Berichten

Ook na aanpassing Wiv blijft inbreuk in medische datasystemen mogelijk

agent met aesculaap

Afgelopen dinsdag 10 april 2018 discussieerde de Tweede kamer over de reactie van het kabinet op de uitslag van het raadgevend referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten(Wiv2017). Het debat leverde nu niet bepaald een enorm vuurwerk op. Dat zou je wel verwachten bij de zeer magere, en waarschijnlijke vooraf al ingecalculeerde aanpassingen die kabinet in de brief met de reactie ventileerde.  De beloofde aanpassingen, nieuwe beleidsregels genoemd, betreffen enkele cosmetisch ingrepen, die de wet eigenlijk niet echt veranderen. In de “waarborgen in de uitvoeringspraktijk” komt in punt 5 de omgang met medische gegevens ter sprake. Op dat punt is helemaal niets gewijzigd en komt het kabinet met een uitleg die gerichte inzage in medische datasystemen niet uitsluit.  Men komt met een uitleg over het verwerken van medische gegevens die in de aanloop naar het referendum al vaker te horen was. Dat kwam dan uit de mond van bewindslieden en (oud)hoofden van AIVD en MIVD. Ondanks de geruststellend bedoelde formulering in punt 5 is er nog steeds met de Wiv2017 een duidelijk koerswijziging ingezet, namelijk het in principe legaal kunnen binnendringen in medische data(transport)systemen. Ik schreef over dit onderwerp een vijftal stukken. Zie voor de link ernaar aan het einde van dit artikel.

Lees meer

Kwaliteitsstatuut GGZ faciliteert benchmarking met ROM en schending beroepsgeheim

papier met geheim en aeculaapNa de ophef over het verzamelen en verwerken van ROM-data door de Stichting Benchmark GGZ(SBG) in 2017 liet GGZ Nederland met veldpartijen uit de geestelijke gezondheids-zorg(GGZ)[i] op 18 oktober 2017 weten dat de verwerking van die data weer hervat kon worden. Het kon volgens hen gebeuren op basis van “veronderstelde toestemming”. Dat was een cosmetische operatie. Men veranderde gewoon op papier het doel van het verzamelen en be-/verwerken van Routine Outcome Monotoring(ROM)-data. Van benchmarking en zorginkoop als doel werd het nu kwaliteitsverbetering. Dat wil men bereiken door de resultaten van de ROM-verwerking terug te sluizen richting behandelaars.

In de marge meldde men dat het Kwaliteitsstatuut, vanaf 1 januari 2017 verplicht voor de gehele geneeskundige GGZ, opnieuw doorgelopen zou worden om te zien of men met de veranderde doelstelling het statuut niet moest aanpassen. Naar nu blijkt, bij het lezen van versie 1.1 (d.d. 26 maart 2018) van het model Kwaliteitsstatuut GGZ, staat nog steeds de verplichting tot aanleveren van ROM-data aan SBG overeind. Ook de doelstelling is onveranderd: het aanleveren van ROM-gegevens aan SBG die op geaggregeerd niveau beschikbaar zijn ten behoeve van benchmarking.

Lees meer

Flink geschut in stelling pro sleepwet. Serieuze opmaat naar referendum

kanonnen

Bij het Oekraïne-referendum kon nog gezegd worden dat het toenmalige kabinet en de individuele bewindslieden, nogal laks en laconiek de gebeurtenissen tegemoet traden. Dat kan niet nu niet gezegd worden van het komende referendum over de zogenaamde sleepwet, dat tegelijk met de gemeenteraadverkiezingen op 21 maart 2018 gehouden zal gaan worden. Het grote geschut brengt men nu, anderhalve maand voor het referendum, duidelijk in stelling. Ook de inlichtingendiensten AIVD en MIVD laten zich niet onbetuigd. In een twee pagina’s groot interview in het NRC-Handelsblad(artikel achter betaalmuur) laten Rob Bertholee, directeur van de AIVD en commodore Onno Eichelsheim, die de leiding heeft bij de MIVD, weten dat voor hen de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten(Wiv) zeer belangrijk is. Deze wet wordt ook wel de sleepwet genoemd. Eerder had Bertholee zich al uitgebreid op de televisie laten interviewen in het programma College Tour. Na berichtgeving in de Volkskrant over een geslaagde inbraakoperatie bij Russische hackersgroep Cozy Bear haast minister-president Mark Rutte zich om in de pers een lans te breken voor de sleepwet.  Eerder had de minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijkrelaties Kassa Ollongren, onder wie de Wiv ressorteert, laten weten dat zij zich actief wil mengen in het debat over de sleepwet.

