Tegenprestatie Google’s DeepMind voor opgeslokte zorgdata valt nogal tegen

In 2016 berichtte ik over het van origine Britse bedrijf DeepMind dat Google in 2014 opslokte.(2016A, 2016B, 2017, 2018). In 2018 incorporeerde Google het bedrijf volledig in haar organisatiestructuur. Google beschikt sinds 2016 op basis van een later door de zorgdata-toezichthouder uiterst controversieel beoordeelde transactie de beschikking over zorgdata van een aantal ziekenhuizen behorende tot zes National Health Service(NHS) Trusts. Als tegenprestatie zou DeepMind(lees: Google) een smartphone-app maken om acute nierschade bij patiënten snel op te sporen, genaamd Streams. Dat laatste valt erg tegen. In de eerste plaats blijkt de app gemaakt te zijn met een beslisstructuur die niet afkomstig is van big-data-analyse en kunstmatige intelligentie. De app maakt gewoon gebruik van een bestaande NHS-beslisboom. In de tweede plaats achten twee van de betrokken Trusts de app niet van meer waarde dan het eigen klinische onderzoek en de ervaring van artsen. Aldus volgens The Register op 19 september 2019.

Contractvernieuwing

Blijkbaar moest het bestaande contract van de NHS-Trusts met Google herzien worden, want naar nu blijkt heeft één van die Trusts, de Yeovil HHS Trust, voortzetting afgewezen. Dat de andere Trusts toch hun contracten continueren verbaast nogal. Na het afsluiten van de initiële contracten in 2016 stak een storm van protest op aangezien patiënten veelal niets in te brengen hadden over het datagebruik. Die hebben nimmer iets te zeggen gehad over het gebruik van de zorgdata over de vijf jaar voor de contractafsluiting. En bij de erna door geleverde data had men alleen een opt-out-mogelijkheid.

Conflict of interest

In het magazine Nature stond op 31 juli 2019 een artikel over het klinische gebruik van de smartphone app Streams die Google had belooft als begin van een tegenprestatie voor de verkregen data. Een publicatie met maar liefst 20 auteurs. Onder het artikel staat dat vier van hen een duidelijke relatie met DeepMind hadden. Drie waren klinische adviseur ervan en van één betaalde DeepMind ten dele het onderzoek. Toch beweren de auteurs onder het artikel met droge ogen dat DeepMind geen invloed had het verzamelen en analyseren van alle data.

Tegenprestatie?

The Register maakt in haar artikel duidelijk dat de Streams-app, die acute nierschade sneller dan voorheen zou moeten signaleren er in de Nature-publicatie niet van grote  waarde bleek. De onderzoekers evalueerden de impact van de app op het herstel van de patiënt om vervolgens geen significante verbetering te vinden in de resultaten per patiënt. Een ander magazine Digital Health weet wel te melden dat er 2000 pond per patiënt bespaard werd bij gebruik van de app.

Schokkend

Ronduit schokkend vond ik het om te lezen dat de Streams-app, door DeepMind aangekondigd als het begin van een digitale revolutie in de zorg op basis van artificiële intelligentie, gewoon blijkt te werken op basis van een langer bestaande NHS-beslisboom. Geen nieuw algoritme dus, maar gebruik van reeds bestaande protocollen. De tegenprestatie staat mede in het licht van wat ik in de andere alinea’s hierboven schreef in geen verhouding tot de waarde die de zorgdata voor Google betekenen. Eigenlijk kan je spreken van het verkwanselen van zorgdata aan een digitale grootmacht zonder een echt relevante tegenprestatie.

Les

Dit alles zal een wake-up-call moeten zijn voor iedereen die zich zorgen maakt over wat er met zijn of haar (zorg)data gebeurt. Gedreven door een blind geloof in wat de digitale grootmachten beloven wat er met zorgdata allemaal kan gebeuren laten zorgbestuurders zich inpakken.

Het moet ook een les voor ons zijn aan de andere kant van de Noordzee.

W.J. Jongejan, 27 september 2019

Afbeelding van Gerd Altmann op Pixabay