Follow the money. Hoe private equity eerstelijnszorg insluipt   

Het van oorsprong Noorse, maar vooral internationaal actieve ICT-bedrijf VISMA bracht op  27 augustus een persbericht uit waarin het de overname van HealthConnected publiceerde. Dat laatste bedrijf is een leverancier van een eerstelijnszorgplatform. Met informatiesystemen voor huisartspraktijken (HIS), huisartsenposten (HAPIS) en een oplossing voor keten- en netwerkzorg (NIS) houdt HealthConnected zich bezig met het ontwikkelen van digitale oplossingen in de eerstelijnszorg. Visma is al eerder eigenaar geworden van een aantal Nederlandse zorgICT-bedrijven. Dat gaat dan om leveranciers als Ecare(Electronisch Cliëntendossier voor ouderenzorg, gehandicaptenzorg en S-GGZ), Therapieland(e-health-platform), SureSync(efficiente en veilige data-uitwisseling), Esculine( Business Intelligence en Health Analytics) en ZorgDomein(digitaal zorgplatform). Visma is niet zomaar een ICT-bedrijf maar een expliciet vehikel van private equity kapitaal. Grootaandeelhouders zijn de investeringsbedrijven Hg Capital, voor 54,8% en GIC, voor 18,1%. Bij elkaar een fors belang van 72,9%. Hg Capital heeft sowieso alleen al een meerderheidsbelang.

Overigens staat de naam Visma voor Visual Management Applications.

Wat is HgCapital?

Met een beetje zoekwerk op Google kom je er al gauw achter dat Hg Capital een in Londen gevestigde private equity-onderneming is. Ze richt zich voornamelijk op technologie-buy-outs in Europa en de VS. Het bedrijf richt zich op investeringen in de technologie- en dienstensector. Hg is opgericht in 2000. Het begon ooit als Mercury Private Equity, de private equity-tak van Mercury Asset Management plc, een gevestigde vermogensbeheerder in het Verenigd Koninkrijk. Mercury Asset Management werd in 1997 overgenomen door Merrill Lynch. In december 2000 onderhandelden de leidinggevenden van Mercury Private Equity over onafhankelijkheid van Merrill Lynch, en HgCapital (zoals het toen heette) werd opgericht als een volledig onafhankelijk partnerschap dat volledig eigendom is van zijn partners en werknemers.

Wat is GIC?

GIC is een Singaporees staatsinvesteringsfonds dat de buitenlandse reserves van het land beheert. Het fonds werd in 1981 door de Singaporese overheid opgericht als de Government of Singapore Investment Corporation, waarvan de afkorting “GIC” is afgeleid. De missie van het fonds is het behoud en de verbetering van de internationale koopkracht van de reserves.

Visma

Dat bedrijf focust zich vooral op SAAS-dienstverlening. Het aanbieden van Software As A service. Daarbij draait de applicatie op de servers die de leverancier inschakelt. Dat is gezien de focus van Visma op de cloud, dus voornamelijk cloud-based. Het legt Visma geen windeieren als je de gepubliceerde bedrijfsresultaten ziet. Dat zal ook de reden zijn dat Visma voor driekwart in handen is van investeringsmaatschappijen

Gevaar van private equity in de zorg   

Hoewel het inschakelen van grote investeerders ontwikkelingen in de (zorg)ICT een boost kan geven zitten er ook duidelijk gevaren aan. In de eerste plaats is er het gevaar in van winstmaximalisatie ten koste van de gebruikers van de software en uiteindelijk van de patiënt. Dat kan zijn door tariefsverhogingen maar ook door uitkleding van de overgenomen organisatie. In de tweede plaats is er het afbreukrisico. Veel investeringsmaatschappijen hebben de neiging na een jaar of drie tot vijf de investering weer van de hand te doen en op zoek te gaan naar beter rendement. Een exit kan grote gevolgen hebben voor het functioneren van onderliggende bedrijven. Er zijn een aantal exit-strategieën: 1.  verkoop aan een strategische koper, 2. verkoop aan een andere private equity-partij:.

3.beursgang (IPO): Dit is een complex proces, maar het kan een zeer lucratieve exit zijn. Het bedrijf wordt openbaar, en iedereen kan aandelen kopen, 4. Management buy-out: het managementteam koopt de aandelen van de investeerder en tenslotte 5. De ondergang van het ooit overgenomen bedrijf.

Positie HONK  

De Huisarts Organisatie Noord Kennemerland(Noord Holland) heeft mee aan de wieg gestaan van de software van HealthConnected. Vanuit de HONK-organisatie is men rond 2018 zelf een applicatie gaan ontwikkelen, genaamd HealthConnected. Eerst zou die applicatie het KetenInformatieSysteem(KIS) voor chronische zorg, ouderenzorg en GGZ  vervangen en daarna zouden mogelijk functionaliteiten als verwijzen, lab- en Röntgen aanvragen worden toegevoegd.  HealthConnected werd daarmee geen KIS, maar een eerstelijns ICT-platform dat een groot aantal losse applicaties zou gaan vervangen en het voor de huisarts mogelijk maakt om vanuit één systeem de verschillende functionaliteiten aan te roepen. Op enig moment werd HealthConnected verzelfstandigd met HONK als minderheidsaandeelhouder. Uit doorgaans zeer betrouwbare bron vernam ik dat met de overname door Visma er een einde gekomen is aan genoemde minderheidsdeelneming.

Afkoop?

Het eindigen van de minderheidsdeelneming houdt nu in dat HONK formeel alleen nog afnemer is van het HAPIS (voor op de Huisartsenspoedpost) en voor het KIS (voor de Ketenzorg). Ik kan me bij een dergelijk stopzetting van dat minderheidsbelang niet voorstellen dat het belang niet af gekocht zal zijn bij de overname. De vraag is echter wie of wat daar financieel wijzer van zijn geworden. Theoretisch zou HONK de geldwaarde van de minderheidsdeelname uitgekeerd hebben moeten krijgen. Naar verluid gaat het bij die deelname om een bedrag met meerdere nullen. Wordt dat straks uitgekeerd aan de huisartsen die in de onder de BV HONK gesitueerde coöperatie HONK zitten? Of gaat het als zo vaak bij dit soort overnames naar de managementlaag.

Een interessante kwestie. Follow The Money.

W.J. Jongejan, 5 september 2025

Afbeelding van Markus Winkler via Pixabay