Lees meer

Referendum sleepwet noodzakelijk i.v.m. aantasting medisch beroepsgeheim

sleepwet referendum

De op 11 juli 2017 in de Eerste Kamer aangenomen wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten(wetsontwerp 34588) maakt het mogelijk dat genoemde diensten verregaande bevoegdheden hebben. De wet wordt door critici de “sleepwet” genoemd, omdat data als het ware met een sleepnet opgevist mogen worden. De bevoegdheden houden in dat er uitbreiding is van tapmogelijkheden, verregaande inlichtingenverzameling via het internet en over internetverkeer, tot het zich actief toegang verschaffen tot ICT-systemen. De formulering van het aangenomen wetsontwerp is zodanig, dat het niet uitgesloten is dat de veiligheidsdiensten zich toegang verschaffen tot ICT-systemen met medische informatie of medische netwerken. Zelfs ICT-toepassingen die aan of in het lichaam toegepast worden zijn niet uitgesloten. Hierdoor is het medisch beroepsgeheim duidelijk in het geding. Ik schreef er met de arts en ICT-kenner Gerard Freriks over op deze website op 24 juli 2017. Door een vijftal onafhankelijke studenten van Universiteit van Amsterdam(UvA) is het initiatief genomen om een referendum over de  sleepwet af te dwingen. Inmiddels zijn er het verzoek tot een referendum 234.000 maal ondertekend en lijkt het er serieus op dat het referendum er gaat komen. 300.000 zijn nodig om het referendum af te dwingen. Dit initiatief staat los van het juridische initiatief van het Public Interest Litigation Project(PILP) om met een brede coalitie van juristen, journalisten, privacy-organisaties en tech-bedrijven om via de rechter een stokje te steken voor het toepassen van de aftapwet.

Lees meer

Contraterrorisme mbv gezondheidszorg. Verwerpelijke MEDINT in de NHS

spionage

Recent werd ik attent gemaakt op een publicatie in het online magazine Security Dialogue, geschreven door Charlotte Heath-Kelly, assistent professor van het  Department of Politics and International Studies van de University of Warwick in het Verenigd Koninkrijk. De titel was “Algorithmic autoimmunity in the NHS(National Health Service): Radicalisation and the clinic”. Het is een artikel ,dat door het abstracte taalgebruik wat lastig toegankelijk is, maar glashelder wat betreft de boodschap. De kern van het stuk is dat in het Verenigd Koninkrijk werkers in de gezondheidszorg, zoals optometristen, tandartsen, dokters en verpleegkundigen verplicht en getraind zijn tekenen van radicalisatie te rapporteren aan de autoriteiten in het kader van het bestrijden van terrorisme. Het is een zeer discutabele vorm van Medical Intelligence(MEDINT). De regering van het Verenigd Koninkrijk heeft die keuze expliciet gemaakt vanwege de grote aantallen mensen uit de hele bevolking, die in contact komen met gezondheidszorg-werkers. Het is een strategie die in officieel in 2011 geformuleerd is en die sindsdien ten uitvoer is gebracht met een verplichting tot medewerking in 2015.  De strategie is bedacht door het Home Department( het ministerie van binnenlandse zaken) en destijds ten uitvoer gebracht onder leiding van Theresa May, de huidige minister-president.

Lees meer