Rampzalige ontwikkeling als OTV Mitz publieke voorziening wordt
Het ministerie van VWS probeert als publieke partij het private gebeuren rond de communicatie van zorgdata driftig te sturen. In naam is de zorgcommunicatie met het Landelijk SchakelPunt(LSP) in private handen, maar op de achtergrond stuurt VWS driftig mee. De regie nemen heet dan in Den Haag. Om het opvraagbaar maken van zorgdata te faciliteren richtte de Vereniging van Zorgaanbieders Voor Zorgcommunicatie(VZVZ) naast het LSP met medeweten en goedkeuring van VWS de online toestemmingsvoorziening(OTV) Mitz op. Daarin legt men dan de toestemmingen vast waarmee zorgdata van zorgverleners met door de patiënt aan te geven groepen van beroepsbeoefenaren gedeeld mogen worden. Het aansluiten bij Mitz door middel van een overeenkomst is nu een vrije keuze van zorgverleners. Net zoals het een vrije keuze van patiënten is om wel of geen toestemming te geven om zorgdata opvraagbaar te maken. Dat wil het ministerie van VWS gaan veranderen.
Privaat versus publiek
De communicatie van zorgdata via het LSP is nu in handen van de private instelling VZVZ. Zorgverzekeraars Nederland, waarin alle zorgverzekeraars verenigd zijn, zorgt voor de financiële basis van VZVZ. VZVZ kan men wel een private partij noemen, maar in begin 20212 kreeg VZVZ om niet van VWS het LSP in handen. Iets wat onder VWS tot 2012 al ruim 350 miljoen euro had gekost. De jaarlijkse kosten van VZVZ staan nergens te boek. Ik becijferde in 2017 al dat de kosten van het berichtenverkeer via het LSP jaarlijks alleen al 35 miljoen euro moesten belopen. VZVZ kan als private partij ook alleen opereren als VWS achter de schermen allerlei zaken faciliteert.
Kamerbrief
In een brief dd. 13 december 2023 aan de voorzitter van de Eerste Kamer liet de toenmalige miniter van VWS, Ernst Kuipers, weten :
“VWS is een voorlichtingscampagne gestart die de noodzaak van het vastleggen van toestemmingen benadrukt. Daarnaast zal ook onderzocht worden wat er juridisch haalbaar en noodzakelijk is om aansluiten op Mitz door zorgaanbieders te verplichten. Daarnaast onderzoek ik de mogelijkheid om van Mitz een publieke voorziening te maken.”
En:
“Ik voorzie de volgende aanvullende interventies:
- Ik monitor de doorontwikkeling van één centrale online toestemming voorziening (Mitz) door VZVZ en stuur bij waar nodig.
- Ik onderzoek de mogelijkheden van het eigenaarschap van Mitz bij de overheid
- Ik start het traject van verplichting voor zorgaanbieders tot aansluiting en gebruik van Mitz.”
Huidige situatie
De implementatie van Mitz bevindt zich nog in een opstartfase. Op dit moment zijn er in heel Nederland 4 apotheken, 7 huisartspraktijken, 1 huisartsenpost en 6 diagnostische centra gekoppeld aan Mitz.
Een beperkt aantal zorgverleners uit die categorieën wachten nog op het realiseren van een koppeling. De grote uitrol denkt men in 2025 te realiseren. Daarbij geldt vanwege de private opzet dat er sprake is van vrijwilligheid bij het aansluiten op Mitz. Zorgaanbieders hebben de mogelijkheid ervoor te kiezen zich niet aan te sluiten op Mitz.
Mitz schendt medisch beroepsgeheim
Indien zorgaanbieders zich realiseren hoe Mitz is opgezet kunnen ze best tot de afweging komen om te beslissen niet de aansluitingsovereenkomst met Mitz te tekenen. Zulks vanwege het gegeven dat Mitz het medisch beroepsgeheim geweld aandoet.
Mitz legt namelijk vast waar gegevens, bij welk type zorgverlener, gegevens beschikbaar zijn. Daarmee legt men binnen Mitz vast of er bijv. data bij een oncoloog of gynaecoloog te vinden zijn. Dat alleen al is medische informatie die de zorgaanbieder bij aansluiting op Mitz met Mitz deelt.
Mitz bevat nog meer informatie, omdat voor de lokalisatiefunctie, in Mitz van alle Nederlanders komt vast te liggen bij welke zorgverlener welke data vastliggen. Daarbij gaat het om naam, Burgerservicenummer, patiëntnummer, type gegevens en de vindplaats van die gegevens. Al deze door Mitz/VZVZ genoemde “metadata” komen in Mitz te staan. Door aan te sluiten geeft men die informatie prijs.
Beroepsgeheim foetsie
Door aansluiting bij Mitz delegeer je het medisch beroepsgeheim, dat inhoudt dat je als arts samen met de patiënt besluit met wie je welke gegevens in het kader van de zorg deelt, weg richting Mitz. Je stelt je dossier daarmee volledig open voor iedere zorgverlener die stelt een behandelrelatie met de patiënt te hebben. Er zijn decentrale oplossingen waarbij de toestemming om data in te mogen zien zorgvolgend zijn. En niet zoals bij Mitz toestemmingen vooraf vastgelegd zijn in een centrale voorziening.
Rampzalig voornemen VWS
Als VWS het voornemen om Mitz en eventueel ook VZVZ van een private een publieke organisatie te maken en aansluiting van zorgaanbieders verplicht te stellen, krijgt de overheid een voorziening in handen die de facto medische informatie bevat VAN ALLE NEDERLANDERS.
Dat is een uiterst ongewenste situatie.
Door het verplicht stellen van de aansluiting vervalt ook de keuzemogelijkheid van zorgaanbieders om te kiezen voor het bewaren van het medisch beroepsgeheim. Zulks door de aansluitovereenkomst met Mitz NIET te tekenen.
Mitz is sowieso een uiterst slechte oplossing voor het probleem waar men bij het Landelijk SchakelPunt tegenaan liep. Namelijk dat je niet kunt aangeven welke zorgverleners wel of niet je zorgdata mogen/kunnen inzien. Daarnaast is het voornemen van VWS om van Mitz een overheidsvoorziening te maken en de aansluiting voor zorgaanbieders verplicht te stellen een zeer slechte zaak. Het kan echt anders, maar daar kiest men bewust niet voor.
W.J. Jongejan, 18 september 2024
Afbeelding van Edward Lich via Pixabay