Berichten

Kern van medisch handelen, het beroepsgeheim, zwaar onder vuur

onder vuur

Het medisch beroepsgeheim ligt aan veel kanten onder vuur. In het 400-e artikel op deze website(sinds 2015) zal ik laten zien hoe ernstig het medisch beroepsgeheim onder vuur ligt. De kern van het medisch beroepsgeheim is dat hetgeen tussen patiënt en arts wordt uitgewisseld en vastgelegd in het volste vertrouwen, dus geheim, is. Alleen op die wijze kan vrij gecommuniceerd worden tussen hen. De overheid, lokaal en centraal, maar ook andere partijen, zoals zorgverzekeraars, proberen het medisch beroepsgeheim te doorbreken om hen conveniërende redenen. Ik zal een opsomming proberen te geven van diverse grote bedreigingen die rond het beroepsgeheim spelen. Het beroepsgeheim wordt overigens door de arts bekrachtigd door het afleggen van de artseneed. Deze is in wezen een moderne versie van de eed van Hippocrates.

Lees meer

Tuchtzaken medisch tuchtcollege succesvol bij onbevoegde inzage

grens overschrijden

Het onbevoegd inzien van het medische dossier in de “Barbie”-kwestie binnen het Haga-Ziekenhuis in Den Haag door 85 medewerkers, die geen behandelrelatie met mevr. S.de J. hadden, heeft interessante tuchtrechtelijke kanten. Als onder deze medewerkers artsen en verpleegkundigen zijn, dan hebben deze zich schuldig gemaakt aan het schenden van het medisch beroepsgeheim en niet gehandeld zoals van hen verwacht mocht worden. De jurisprudentie laat zien dat medische beroepsbeoefenaren in dit soort gevallen het tuchtcollege de overtreders wel veroordeeld. Het is uitermate interessant hoe in deze kwestie met grootschalige onbevoegde inzage van een medisch dossier de bevoegde instanties gaan reageren. Daarbij doel ik niet alleen op de Autoriteit Persoonsgegevens, in kennis gesteld door de directie van het Haga-ziekenhuis, maar ook de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Deze laatste zou één van de partijen kunnen  zijn die tuchtzaken kan instellen tegen de  overtredende medewerkers die onder de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg(Wet BIG) vallen.

Lees meer

Ook na aanpassing Wiv blijft inbreuk in medische datasystemen mogelijk

agent met aesculaap

Afgelopen dinsdag 10 april 2018 discussieerde de Tweede kamer over de reactie van het kabinet op de uitslag van het raadgevend referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten(Wiv2017). Het debat leverde nu niet bepaald een enorm vuurwerk op. Dat zou je wel verwachten bij de zeer magere, en waarschijnlijke vooraf al ingecalculeerde aanpassingen die kabinet in de brief met de reactie ventileerde.  De beloofde aanpassingen, nieuwe beleidsregels genoemd, betreffen enkele cosmetisch ingrepen, die de wet eigenlijk niet echt veranderen. In de “waarborgen in de uitvoeringspraktijk” komt in punt 5 de omgang met medische gegevens ter sprake. Op dat punt is helemaal niets gewijzigd en komt het kabinet met een uitleg die gerichte inzage in medische datasystemen niet uitsluit.  Men komt met een uitleg over het verwerken van medische gegevens die in de aanloop naar het referendum al vaker te horen was. Dat kwam dan uit de mond van bewindslieden en (oud)hoofden van AIVD en MIVD. Ondanks de geruststellend bedoelde formulering in punt 5 is er nog steeds met de Wiv2017 een duidelijk koerswijziging ingezet, namelijk het in principe legaal kunnen binnendringen in medische data(transport)systemen. Ik schreef over dit onderwerp een vijftal stukken. Zie voor de link ernaar aan het einde van dit artikel.

Lees meer

KNMG laat zich door AIVD blij maken met een dode mus

dode mus

Als arts verwacht je dat de Koninklijke Maatschappij ter bevordering van de Geneeskunst(KNMG) pal staat als het gaat om bedreigingen en inbreuken op het medisch beroepsgeheim. Niets is minder waar. Op de website van de KNMG publiceerde deze op 13 maart 2018 een bericht dat de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst(AIVD) waarborgen verzekert ten aanzien van medische gegevens. Het gaat om de toepassing van bevoegdheden die vermeld staan in de nieuwe wet op de inlichtingen en veiligheidsdiensten(Wiv). Opvallend is dat de KNMG in het stuk geen ferm eigen standpunt inneemt, maar volstaat met het mededelen wat de AIVD haar geantwoord heeft op in januari 2018 door de KNMG gestelde vragen. In de publicatie van de KNMG staat niets vermeld over in hoeverre de AIVD of de minister van binnenlandse zaken tegemoet gekomen is aan de verzoeken van de KNMG. Het geheel maakt een vlakke ongeïnspireerde indruk, terwijl je van een vereniging die alle typen artsen vertegenwoordigt verwacht dat die pal zou staan voor welke aantasting dan ook van het medisch beroepsgeheim. Uit de publicatie van de KNMG blijkt zonneklaar, dat men zich blij laat maken met een dode mus.

Lees meer

Flink geschut in stelling pro sleepwet. Serieuze opmaat naar referendum

kanonnen

Bij het Oekraïne-referendum kon nog gezegd worden dat het toenmalige kabinet en de individuele bewindslieden, nogal laks en laconiek de gebeurtenissen tegemoet traden. Dat kan niet nu niet gezegd worden van het komende referendum over de zogenaamde sleepwet, dat tegelijk met de gemeenteraadverkiezingen op 21 maart 2018 gehouden zal gaan worden. Het grote geschut brengt men nu, anderhalve maand voor het referendum, duidelijk in stelling. Ook de inlichtingendiensten AIVD en MIVD laten zich niet onbetuigd. In een twee pagina’s groot interview in het NRC-Handelsblad(artikel achter betaalmuur) laten Rob Bertholee, directeur van de AIVD en commodore Onno Eichelsheim, die de leiding heeft bij de MIVD, weten dat voor hen de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten(Wiv) zeer belangrijk is. Deze wet wordt ook wel de sleepwet genoemd. Eerder had Bertholee zich al uitgebreid op de televisie laten interviewen in het programma College Tour. Na berichtgeving in de Volkskrant over een geslaagde inbraakoperatie bij Russische hackersgroep Cozy Bear haast minister-president Mark Rutte zich om in de pers een lans te breken voor de sleepwet.  Eerder had de minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijkrelaties Kassa Ollongren, onder wie de Wiv ressorteert, laten weten dat zij zich actief wil mengen in het debat over de sleepwet.

Lees meer