Privaat OTV Mitz gebruikt BSN nu zonder wettelijke grondslag
Meerdere keren schreef ik op deze website over de Online ToestemmingsVoorziening(OTV) Mitz, waarin VZVZ de toestemmingen van burgers wil vastleggen om medische data te kunnen delen. VZVZ staat voor Vereniging van Zorgaanbieders van Zorgcommunicatie, die het landelijk SchakelPunt(LSP) beheert. Net als VZVZ is Mitz een private voorziening waarvoor het ministerie van VWS veel moeite doet om het gerealiseerd te krijgen. Voor het gebruik van Mitz heeft men het Burgerservicenummer(BSN)als uniek koppelgegeven genomen. Tevens is om in te kunnen loggen op Mitz het DigiD als beveiligingsmethode gekozen dat ook het BSN gebruikt. Voor het gebruik van het BSN voor dat doel is een wettelijke grondslag noodzakelijk. Die denkt VWS te regelen in de Verzamelwet Gegevensverwerking III. Dat wetsontwerp is tot heden nog niet aan de Tweede Kamer aangeboden na een internetconsultatieronde die op 1april 2024 eindigde. Mitz is inmiddels met een beperkt aantal aangeslotenen inmiddels in gebruik. Zonder wettelijke grondslag.
Internetconsultatie
Om het BSN voor de OTV Mitz te kunnen gebruiken was een wetswijziging nodig. De Wet aanvullende bepalingen verwerkingen bijzondere gegevens in de zorg (Wabvgz) dient men daarvoor aan te passen. Het is de bedoeling dat zulks gebeurt middels de Verzamelwet Gegevensverwerking III. De internetconsultatieronde voor die verzamelwet liep van 1 maart tot 1 april dit jaar. Op dat moment was Mitz overigens al enige tijd operationeel. De genoemde verzamelwet heeft de Tweede Kamer echter nog niet bereikt. In het Ontwerp Memorie van Toelichting bij dat wetsontwerp staan enkele passages over de door VWS geziene noodzaak om het BSN te gebruiken.
Memorie van Toelichting
Daarin staat:
“Daarbij wordt het Burgerservicenummer (BSN) van de cliënt door de OTV als het unieke identificerend persoonsnummer gebruikt. Het BSN wordt momenteel al als het unieke koppelgegeven in de zorg gebruikt en wordt. Dit onderdeel van het wetsvoorstel wijzigt de Wabvpz en regelt dat een OTV rechtmatig het BSN van een cliënt kan verwerken.
Het BSN kan voor twee doelen worden verwerkt:.
- a) voor het gebruik als koppelgegeven; en
- b) zodat de cliënt de mogelijkheid heeft om door middel van het inlogmiddel DigiD bij een OTV in zijn profiel in te loggen. Daardoor kan de cliënt veilig inloggen bij de OTV”
Wat schrijft VWS verder?
“Er ontbreekt momenteel echter nog een wettelijke grondslag voor het gebruik van het BSN door de OTV.
Het ministerie VWS en het ministerie van BZK (beleidsmatig verantwoordelijk voor DigiD) hebben afgesproken om de OTV Mitz, vooruitlopend op een wettelijke grondslag voor het gebruik van het BSN, voorlopig aan te sluiten op DigiD. Daarmee kan die OTV DigiD nu al als inlogmiddel gebruiken. Voorwaarde is om binnen één jaar een wetgevingstraject te starten waarmee de wettelijke grondslag voor het verwerken van het BSN door de OTV wordt geregeld. Deze afspraak is eveneens aan de Tweede Kamer gemeld. Om die reden is overheidshandelen noodzakelijk. Met dit wetsvoorstel wordt een wettelijke grondslag gecreëerd voor de OTV om het BSN te mogen gebruiken, waardoor de OTV DigiD kan gebruiken om de cliënt bij de OTV te laten inloggen.“
Melding aan Tweede Kamer
Op 15 oktober 2021 schreef de toenmalige minister van VWS, de Jonge, dat VWS samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties overeen gekomen was dat VZVZ Mitz . onder strenge vooraarden, mocht laten werken met het BSN, vooruitlopend op het realiseren van een wettelijke grondslag. Men meldde de Tweede Kamer toen:
“In overleg met mijn collega van BZK is daarom overeengekomen dat Mitz onder strenge voorwaarden nu al op DigiD mag aansluiten. Voor een DigiD aansluiting is het vereist dat een aangesloten partij zelfstandig BSN-gerechtigd is. Hiertoe is een wettelijke grondslag nodig, die op dit moment wordt voorbereid.”
2024
Anno 2024 is er nog steeds geen wettelijke grondslag. Het voorstel ven de Verzamelwet Gegevensverwerking III heeft de Tweede Kamer nog niet bereikt, terwijl Mitz(VZVZ) reeds in november 2023 aankondigde de eerste 4000 Brabanders aangesloten te hebben op Mitz.
Het is overigens nog zeer de vraag of de genoemde verzamelwet wel als hamerstuk de Tweede en Eerste Kamer zal passeren. Het is diverse partijen uit de Tweede kamer langzaam duidelijk aan het worden dat Mitz niet zomaar een voorziening is, maar één die medische informatie in de vorm van bij welk type zorgverlener welk soort informatie beschikbaar is in zich opgeslagen heeft staan. Bovendien zijn er plannen om Mitz bij een scala van zorgdata-uitwisselingen te gaan gebruiken,
Onbestaanbaar
Het is in mijn ogen onbestaanbaar dat VWS een private partij, zoals Mitz, toestaat, het BSN te gebruiken, terwijl er geen wettelijke grondslag bestaat. En dat billijkt op basis van een brief uit 2021 aan de Tweede Kamer met daarin de passage dat men het toestaat onder strenge regels. Dat bijvoorbeeld het wetgevingstraject binnen een jaar gestart is. We zijn nu drie jaar verder en de wet is er nog niet. Zo’n bericht aan de kamer rechtvaardigt dus thans zeker niet het gebruik van het BSN zonder wettelijke basis.
Overigens zijn die wettelijk grondslagen ook vaak een lachertje. Blijkt er iets niet te mogen of niet te kunnen vanwege privacy redenen of het medisch beroepsgeheim dat gaat VWS als de wiedeweerga aan de gang om middels een wetje een wettelijke grondslag te creëren. Vaak ontstaat zo een hele hoop broddelwerk dat daarna weer nieuw wetjes vereist.
W.J. Jongejan, 25 september 2024
Afbeelding van Gabriel Trindade Caviglione via Pixabay