Minister VWS stelt PGO-gebruik bijna twee keer te hoog voor
Op 13 maart 2023 verscheen op het online-magazine SKIPR het bericht dat minister Kuipers van VWS Kamervragen van het CDA-Kamerlid Joba van den Berg beantwoord had over zorgICT. Het ging daarbij o.a. over Persoonlijke GezondheidsOmgevingen(PGO’s). Dat zijn app’s of programma’s op smartphone/tablet waarin patiënten hun zorgdata kunnen opslaan. Die data kunnen ze downloaden m.b.v. softwarematige voorzieningen vanuit huisarts- of ziekenhuisinformatie-systemen. Met die PGO’s loopt het al tijden niet goed. Patiënten blijken veel meer gebruik te (willen) maken van patiëntenportalen waarop ze hun zorgdata op de website van huisarts of specialist kunnen inzien. Miljoenen euro’s heeft het ministerie van VWS in de ontwikkeling en introductie van de PGO’s gepompt. Steevast stelt VWS de ontwikkeling en het gebruik van PGO’s te rooskleurig voor. Nu komt de minister in de Kamerbrief met ruim 130.000 PGO-gebruikers per eind januari 2023. Met simpel rekenwerk kom ik niet verder dan 74.466 per 11 januari 2023.
Kamerbrief
In punt 18 van de Kamerbrief geeft de minister antwoord op de vraag hoeveel gemeenschapsgeld reeds besteed is aan het PGO-project qua voorbereiding en uitvoering. Hij geeft daarbij een opsomming. SKIPR komt tot een bedrag van 50 miljoen euro dat volgens hen rechtstreeks aan de PGO’s is toe te rekenen. VWS heeft echter ook een paar honderd miljoen euro gespendeerd aan de VIPP-programma’s(Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt Professional). Officieel gaat het daarbij niet om de PGO’s. Maar de VIPP-subsidies zijn wel besteed om ziekenhuis-informatiesystemen zo voor te bereiden dat ze zinvol zorgdata richting een PGO kunnen sturen.
Rekenmethode
VWS komt nu met 130.000 PGO gebruikers per eind januari 2023. Het is een getal dat niet te controleren is. Het is echter wel mogelijk om het aantal PGO-gebruikers te berekenen op basis van data op de voortgangswebsite van de organisatie OPEN-Eerstelijn die de introductie van de PGO’s bij huisartsen monitort. Daar staan met een kaart van Nederland 57 regio’s met per regio het aantal huisartsen in die regio, het aantal patiënten en het percentage PGO-gebruikers. Laat ik als voorbeeld de Friese Coalitie Open nemen. Daar staat bij: aantal praktijken: 180, aantal burgers/ingeschreven patiënten: 630.846, percentage PGO-gebruikers: 0,48 procent. Dat betekent dat 0,48 procent van 630.846= 3028 mensen daar een PGO gebruiken. 
Ik herhaalde deze rekensom voor alle 57 regionale coalities en telde daarna alle gebruikers op. Daarmee kwam ik voor 11 januari 2023 op 74.466. Dat zijn in de verste verte geen 130.000 die minister Kuipers noemde.
Dubbeltelling
Het lijkt me onmogelijk dat het aantal PGO-gebruikers van 11 januari tot eind januari 2023 groeide naar 130.000. Helaas heeft is de webpagina van OPEN-Eerstelijn in tegenstelling wat er op staat niet na 11 januari elke 2 weken ververst. Er bestaat een grote kans dat er sprake is van dubbeltelling door VWS. Immers, in ziekenhuizen wijzen specialisten patiënten ook op het gebruik van PGO’s en ziekenhuizen worden afgerekend op het percentage mensen die ze hebben weten over te halen tot PGO-gebruik. Die patiënten zullen het gebruik van de PGO’s ook aan de huisarts hebben moeten melden, want een PGO met alleen specialisten-informatie en geen huisarts-informatie is niet bepaald zinvol. Ik vermoed dan ook dat VWS de mensen die via een specialist een PGO geadviseerd hebben gekregen en die via een huisarts een PGO geadviseerd kregen bij elkaar optelde. En daarmee de situatie rooskleuriger voorstelde dan ze is.
Schokkend
Ronduit schokkend is het antwoord op vraag 19. Ik druk dit integraal af
Vraag 19
Klopt het dat de business case om te investeren voor een groot deel van de zorgorganisaties nu niet positief is? Hoe gaat u voorkomen dat organisaties de prikkel voelen om veel door te verwijzen om de kosten van het systeem rendabel te maken?
Antwoord 19
Ik heb in algemene zin geen zicht op welke investeringen in IT-systemen rendabel zijn voor zorgorganisaties. Ik werk samen met zorgorganisatie om te zorgen dat betere gegevensuitwisseling kan bijdragen aan betere en passende hybride zorg. Hierbij is het uitgangspunt dat investeringen zoveel mogelijk meerwaarde op leveren voor zowel patiënten als zorgverleners.
Het blijkt dat Kuipers toegeeft absoluut geen zicht te hebben of, en welke, investeringen in ICT-systemen in de zorg rendabel zijn. Het interesseert VWS geen moer hoeveel het kost. Alleen dat het meerwaarde kan hebben telt.
Niet veel
Voor al het geld en de moeite die in PGO’s gestopt is, stelt het aantal gebruikers op dit moment nauwelijks iets voor. Of het er 74.466 of 130.000 zijn, het blijft heel weinig. Zeker als je het afzet tegen de 2 miljoen raadplegingen die er waren via de portalen.
De PGO’s blijven een dood paard dat men nog steeds de zweep geeft. En wat het kost aan zorggeld dat interesseert VWS totaal niets. Ik beschouw het als een asociale vorm van omgaan met gemeenschapsgeld.
W.J. Jongejan, 14 maart 2023
Afbeelding van Roland Schwerdhöfer via Pixabay
Recente reacties