Minister VWS zelf oorzaak van niet voorleggen gedragscode EGiZ aan CBP

In de Telegraaf van 18 juni 2015 staat een ronkend artikel over artsenorganisaties die een gedragscode voor elektronische data-communicatie in de zorg niet willen voorleggen aan het College Bescherming Persoonsgegevens(CBP).  De Tweede Kamerleden Bouwmeester(PVDA) en Bruins  Slot (CDA) spreken er schande van. Een nieuwe rel over elektronische communicatie van medische data lijkt geboren. Niemand lijkt te beseffen hoe één en ander in elkaar steekt. Het aardige van het verhaal is eigenlijk dat de minister van VWS zelf de oorzaak is van het niet voorleggen van de gedragscode aan het CBP. Het ligt allemaal wat subtieler. Ik zal pogen alles voor u op een rij te zetten.

EGiZ

Rond 2012 nemen een  groot aantal organisaties uit de zorg waaronder  de artsenkoepelorganisatie KNMG met medewerking van en met enige sturing van het ministerie van VWS het initiatief tot het opstellen van de gedragscode Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg, kortweg EGiZ. Men ziet de noodzaak om tot enige vorm van een gedragscode te komen, omdat na het mislukken ven het L-EPD(Landelijk Eelktronisch PatiëntDossier)  een doorstart van het LSP-gebruik zonder wettelijke basis als ongewenst wordt gezien. Met veel inspanning komt men in juli 2013 met de gedragscode EGiZ.  Op pagina 3 van het document zijn de deelnemende organisaties te zien. Ook Nictiz zit erbij. In 2013 wordt die gedragscode naar het CBP gestuurd voor preliminair commentaar, maar nog niet officieel ter goedkeuring voorgelegd aldaar.

33509

In het najaar van 2013 blijkt er opeens iets anders te gebeuren. Dwars door het EGiZ-gebeuren heen, dat nota bene mede door VWS gefaciliteerd was, kwam minister Edith Schippers van VWS opeens met het wetsvoorstel 33509 op de proppen, waarmee het ministerie wel even een wettelijke verantwoord kader voor het gebruik van het Landelijk SchakelPunt  zou scheppen. De gedragscode EgiZ werd door VWS opzij geschoven ten faveure van het wetsontwerp met de mooie naam:  Wijziging van de Wet gebruik burgerservicenummer in de zorg, de Wet marktordening gezondheidszorg en de Zorgverzekeringswet (cliëntenrechten bij elektronische verwerking van gegevens). Alle bij de gedragscode betrokkenen waren zeer verbaasd. In de Tweede Kamer werd 33509 met de nodige amendementen aangenomen. In de Eerste Kamer zijn er bij alle fracties grote bezwaren omtrent de uitvoerbaarheid met name ten aanzien van de gevolgen het begrip gespecificeerde toestemming.  VWS introduceerde dat begrip in 33509.

De minister kon recent niet op tijd antwoord geven op Eerste Kamer-vragen over de toe te nemen regeldruk voor zorgaanbieders door deze wet. Zij koos ervoor om de behandeling te laten voortzetten na de installatie van de nieuwe lichting Eerste Kamerleden. Het traject via de Kamers is nog niet ten einde.

Geen CBP

Omdat de minister zo duidelijk had laten merken geen boodschap aan de gedragscode te hebben, legden de opstellers van de gedragscode deze dan ook niet aan het CBP ter beoordeling voor. Het was immers zinloos als 33509 aangenomen zou worden. Voor de bühne vroeg Edith Schippers nog wel om de gedragscode voor te doen leggen aan het CBP, maar dat was toch wel erg opgelegd pandoer. Ik kan me de opstelling van de makers van de gedragscode ook ten volle voorstellen. Die staan nu nog steeds, terecht, op het standpunt dat eerst maar moet blijken of 33509 de eindstreep haalt, waarna er altijd weer verder gekeken kan worden.

Vermoorde onschuld

Nu 33509 het niet lijkt te halen in de Eerste Kamer speelt de minister de vermoorde onschuld. De KNMG en andere zorgkoepels stellen dat de minister voor 33509 bewust gekozen heeft en willen dus het  traject via de Eerste Kamer gewoon afwachten. Het traject daar, zoals ik hiervoor vermeldde, is nog niet beëindigd.  Het is niet bepaald opportuun om twee dingen door elkaar te doen die hetzelfde beogen te regelen.

Het is overigens heel wel mogelijk dat het artikel in de Telegraaf tot stand gekomen is na enige actie vanuit het ministerie van VWS. Waarom zou de krant uit zich zelf met zo iets abstracts komen? Gezien de aanzienlijke problemen die de minister in de Eerste Kamer ondervindt met het wetsontwerp 33509, is het denkbaar dat ze nu al een exit-strategie zoekt voor het geval het wetsontwerp definitief strandt. Door de aandacht af te leiden naar de zogenaamd “schandalige”” artsenkoepels, probeert ze er dan zelf goed van af te komen en tegelijk de zwarte piet bij een ander neer te leggen.

Ik denk dat de historische context van al deze zaken de gemiddelde burger, maar ook Tweede Kamer-leden niet helemaal helder voor ogen staat is. De verontwaardiging die in de Telegraaf klinkt  uit de mond van de Tweede Kamerleden is  een uitvloeisel daarvan.

Historisch besef: hoe de vork parlementair in de steel zit blijft belangrijk.

W.J. Jongejan