Treant-groep technisch failliet, maar mag niet omvallen. Van wie niet?

Als een bedrijf een grote reorganisatie niet kan betalen vanuit het eigen vermogen(reserves) en alleen verder kan met financiële hulp van een grote geldschieter is er sprake van technisch failliet zijn. Dat speelt bij de Treant-groep met ziekenhuizen in Emmen, Hoogeveen en Stadskanaal. Grote koppen stonden de afgelopen week in kranten. “Vijfhonderd ontslagen bij Treant-ziekenhuizen en spoedhulp Stadskanaal onverwacht eerder dicht” . Na enkele dagen, op 10 oktober 2019, blijkt door personeelsleden een beroep te worden gedaan op de vakbonden om tot een deugdelijke afvloeiingsregeling te komen. Treant kon hen geen zekerheid  geven. Weer een dag later, op 11 oktober, blijken zorgverzekeraars Menzis, VGZ en Zilveren Kruis bereid miljoenen euro’s te verschaffen aan de Treant-groep. Uit het verloop van de gebeurtenissen en uitspraken van de woordvoerster Rompa van Zilveren Kruis is af te leiden dat de Treant-groep eigenlijk gewoon technisch failliet is. Omvallen mag niet. Van wie niet?

Treant-groep

In de berichtgeving in de media komt vooral het beeld naar voren van de Treant-groep als eigenaar van drie ziekenhuizen. Maar het gaat om veel meer. De groep beheert ook 17 centra voor wonen en zorg. Er werken 260 medisch specialisten en 6300 andere medewerkers. De Treant-groep bestaat  uit de Stichting Treant Zorggroep met daaronder twee werkmaatschappijen: de Stichting Treant Ziekenhuiszorg en de Stichting Treant Care. Naar verluidt compenseerden de inkomsten uit de care-tak de laatste jaren nog wel de verliezen aan de cure-kant.

De ziekenhuiscluster is het gevolg van een ingewikkelde fusie van het Scheper-ziekenhuis in Emmen, het Bethesda-ziekenhuis in Hoogeveen en het Refaja-ziekenhuis in Stadskanaal. De fusiegeschiedenis is een ingewikkelde, die bestuurlijk in 2013 werd afgerond. Financieel is het nooit echt goed voor de wind gegaan. Voor de fusie leek bij het Bethesda-ziekenhuis in 2013  een aanstaand  faillissement mogelijk was.

Gevarenzone

De Treant-groep was al enige tijd in gesprek met zorgverzekeraars over de financiële situatie en het leveren van zorg. Het jaarverslag over 2018 lijkt er nog redelijk uit te zien qua vermogensratio en solvabiliteit(blz 61). Echter de plotse last van een grote reorganisatie met afstoting van 500 personeelsleden is blijkbaar toch een niet te dragen last voor de financiële positie.

Technisch failliet

De kosten van een reorganisatie komen voor rekening van een bedrijf. Het af willen van 500 medewerkers zonder duidelijke melding van een sociaal plan en ook geen zekerheid over het eventueel realiseren ervan wijst al op een tekortschietend eigen  vermogen om zulks in goede banen te leiden. Vanwege die onduidelijkheid  schakelden  de betrokken personeelsleden dan ook de vakbonden in die met de directie zou gaan praten. Een dag later  volgt dan ingreep van de genoemde drie grote zorgverzekeraars. Daarbij geeft de woordvoerster Christine Rompa van Zilveren Kruis onomwonden aan dat als ziekenhuizen de kosten van een sociaal plan niet kunnen betalen de zorgverzekeraars dat doen. De facto is er dan sprake van het technisch failliet zijn. Het klinkt allemaal heel loffelijk dat Zilveren Kruis dit nu doet. Dat heeft ze bij het faillissement van het Slotervaartziekenhuis echter uitdrukkelijk niet gedaan.

Transitiegelden

Opeens blijken miljoenen uit de pot “transitiegelden” van meerdere zorgverzekeraars beschikbaar te zijn. Aangezien zorgverzekeraar CZ nadrukkelijk niet in de pers vermeld staat zal Zorgverzekeraars Nederland als overkoepelende organisatie geen druk op alle zorgverzekeraars uitgeoefend hebben.

Om niet nog meer problemen te veroorzaken moeten functies die in de Treant-groep afgestoten worden door het Wilhelmina ziekenhuis in Assen en het Ommelander  ziekenhuis in Scheemda overgenomen worden. Die krijgen extra ook betaald uit de “transitie-gelden”-pot van de drie zorgverzekeraars. Ik denk dat die pot ook wel de post Onvoorzien zou kunnen zijn op de zorgverzekeraars-begroting

VWS

In het in het Noorden gespeelde spel lijkt het ministerie van VWS de grote afwezige. Toch zie ik in wat nu  gebeurt de hand van VWS.  Officieel zegt het ministerie dat het niet gaat over het open houden  van ziekenhuizen. Edith Schippers, voormalig minister van VWS, zei destijds dat ze een ziekenhuis dat failliet gaat niet gaat redden. Minister Bruins zei in oktober 2018  over het faillissement van het Slotervaart-ziekenhuis nog dat het ministerie geen bank is. En dat bij VWS het niet gaat niet om het bewaken van een stapel stenen, maar om het bewaken van degelijke zorg in Nederland. Hij zei  dat hij het opeens failliet gaan niet nog een keer wilde meemaken. Dat was te zien in april 2019. Toen kwam het Maasziekenhuis Pantein in Beugen  opeens miljoenen te kort  en verschafte VWS een subsidie van 10 miljoen euro. Ziekenhuisbestuurders in den lande zagen dat als moeilijk uitlegbare staatssteun.  In de Tweede Kamer werd de minister willekeur verweten.

Paradigma-shift

Het kan niet anders dan dat bij de Treant-groep VWS op de achtergrond zich met dit dossier bemoeid heeft en op het moment dat de zaken onbeheersbaar in de publiciteit zouden komen sturend is opgetreden. Bijvoorbeeld door een oekaze richting zorgverzekeraars om de portemonnee  te trekken. Met de boodschap om onder het mom van geld uit een “transitie”-pot het omvallen van de ziekenhuiszorg in Noord-Nederland te voorkomen. Wat bij Treant ook speelt is dat bij het omvallen van de ziekenhuis-poot(cure), de care-poot(verzorgings- en verpleeghuizen) ook meegezogen zou kunnen worden.

Het lijkt erop dat binnen het ministerie van VWS een paradigma-shift is opgetreden ten aanzien van het (laten) voortbestaan van ziekenhuizen. Men lijkt door gekregen te hebben dat de ziekenhuiszorg niet aan de markt overgelaten kan worden.

Wim J. Jongejan,  14 oktober 2019

Kiene lezer zullen opmerken dat dit artikel geen affiniteit heeft met zorg-ICT. Niettemin vind ik het belangrijk genoeg om over dit onderwerp te schrijven.

Afbeelding van Darko Djurin via Pixabay