Zorgautoriteit NZa gaat nat op zorgvraagtypering met HONOS-data
Op donderdagmiddag 6 februari 2025 stuurde de Nederlandse Zorgautoriteit(NZa) via een nieuwbrief per email het volgende bericht weten : “GGZ-partijen verder met verbetering zorgvraagtypering”. De Adviescommissie Zorgvraagtypering GGZ had op 31 januari 2025 een derde advies uitgebracht over de doorontwikkeling van de zorgvraagtypering in de GGZ. De NZa stelt in haar bericht dat In het advies concrete aanknopingspunten staan om de zorgvraagtypering verder te verbeteren. Het gaat hierbij om het nogal opzichtig vergulden van een bittere pil. De Adviescommissie liet namelijk weten dat de zorgvraagtypering bruikbare onderdelen bevat, maar als geheel niet toereikend is om de door de NZa gestelde doelen te kunnen bereiken. Namelijk het dienen als basis voor een nieuw bekostigingsstelsel voor de GGZ. Het advies dat de commissie uitspreekt is bij kritische lezing vernietigend over de bruikbaarheid van de zorgvraagtypering. Ik zal hieronder een bloemlezing geven van passages uit het derde advies.
Tekortschietende HONOS-systematiek(1)
Voor het maken/ijken van het algoritme van de zorgvraagtypering verzamelde de NZa onder dwang de antwoorden op zeer privacygevoelige HoNOS-vragenlijsten. De coalitie Vertrouwen in de GGZ, van cliënten, zorgverleners en maatschappelijke organisaties voeren daar een bodemprocedure over tegen de NZa.
Wat zegt de adviescommissie over die HONOS-systematiek:
“Over het toeleidingsmechanisme oordeelt de adviescommissie dat de HoNOS+ scorelijst als geheel tekortschiet als toeleidingsinstrument, maar wel onderdelen bevat die bepalend zijn voor de te verwachten zorginzet en dus bruikbaar zijn. De adviescommissie adviseert daarom om in een verbeterd model niet meer de HoNOS+ in huidige vorm te gebruiken. Bruikbare items moeten worden aangevuld met onderdelen die een betere indicatie geven van de zorgbehoefte, zoals een eerdere opname of indicatie voor acute ggz, of toepassing van de Wet verplichte ggz of de Wet zorg en dwang.”
Tekortschietende HONOS-systematiek(2)
“Het uitgangspunt dat er één toeleidingsmechanisme of scorelijst is die de hele geneeskundige ggz dekt, moet volgens de adviescommissie worden losgelaten. Een verbeterd model zou ruimte moeten bieden voor sectorspecifieke toeleiding. Het algoritme dat op basis van input een zorgvraagtype voorstelt, moet dan vernieuwd worden.”
En verder:
“Omdat HoNOS+ met deze andere determinanten maar beperkt rekening houdt, vindt de adviescommissie het noodzakelijk dat het instrument wordt aangepast en verrijkt met (elementen van) andere instrumenten die de sectorspecifieke determinanten wél betrekken Het huidige algoritme zal daarbij moeten worden vernieuwd. De HoNOS+ alleen is als toeleidingsmechanisme onvoldoende geschikt”
En even later:
“Advies De adviescommissie adviseert om niet in te zetten op het door-ontwikkelen van de ‘integrale’ HoNOS+ als toeleiding. Partijen denken dat er meer geschikte instrumenten zijn om de zorgvraagzwaarte te bepalen.
Ongeschikt voor voorspellen zorggebruik
De opzet van de NZa met de zorgvraagtypering binnen het zorgprestatiemodel is om de kosten van de GGZ-zorg beter te kunnen voorspellen. Ik schreef al vaker dat zulks een zoektocht is naar een heilige graal die nooit gevonden zal worden.
De adviescommissie zegt nu:
“De analyses laten zoals verwacht zien dat zorgvraagtypering niet geschikt is voor het voorspellen van het zorggebruik op individueel niveau en dus niet voor het afrekenen van zorg op individueel niveau. Op groepsniveau is het beeld wisselend, maar zijn er nog veel beperkingen. De zorgvraagtypen laten weliswaar onderling duidelijke verschillen zien in de gemiddelde kosten, maar door de grote spreiding binnen de zorgvraagtypen is er ook een grote overlap tussen het kostenbeslag van zorgvraagtypen. De adviescommissie realiseert zich dat het onwaarschijnlijk is dat een verdere doorontwikkeling tot een model zal leiden dat de zorginzet volledig kan voorstellen. Er zijn altijd vormen van ruis die de voorspelkracht zullen beperken.”
Nut bij contractering?
Al eerder speelde de vraag over de bruikbaarheid van de zorgvraagtypering bij de contractering door zorgverzekeraars. Dat leidde, volgens de notulen van de vergadering van de adviescommissie van 5 juli 2024 tot de rare discussie dat zorgverzekeraars vonden dat de zorgvraagtypering stuurinformatie MOEST gaan opleveren. Dat terwijl een groot deel van de commissieleden nog discussieerde of de data überhaupt wel bruikbaar zijn. De adviescommissie schrijft nu:
“De adviescommissie is verdeeld over de inzet van het huidige model van zorgvraagtypering in de contractering. Zorgverzekeraars geven aan de informatie waar mogelijk te willen gebruiken, terwijl zorgaanbieders dit te vroeg vinden.”
Strategische terugtocht
Het advies van de commissie en zeker ook het antwoord erop van de directeur regulering van de NZa, Johan Rijneveld, laat zich lezen als een bittere pil die men met veel omhaal van woorden verguldt.
Men gaat in op details terwijl de algehele boodschap onverbiddelijk is. Men verkoopt het als een strategische terugtocht. Daar zijn vele voorbeelden van in de krijgsgeschiedenis waarbij een nederlaag als strategische terugtocht verkocht wordt.
10 jaar voortmodderen.. en nog drie jaar
Sinds 2015 is men al aan het voortmodderen met het zorgprestatiemodel en de zorgvraagtypering. Ik bericht er even lang al over. De NZa kon zich gewaarschuwd weten door o.a. de Algemene Rekenkamer in 2017, zeer kritische hoogleraren psychiatrie en anderen . Maar zette steeds door. Nu zit men met iets wat niet werkt en waarmee men met kunst en vliegwerk voor 2028 toch nog iets bruikbaars wil maken.
Toegeven dat men ooit de verkeerde afslag nam zal de NZa niet doen. Uit angst voor gezichtsverlies.
W.J. Jongejan, 7 februari 2025
Afbeelding van Ryan McGuire via Pixabay
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!