021 nog steeds tobben geblazen is met het verhuisbericht. Huisartsen die een verhuisbericht ontvangen zijn zelf of hun assistentes, veel tijd kwijt om een ingeladen verhuisdossier te ordenen en verloren gegane koppelingen te herstellen. Het huidige verhuisbericht verdien hooguit het cijfer 7. Ik schreef al over deze problematiek in februari 2016.

Na 31 jaar huisartsautomatisering kan ik het niet anders dan schandalig vinden dat iets als het digitaal verhuizen van medische informatie van een patiënt nog steeds niet vlekkeloos verloopt en ook extra werk genereert. De patiënt dient erop te kunnen vertrouwen dat er bij verhuizing geen medische informatie verloren gaat of door elkaar gehutseld  wordt.

W.J. Jongejan, 3 december 2021

Afbeelding van Clker-Free-Vector-Images via Pixabay, bewerkt door WJJ