Doorbreken beroepsgeheim jeugdzorg door gemeente Breda niet nodig

Op 11 november 2025 maakte GGz Breburg, die in de gemeente Breda jeugdzorg levert, bekend dat ze noodgedwongen stopt met het aannemen van nieuwe jeugdcliënten uit Breda. Ze kunnen vanwege het beroepsgeheim van de behandelaren niet voldoen aan de nieuwe eisen die de gemeente Breda stelt aan het verkrijgen van een zorgbeschikking. Onder de nieuwe voorwaarden vraagt de gemeente van zorgaanbieders om privacygevoelige informatie over cliënten en hun ouders te delen met de gemeente. GGz Breburg, aanbieder van gespecialiseerde GGZ, stelt dat door zo te werken behandelaren hun beroepsgeheim en de privacywetgeving (AVG) schenden. De gemeente stelt in een reactie dat zij uitsluitend meer informatie vraagt wanneer dit nodig is voor een specifieke zorgtaak. Breda stelt dat het juridisch uitgebreid is getoetst en toegestaan en zegt de wettelijke kaders en de lijn van de Centrale Raad van Beroep te volgen. Naar mijn mening bestaat een werkbare oplossing wel.

Wat zegt de gemeente Breda?

De gemeente stelt in een reactie dat zij uitsluitend meer informatie vraagt wanneer dit nodig is voor een specifieke zorgtaak. Daarmee borgt Breda naar eigen zeggen zowel het beroepsgeheim van behandelaren als haar eigen verantwoordelijkheid om zorgvuldig besluiten te nemen. ‘Dit is juridisch uitgebreid getoetst en toegestaan’, laat de persvoorlichter aan Binnenlands Bestuur weten. ‘GGz Breburg heeft daar een andere visie op, maar wij volgen de wettelijke kaders en de lijn van de Centrale Raad van Beroep.’

De website Binnenlands Bestuur publiceerde op haar website twee artikelen over dit onderwerp. Eén op 13 november en de ander op 14 november. Het artikel van 13 november gaat over de weigering van GGz Breburg om nieuwe jeugdcliënten uit Breda aan te nemen. Het artikel van 14 november geeft voornamelijk de reactie van de gemeente weer.

Waar wringt het?

De gemeente wil dat de jeugdzorg-zorgverlener informatie deelt met de gemeente die valt onder het beroepsgeheim van de zorgverlener. De informatie die dan bij de gemeente verdaagt kan dan circuleren binnen het ambtelijke apparaat zonder dat die mensen gebonden zijn aan een beroepsgeheim. En dus een eigen leven gaan leiden. Bij in handen vallen van informatie bij onbevoegden blijft de zorgverlener echter nog steeds tuchtrechtelijk aansprakelijk voor het delen van de informatie met een niet-geheimhouder.

De gemeente kan stellen dat als de jeugdige waarvoor jeugdzorg nodig is en/of zijn ouders toestemming daarvoor geeft dat de zorgverlener dan het beroepsgeheim mag doorbreken.

Echter, dat is geen volledige in vrijwilligheid gegeven toestemming, omdat zonder toestemming geen zorg verstrekt wordt. Er is een duidelijke afhankelijkheid van de zorgvrager t.o.v. de gemeente.

Oplossing: onafhankelijk deskundig beoordelaar

De crux van het probleem zit hem in het delen van informatie, die onder het beroepsgeheim valt, met niet-geheimhouders. Het probleem is op te lossen door middel van een tussenstap.

In vroeger dagen, die ik overigens nog heb meegemaakt tijdens mijn huisartsbestaan, had je de gemeente-arts. Die zat tussen de ambtenaren en de hulpvrager is. De gemeente-arts beoordeelde vragen van zorgvragers/zorgverleners aan de gemeente of andersom en beantwoordde vragen van ambtenaren met als antwoord dat de aanvraag terecht of onterecht was. Dat zonder het doorgeven van specifieke medische informatie.

De artsenorganisatie KNMG heeft ooit dit probleem onderkent in het kader van het opsporen van zorgfraude. Daarbij wilden overheid/overheden/instituties informatie die onder het medisch beroepsgeheim viel. Men heeft toen in 2016 de ODA, onafhankelijk deskundig adviseur, in het leven geroepen. Helaas heeft men daar van overheidswege nimmer gebruik van gemaakt en heeft de KNMG het ODA-convenant in 2022 beëindigd.

Streep in het zand

Het is duidelijk dat GGz Breeburg een streep in het zand zet als het gaat om het schenden van het beroepsgeheim. Het beroepsgeheim is voor veel overheidsinstellingen/instituties een lastig iets. Men probeert al vele jaren het (medisch) beroepsgeheim uit te hollen door allerlei wetjes te maken waarin men een wettelijke grondslag fabriceert om het (medisch) beroepsgeheim te doorbreken.

Er bestaan van oudsher wettelijke verplichtingen om het beroepsgeheim te doorbreken zoals het doorgeven van doodsoorzaken door artsen en het melden van besmettelijke ziekten. Dat waren en zijn uitzonderingen op de regel van het in stand houden van het beroepsgeheim. Door steeds meer grondslagen te bedenken om het beroepsgeheim te doen doorbreken maakt men van de uitzondering de regel. En dat moet niet gebeuren. Het beroepsgeheim betekent dat wat in de spreekkamer cliënt/patiënt en zorgverlener uitwisselen geheim blijft. Schending ervan vormt een gevaar voor de volksgezondheid.

W.J. Jongejan, 19 november 2025

Afbeelding van billy cedeno via Pixabay