Platte PR-trucs om zeperd met PGO’s te verhullen

PR-trucsHuisartsen in Groningen en Drenthe kregen op 20 juli 2023 een afsluitende email van de activiteiten van het OPEN-programma. Landelijk stopte het OPEN-programma op 31 december 2022. Vier jaar geleden startte OPEN, het versnellingsprogramma van InEen, LHV en NHG, om huisartsen te helpen bij het veilig online delen van medische gegevens met hun patiënten middels digitale huisartsportalen en PGO’s. PGO staat voor Persoonlijke Gezondheids Omgeving. PGO’s zijn apps of programma’s op smartphone/tablet waarin patiënten hun zorgdata kunnen opslaan. Die data kunnen ze downloaden m.b.v. software uit huisarts- en ziekenhuisinformatiesystemen. Het PGO-gebruik loopt helemaal niet goed.  Uit de email van de OPEN-onderafdeling Groningen en Drenthe is niets op te maken over aantallen PGO- gebruikers. Er staan wel aantallen gebruikers van portalen in maar niet van de PGO. Een link verwijst naar een landelijk OPEN-InEen-infographic, maar dat maakt het nog bonter.

Aantallen(1)

Bij een portaal kan de patiënt de zorgdata in een huisarts- of ziekenhuissysteem inzien en eventueel kopiëren of afdrukken. Dat het aantal portaal-gebruikers nu  al ruim boven de 2,5 miljoen zal liggen is onbetwist. Het aantal PGO-gebruikers is veel lastiger aan de weet te komen. In maart 2023 kon ik met eigen cijfers van OPEN aantonen dat er half januari ongeveer 74.500 PGO-gebruikers moesten zijn. Op dat moment riep minister Kuipers van VWS dat het aantal tegen de 130.000 liep. Zelfs dat aantal is nog schrikbarend laag als je de hoeveelheid geld dat VWS er aan subsidie instak in ogenschouw neemt. Het portaalgebruik stijgt organisch terwijl dat voor de PGO’s veel duur duw- trekwerk vraagt met beperkt resultaat.

Aantallen(2)

Hoewel de email rept van het meenemen van de lezer naar de resultaten van het OPEN-progamma krijgt de lezer alleen te lezen dat er 2,7 miljoen Nederlanders inmiddels hun zorgdata hebben geraadpleegd in een huisarts- of ziekenhuisportaal.  Een aantal PGO-gebruikers noemt men nadrukkelijk niet. Wel verwijst naar een laatste update van een infographic van OPEN. Daarin ook weer het aantal van 2,7 miljoen portaalgebruikers. Wat staat er over de PGO-gebruikers nu in de vermelde infographic:

“85,3 % van de huisartsen hebben één of meer patiënten die hun dossier bekeken hebben via een PGO.”

Platte PR-trucs

Men denkt via deze gekunstelde zin met een opzichtig percentage van 85,3 de indruk van iets volumineus te suggereren. Niets is minder waar. Het geeft geen enkele indicatie over het totaal aantal PGO- gebruikers. Cijfers van VWS laten zien dat Nederland In 2022 11.754 regulier gevestigde huisartsen telt. Het betreft 7.585 zelfstandig gevestigde huisartsen en 4.169 huisartsen in dienst van een huisarts. Zelfs al zouden al die huisartsen 10 patiënten hebben die een dossier bekeken hebben met een PGO, dan zouden er pas 117.540 PGO- gebruikers zijn. Overigens betekent die 85,3 % ook dat 14,7% van de huisartsen, dus 1/7 deel, geen patiënt had die een PGO gebruikt.

Nog meer nietszeggendheid

Diezelfde infographic zegt dat 99,5% van de huisartsen online inzage in gebruik heeft genomen. Dat zegt ook niets over de PGO’s omdat dat cijfer gaat over portalen en PGO’s tezamen. Ook het percentage van 99,1% van de huisartspraktijken die op de zorgaanbiederslijst van MedMij staan zegt niets. Het geeft aan dat die praktijken vindbaar zijn als een patiënt een PGO wil gaan gebruiken. Het zegt niets over het daadwerkelijke gebruik.

Nattigheid

Dat het allemaal niet zo goed gaat met de PGO’s kan je wel tussen de regels door lezen in de rondgestuurde email. Er staat:

“Het vervolg

Natuurlijk is na de afronding van het OPEN-programma de aandacht voor online inzage nog lang niet klaar. Vanuit InEen, LHV en NHG wordt er via Stichting LEGIO verder gewerkt aan het verbeteren en werkend houden van de koppelingen die online inzage mogelijk maken. Daarnaast werken deze partijen samen aan het formuleren van een visie op de rol van PGO’s binnen online.”

En:

PGO-servicedesk voor zorgaanbieders

“Het kan zijn dat je niet zo goed (meer) weet hoe de gegevens vanuit je informatiesysteem in een PGO terecht komen. Of dat er in dit proces iets misgaat. GERRIT biedt sinds kort een PGO-servicedesk aan voor zorgaanbieders.

Gefoezel om echec te verhullen

Het is overduidelijk dat het OPEN programma waarin VWS 75 miljoen euro subsidie stopte ten aanzien van de PGO’s nauwelijks effect sorteerde. Portalen waren er voor de start van het OPEN-programma en zijn eigenlijk door het sneller werkbaar zijn en gebruiksgemak organisch fors gegroeid. Na afloop van het OPEN-programma durft niemand bij en rond VWS te zeggen dat het een sof is met de PGO’s. Men bedient zich van opzichtige, doorzichtige, platte PR-trucs om de schijn van succes te wekken.

W.J. jongejan, 22 juli 2023

Afbeelding van Mudassar Iqbal via Pixabay