Kafka: stoppen met het individuele controlemodel bij privacy?
Ter voorbereiding op een symposium over het verleden, het heden en de toekomst van privacywetgeving schreven twee Amerikaanse wetenschappers een artikel. Daniel Solove en Woodrow Hartzog, beiden hoogleraar recht, schreven het. De titel luidt: “Kafka in the age of AI and the futility of privacy as control”. In het artikel vergelijken ze dat wat geschreven is door Franz Kafka in diens boek Der Prozess(het proces) met de positie van de burger met de huidige stand van privacywetgeving. Ze komen tot de niet bepaald vrolijke conclusie dat alle pogingen om het bevorderen van privacyrechten van individuele burgers niet veel zoden aan de dijk zet. Ze noemen het ook het falen van het Individuele controlemodel(individual control model). Daartegenover zetten ze een ander type van controle: het maatschappelijke structuur model(societal structure model). Op dit artikel maakte Matthijs Koot, IT’er en cybersecurity-expert via X(voorheen Twitter) door een retweet mij opmerkzaam.
Samenvatting(1)
De vertaalde samenvatting luidt alsvolgt:
“Hoewel Franz Kafka Das Porzess meer dan een eeuw geleden schreef, heeft hij het kernprobleem van digitale technologieën vastgelegd. Dat gaat er namelijk om hoe individuen machteloos en kwetsbaar worden gemaakt. De afgelopen vijftig jaar, en vooral in de 21e eeuw, zijn er over de hele wereld privacywetten ontstaan. Deze wetten zijn vaak sterk gebaseerd op een individueel controlemodel dat tot doel heeft individuen de rechten te geven om hen te helpen de verzameling, het gebruik en de openbaarmaking van hun gegevens te controleren.”
Essay
“In dit essay betogen we dat, hoewel Kafka ons op heldere wijze de benarde situatie van het machteloze individu laat zien, zijn werk paradoxaal genoeg ook suggereert dat het versterken van de positie(empowerment) van het individu niet het antwoord is op het beschermen van de privacy, vooral in het tijdperk van kunstmatige intelligentie. In Kafka’s wereld onderwerpen personages zich gemakkelijk aan autoriteit, zelfs als ze niet worden gedwongen en zelfs als dit tot letsel of de dood leidt. De slachtoffers krijgen de schuld, en zij geven zichzelf zelfs de schuld.”
Slechte beslissingen
“Hoewel Kafka’s kijk op de menselijke natuur overdreven is vanwege het duistere komische effect, bevat het niettemin veel waarheden waarmee de privacywetgeving rekening moet houden.
Zelfs als men duistere patronen en smerige manipulatieve praktijken uit de weg ruimt, zullen mensen nog steeds slechte beslissingen nemen over privacy. Ondanks waarschuwingen zullen mensen de technologieën omarmen die hen pijn doen. Wanneer mensen controle krijgen over hun gegevens, geven ze deze meteen terug. En wanneer de gegevens van mensen op onverwachte en schadelijke manieren worden gebruikt, zullen mensen zichzelf vaak de schuld geven.”
Systeem maakt burger machteloos
“Kafka’s werk biedt belangrijke inzichten voor het reguleren van privacy in het tijdperk van AI. De wet kan individuen geen macht geven als het systeem hen machteloos maakt. Uiteindelijk zou het primaire doel van de privacywetgeving niet moeten zijn om individuen controle te geven over hun gegevens. In plaats daarvan moet de wet zich richten op het waarborgen van een maatschappelijke structuur die het verzamelen, gebruiken en openbaar maken van persoonlijke gegevens onder controle brengt. Dat noemen we het “societal structure model(maatschappelijke structuur model)”.
Visie
“Deze visie begint met de erkenning dat privacy niet puur (of zelfs maar in de eerste plaats) iets van een individueel belang kent. In plaats daarvan moet de privacy worden beschermd met het oog op bevorderen van maatschappelijke waarden zoals democratie, vrijheid, creativiteit, gezondheid en intellectuele en emotionele bloei. Veel geleerden, vooral Paulus Schwartz, Oscar Gandy, Julie Cohen, Joel Reidenberg, Spiros Simitis en Priscilla Regan hebben er al lang op gewezen hoe belangrijk het is om privacy te beschouwen als een maatschappelijke waarde, niet slechts een individueel belang. In deze visie gaat privacy dan ook in de eerste plaats over macht en hoe menselijke informatie daarin relevant is voor het scheppen, implementeren en distribueren ervan.”
Maatschappelijke actie
De reden dat ik deze samenvatting hier publiceer heeft te maken met het toenemende belang van acties door maatschappelijke organisaties in het privacy-debat. Daarbij doel ik organisaties op Bits of Freedom, Amnesty, Platform Burgerrechten, burgerrechtenvereniging Vrijbit etc etc die van eminent belang zijn bij het alert maken en bestrijden van aanwezige en dreigende privacyschendingen. Op papier heeft het individu privacyrechten maar praktisch gesproken is het voor het een eenling ondoenlijk schendingen aan te vechten. Het alleen maar hameren op het vergroten van individuele privacyrechten volstaat niet. En hopen dat het individu daardoor een krachtiger positie inneemt tegen overheden is niet afdoende. Maatschappelijk structuren zullen collectief de privacybelangen van burgers moeten blijven bewaken. Het beschreven artikel kan behulpzaam zijn bij de discussie over de te volgen strategie in Nederland.
W.J. Jongejan, 9 januari 2024
Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay
Recente reacties