Wat is de overeenkomst tussen de Iraanse nep-coronadetector en de corona-apps van VWS?

Het antwoord is eenvoudig. Beiden detecteren niet eigenstandig op afstand een corona-besmetting. Voor de vergelijking is het goed om naast de inspanningen van het ministerie van VWS in het afgelopen weekend ook de publicatie over een nep-coronadetector die op 15 april 2020 gepresenteerd is door de Islamitische Republikeinse Garde van Iran te leggen. De Iraanse “coronadetector” is een schaamteloze poging tot evidente volksverlakkerij met recycling in het kwadraat van eerder bedrog door anderen. Van de zeven apps die het ministerie van VWS nu binnen enkele dagen geselecteerd heeft in een “marktverkenning”, maken allen gebruik van bluetooth als nabijheidsdetectie en doen zelf niets aan corona-detectie. Zij detecteren alleen de nabijheid van andere smartphones en tablets die hun bluetooth-functie aan hebben staan. Daarbij vormt de positief geteste corona-virusdrager die zijn dragerschap doorgeeft als bron om andere smartphone-bezitter achteraf te waarschuwen.

Oplichterij

Op 15 april 2020 maakte de opperbevelhebber van de Iraans Islamitische Republikeinse Garde, Hossein Salami, met een video-opname bekend dat de Gardisten een met het coronavirus besmet persoon of een gecontamineerd oppervlak binnen 5 seconden op 100 meter afstand kunnen detecteren. In een iets andere setting toont men het in een ziekenhuisachtige omgeving. Het gebruikte “apparaat” lijkt wel bijzonder veel op dat uit een schandaal dat in 2014 opeens de aandacht trok. Van 2007 tot 2012 had een Brits echtpaar een dergelijk ding, dat veel weg heeft van een moderne wichelroede, voor veel geld gekocht aan regeringen in het Midden-Oosten als explosieven-detector. In 2017 toonden andere gezagsdragers in Iran een wel heel verdacht hierop lijkend apparaat dat op afstand brandstof kon detecteren. Men zou het inzetten op brandstof-smokkel op te sporen. Het is dus een regelrechte nep-coronadetector.

Corona-apps

Bij de sterk in de aandacht staande corona-apps dient men zich goed te bedenken dat ze eigenstandig geen corona-opsporen. De apps moeten de aanwezigheid van andere smartphones registreren met behulp van de bluetooth-technologie. Die functie moet dan wel op alle apparaten aanstaan. Omdat die functie veel stroom vergt vanwege het continu zoeken naar een ander bluetooth-signaal heeft menige telefoonbezitter die functie uitstaan. Bluetooth is een radioverbinding met een frequentie in de 2,4 GHz-band. Het bereik van bluetooth is voor smartphones maximaal 10 meter. Dus veel meer dan de anderhalve meter die als veilige afstand wordt aangehouden. De werkzaamheid van de app berust op de premisse dat een gebruiker die corona-positief getest wordt dit in de app meldt. Daarna gaat de app retrograad na wie de afgelopen paar weken binnen bluetooth-bereik zijn geweest. Die smartphone-bezitters krijgen dan een waarschuwing.

Zeer grote beperkingen

Los van de veiligheids- en privacyaspecten zijn er zeer veel bezwaren aan te voeren. Die hebben allemaal te maken met het feit dat de app niet het corona-virus direct  detecteert  maar met een indirecte ver afgeleide functionaliteit van een smartphone werkt. Gezien de dracht van de radiogolven krijgt een veel te groot aantal mensen een alert. Daarnaast is het zeer wel denkbaar dat iemand binnen anderhalve meter van de drager af was, maar toch er fysiek van gescheiden door plexiglas, plastic, houten vloeren of anderszins.

Op www.security.nl maakte op 9 april 2020 Erik van Straten ook duidelijk welke praktische bedenkingen er nog meer zijn bij het gebruik van deze technologie. Op 17 april verscheen een nog grotere lijst van kritiekpunten van zijn hand.

Zware bedenkingen

Na een weekend waarin op hijgerige wijze het ministerie van VWS toe werkte naar een selectie van zeven apps uit een totaal aanbod van ruim 700, maakten KPMG als consultant voor VWS, de landsadvocaat(Pels Rijcken) de Autoriteit Persoonsgegevens als toezichthouder, maar ook de veiligheidsdiensten(AIVD & MIVD) hun ernstige bezwaren kenbaar. Eigenlijk komt het erop neer dat het ministerie van VWS enorm miskleunde met de appathon in het afgelopen weekend. Bedoeld als het tonen van daadkracht viel het eigenlijk gigantisch in het water.

Afgeleide functies

Zoals met zoveel digitale toepassingen in de zorg die onder de noemer “eHealth” gebracht worden, gaat het hier ook weer mis omdat men gebruikt maakt van afgeleide functies om ziekten te detecteren. Op deze website schreef ik er meermalen over.(A, B, C). Door die manier van werken creëert men ontzettend veel vals-positieve en vals negatieve uitslagen. Hierdoor ontstaat zeer veel ruis en is de betrouwbaarheid eigenlijk op voorhand al zeer beperkt.

Anders

Maar het de corona-track-and-tracing kan ook anders. Dat betoogde op 19 april 2020 de huisarts Anton Maes. Ook privacy-expert en journalist Brenno de Winter, die een deel van het weekend meeded met de appathon van VWS, stelde voor geen apps te gaan gebruiken, maar gebruik te maken van een papieren of webformulier voor de GGD-en om aan track-and-tracing te doen.

Kortom: er is weer veel tijd en moeite in iets ICT-achtigs gestopt door een ministerie met een te voorspellen mislukking.

W.J. Jongejan, 21 april 2020

Nog even dit. Wist u dat het symbool voor bluetooth bestaat uit de letters H en B uit het Runenschrift? Het zijn de eerste letters van Harald Blauwtand, een Deense Vikingleider die als eerste verbindingen maakte tussen Scandinavië en het vasteland van Europa. Het is maar dat u het weet.

Afbeelding van Farkhod Vakhob via Pixabay