En toen waren er 9 maanden geen nieuwe UZI-passen(niet-op-naam)

Vanaf 1 juni 2017 tot begin maart 2018 zullen er geen nieuwe UZI-passen-niet-op-naam verstrekt kunnen worden door de uitgifteorganisatie, het UZI-register. Passen die in die tussentijd verlopen kunnen alleen de komende week(tot 1 juni 2017) nog aangevraagd worden. Doet een zorgorganisatie, waar medewerkers dat type inlogpas gebruiken dit niet, dan kunnen die medewerkers niet meer inloggen in de zorgsystemen waar ze mee werken. Het is niet een tekort aan UZI-passen, noch een tekort aan mankracht, maar een probleem dat door regelgeving ontstaan is.  Het komt door gewijzigde eisen waaraan het UZI-register moet voldoen als Trusted Service Provider, waaronder het opnemen van Kamer van Koophandel(KvK)-nummers in UZI-passen. Zowel het UZI-register als de passen moeten aangepast worden. Je zou verwachten dat zowel de regelgevers als de uitgevers van de UZI-passen dit probleem op grote afstand hadden zien aankomen. Het korte tijdsbestek van een week waarin nog passen die de komende negen maanden verlopen aangevraagd kunnen  worden doet vermoeden dat men daar heeft zitten slapen. Bij dit alles moet men bedenken dat het UZI-register onder de uitvoeringsorganisatie CIBG valt. Deze organisatie is een onderdeel van het ministerie van VWS. Die is dus uiteindelijk verantwoordelijk voor deze  rare situatie.

Soorten passen

Het Unieke Zorgverlener Identificatienummer(UZI) is een in 2006 geïntroduceerd nummer dat in Nederland gebruikt wordt om een bij het zorgproces betrokken persoon te identificeren. De introductie is onlosmakelijk verbonden met het opzetten van het publieke Elektronische landelijke patiënten Dossier(L-EPD), het  latere, private, Landelijk SchakelPunt(LSP)-gebruik. Het nummer is gekoppeld aan het gebruik van de UZI-pas, een chipkaart die tot doel heeft om bij elektronische uitwissing van patiëntgegevens de veiligheid van die gegevens te garanderen. De kaart wordt zowel gebruikt ter identificatie(wie logt er in) als authenticatie(is degene die inlogt wie hij beweert te zijn) van een bij het zorgproces betrokken persoon.

Er bestaan drie soorten passen:

• de zorgverlenerspas. Dit is een pas voor zorgverleners waarvan het beroep is geregeld in artikel 3(bijv. arts , apotheker, psychotherapeute etc.) of artikel 34(apothekersassistente, diëtist etc.) van de Wet BIG.
• de medewerkerspas op naam. Dit is een persoonlijke pas voor een medewerker van een zorgverlener of organisatie. Het gaat om medewerkers die voor hun werk toegang nodig hebben tot zorginformatie van personen.
• de medewerkerspas niet op naam. Ook dit is een pas voor medewerkers. Deze UZI-pas bevat een beperkte hoeveelheid informatie en heeft minder mogelijkheden. Op deze pas staat niet de naam, maar wel de functie van de medewerker. Deze functienaam mag niet een wettelijke beschermde titel zijn of hier op lijken. Wel kunnen bijv. functienamen er op staan als: medewerker patiëntenadministratie, (dokters)assistente of medewerker apotheek.

Uitnodiging tot workaround

Wat kunnen we de komende negen maanden verwachten. In de eerste plaats zal er een enorme berg aanvragen in de komende week gedaan worden bij de uitgifte-organisatie: het UZI-register. Die berg zal bij de uitgifte als een prop gaan fungeren.  Die zal ervoor zorgen dat de wachttijd voor alle UZI-passen zal gaan uitlopen. Daarbij moet men ook beseffen dat recent de geldigheidsduur van alle UZI-passen van drie naar twee jaar ingekort is. Dit zorgt ook voor extra werk. In de tweede plaats zal het gaan voorkomen dat medewerkers van zorgverleners of zorgorganisaties die niet op tijd een nieuwe pasaanvraag deden niet meer met hun bestaande pas kunnen inloggen en een workaround gaan bedenken. Men wil gewoon doorwerken volgens de dagelijkse routine en niet gehinderd worden door het ontbreken van een UZI-pas. Dat betekent dat mensen gaan werken op de geldige pas van een ander of medewerkers na het verlaten van een werkplek de pas tijdelijk in de kaartlezer laten zitten zodat een ander op dat werkstation zijn of haar ding kan doen. Reeds in 2011 werd vastgesteld dat zoiets bij apothekers gebeurde. Toen werden er al Kamervragen over gesteld.

Man-made disaster

Wat we hier voor onze ogen zien gebeuren is een typisch voorbeeld van man-made disaster. Vanuit de gedachte dat alles in de (zorg)ICT wel te regelen zou zijn, zijn in elkaar grijpende systemen bedacht met dito-regelgeving. Het benul dat het één en ander te gecompliceerd ging worden is bij niemand opgekomen. Het is weer eens een naar gevolg van wat ik techno-optimisme noem. Het is naar dat  dit UZI-pas gedoe zich  voordoet,  omdat werkers in de zorg gehinderd worden in de uitvoering van hun normale taken. Bovendien is het een uitnodiging voor het niet-reguliere gebruik van de UZI-passen.

W.J. Jongejan