Onrust neemt verder toe in Adviescommissie Zorgvraagtypering
Van de vergadering van de Adviescommissie Zorgvraagtypering van 5 juli 2024 verscheen op 6 september het vergaderverslag. Al eerder bracht ik u verslag uit over het vergaderverslagen van de vergaderingen op 9 februari en 19 april 2024(A ,B ). Uit het meest recente vergaderverslag blijkt hoe de onrust toeslaat bij de deelnemers aan die adviescommissie. Dat heeft te maken met het gegeven dat nog steeds niet duidelijk is of de zorgvraagtypering wel een bruikbaar instrument is om als basis te dienen voor een nieuw bekostigingssysteem voor de GGZ. Overduidelijk is het dat de Nederlandse Zorgautoriteit(NZa) de commissie in een richting duwt qua besluitvorming die niet bij de opdracht van die commissie past. Daarnaast maakt het vergaderverslag genadeloos duidelijk hoezeer de commissie in politiek vaarwater verdaagt. Ze moet op verzoek van de minister van VWS reflecteren op de Kamermotie die de onder de zorgvraagtypering liggende HONOS-database vernietigd wil hebben.
Het begint al goed
In het begin van het verslag stelt een veldpartij, de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie(NVvP), dat zij de notulen van de vorige vergadering veranderd wil zien. Dat punt betrof een brief aan de commissie aan de NZa over een document dat een werkgroep ‘contractering’ had gemaakt en waarover aan de commissie een oordeel gevraagd werd. Hangende de vraag of de zorgvraagtypering bruikbaar is, zou die brief wel verstuurd maar niet gepubliceerd worden. Dat wachten op het oordeel over de eventuele bruikbaarheid was wel besproken, maar stond niet in het vergaderverslag. Dat wilde de NVvP toch wel even gecorrigeerd zien.
Pressie door de NZa
Meerdere veldpartijen uit de commissie bleken onaangenaam verrast te zijn over een brief van de NZa die deze op 2 juli 2024 meteen op het internet wereldkundig maakte. De NZa doet in die brief/publicatie op het internet een beroep op de leden van de commissie om het proces van de advisering rond de zorgvraagtypering te versnellen. Die versnelling wil de NZa omdat ze de hete adem van de politiek in de nek voelt(motie Joseph/Dobbe/Westerveld) die opdraagt de HONOS-database te vernietigen. Ook voelt de NZa aan dat de bodemprocedure die de actiegroep/coalitie Vertrouwen in de GGZ voert best weleens slecht voor haar kan aflopen. De NZa wil de HONOS-database al vroeg in 2025 in plaats van eind 2025 vernietigen en daarna werken met daaruit geaggregeerde gegevens.
Fors commentaar
Het Nederlands Instituut van Psychologen(NIP), de Landelijke Vereniging Van vrijgevestigde Psychologen & Psychotherapeuten(LVVP), de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen/Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra(NVZ/NFU) vragen zich af wat deze pressie nu te betekenen heeft. De laatste organisatie zet ook vraagtekens bij de toonzetting van de brief.
Afhakers met goede redenen
Ook onderling ontstaat er gekissebis wanneer NVZ/NFU aan de NVvP vraagt waarom twee werkgroepleden zich terug trokken. NVvP antwoordt dat de datawerkgroep vooral statistisch werkt en deze leden juist zorginzet en zorgkosten belangrijke onderwerpen vinden. Ook is er volgens de twee leden onvoldoende aandacht voor kwaliteit en klinische herkenbaarheid. Op de vraag van de voorzitter antwoordt NVvP dat het niet per se om angst gaat, maar om een onderstroom die ontstaat, doordat er in het proces geen consensus is over wat we nu precies aan het doen zijn. Als je ervaart niet gehoord te worden, kun je alleen nog op de rem trappen, zegt de NVvP.
Dit geeft aan dat de werkgroepleden zagen dat ze met een nogal vage materie bezig waren zonder dat de bruikbaarheid van de zorgvraagtypering vastgesteld was.
ZN in actie(1)
Al pratende krijgt Zorgverzekeraars Nederland de indruk dat door de discussie over de bruikbaarheid van de zorgvraagtypering voor een nieuw bekostigingsmodel voor de GGZ haar door de vingers dreigt te glippen. ZN vestigt de aandacht dan ook op het feit dat zorgvraagtypering stuurinformatie móet gaan opleveren. Ze zegt dat de DSM-diagnosen daarvoor niet geschikt is, en alleen nog voor risicoverevening in beeld blijft. Als er geen DSM én geen zorgvraagtypering is, is er volgens ZN geen enkele sturingsinformatie meer. De informatie uit zorgvraagtypering is al beter dan wat we hadden door DSM zegt ZN en wil vooral de zorgvraagtypering door-ontwikkelen en niet in de discussie over de bruikbaarheid blijven hangen. Voorwaar toch wel een wonderlijke redenering. ZN verklaart de zorgvraagtypering bruikbaar terwijl onderzoek over de bruikbaarheid nog gaande is.
ZN in actie(2)
Voor het gemak vergeet ZN te vermelden dat de voorspelbaarheid van GGZ-zorguitgaven met DSM-diagnosen rond de 20 procent ligt en met de zorgvraagtypering waarschijnlijk maar enkele procenten hoger. Terwijl het onderzoek over de bruikbaarheid van de zorgvraagtypering nog volledig gaande is stelt ZN dat het uitgangspunt is dat zorgvraagtypering gaat helpen.
Geaggregeerde data
Een nogal apart deel van de discussie zit hem in het spreken over het doen van onderzoek op basis van geaggregeerde data uit de HONOS-database. Het plan zou dan zijn de HONOS-database met data op persoonsniveau eerder dan gepland te vernietigen. De gedachte daarachter is dat geaggregeerde data niet meer op persoonsniveau zijn en dat dan minder erg zou zijn. De rechtszaak tegen de NZa door Vertrouwen in de GGZ gaat er echter om dat de HONOS-data onrechtmatig verkregen zijn en dat dus ook de uit HONOS-data geaggregeerde data natuurlijk ook onrechtmatig zijn verkregen. Bovendien vraagt de motie Joseph/Dobbe/Westerveld om vernietiging van de HONOS-data en stelt dat onderzoek alleen kan als de NZa gebruik maakt van geaggregeerde data. Dat betekent dat het om data zijn die op instellingsniveau geaggregeerd zijn en niet data die pas na ontvangst door de NZa geaggregeerd zijn.
De NZa probeert hier nogal opzichtig een niet bestaand geitenpaadje te verkennen.
W.J. Jongejan, 9 september 2024
Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay
