Nu drie smaken van opt-in-toestemmingsformulieren voor het LSP-gebruik

In de recente nieuwsbrief (november2015) van de Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie(VZVZ), die beheerder is van het Landelijk SchakelPunt(LSP), staan enkele zaken, die de aandacht trekken van een doorgewinterde LSP-volger. Deze keer blijkt het opt-in-toestemmingsformulier niet één, maar plotseling drie smaken te kennen. Recent, op 21 september 2015 werd al duidelijk dat er een heel subtiele toevoeging had plaatsgevonden in het opt-in- toestemmingsformulier. In de toestemming komt sindsdien gegevens beschikbaar stellen “via het LSP” voor. Hierdoor is de toestemming niet voor andere data-uitwisselingssystemen in de zorg te gebruiken. Nu komen opeens variaties van het toestemmingsformulier in omloop.

Ingetrokken lofzang

VZVZ publiceert regelmatig op haar website www.vzvz.nl stukjes die als stimulans zijn bedoeld voor zorgaanbieders om aan te sluiten op het LSP en opt-in-toestemmingen te vragen. Krap twee weken terug stond er een stuk op de website over hoe goed het LSP wel was om bij (geïnstitutionaliseerde) verstandelijk gehandicapten tijdens weekend-/avonddiensten etc. over de medische gegevens te kunnen beschikken. Een arts voor verstandelijk geheandicapten(AVG-arts) werd ten tonele gevoerd die een lofrede hield. Na enkele dagen bleek de bijdrage opeens spoorloos verdwenen te zijn en is die tot nu toe niet teruggekeerd. Naar mijn oordeel kon dat alleen maar te maken met het afwijkend toestemmingsprincipe dat voor deze groep Nederlanders geldt. Zij vallen immers ook onder de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen(Wbopz), waardoor de toestemming door een curator dan wel mentor geregeld moet worden. Dat blijkt ook de reden te zijn dat er nu een nieuw toestemmingsformulier voor die groep gemaakt is.

Smaak 1

Voor iemand die krachtens de Wbopz opgenomen werd, is een apart toestemmingsformulier ontwikkeld. De persoonsgegevens van die persoon worden ingevuld. Hij/zij tekent niet zelf, maar wel de curator/mentor van de betrokkene die ook de eigen persoonsgegevens invult. Daarnaast moet de curator/mentor ook een kopie toevoegen van de beschikking van de rechtbank die de vertegenwoordiging sanctioneerde met daarin de vermelding over welke persoon het toezicht is verleend. Dit alles maakt het vastleggen van de toestemming van de opt-in-toestemming bij de zorgverlener nog ingewikkelder. Immers naast de toestemming moet nu ook feit dat de toestemming door een curator/mentor is verleend worden vastgelegd, naast de persoonsgegevens van de curator/mentor. Tenslotte zal ook moeten worden vastgelegd dat de zorgverlener in het bezit is van een kopie van de rechterlijke uitspraak over de wettelijke vertegenwoordiging.

Het maakt het vastleggen van de toestemming alleen maar nog ingewikkelder en dan heb ik het nog niet eens over het vastleggen van de categorieën zorgaanbieders die eventueel uitgesloten kunnen worden van communicatie in het kader van de “gespecificeerde toestemming”.

Smaak 2

Uit de nieuwsbrief blijkt dat er nu ook een combinatie- toestemmingsformulier is waarop niet aan één, maar aan twee zorgaanbieders tegelijk toestemming kan worden gegeven de medische gegevens beschikbaar te stellen voor inzage via het LSP. Elk vak met gegevens van de onderscheiden zorgaanbieders heeft een aan-vink-vakje met de keuze: huisarts dan wel apotheker. Het is te hopen dat men het niet zo bont maakt als mijn eigen apotheker die behalve voor de eigen apotheek ook toestemming voor mijn huisarts vroeg. En dat terwijl mijn huisarts helemaal geen aansluiting op het LSP heeft en dus zelfgeen opt-in-toestemmingen vraagt. Deze actie van VZVZ lijkt overduidelijk ingegeven door de wens de opt-in-aantallen een boost te geven.

Smaak 3

Het derde formulier is het door VZVZ zo genoemde enkelvoudige toestemmingsformulier. Het is het formulier dat al wat enige tijd bestaat en de toestemming voor één zorgaanbieder vastlegt. Het is recent in september 2015 zoals ik in de aanhef vertelde, nog aangepast om defensieve redenen.

Overhaast

Zoals u heeft kunnen zien is VZVZ met de lofrede over het LSP-gebruik bij verstandelijk gehandicapten duidelijk overhaast te werk gegaan. Het bouwwerk dat nu gemaakt is met de toestemmingen en de noodzaak alle items vast te leggen geven het geheel van de toestemmingen een steeds rommeliger aanzien. Daarbij moet ook worden vermeld dat de meeste ICT-systemen van zorgaanbieders absoluut niet gereed zijn om de extra gegevens correct vast te leggen.

Wordt ongetwijfeld vervolgd.

W.J. Jongejan