Wat doen zorgverzekeraars-toplieden in een zorg-ICT-architectuurboard?

Om de digitale communicatie in de zorg te bevorderen en te stroomlijnen bestaat sinds 2014 het Informatieberaad Zorg. Dat kent sinds kort onderafdelingen, expertcommunities genaamd. Daartussen zit een Architectuurboard. Die board beoordeelt de voorstellen die het werkveld en de expertcommunities indienen en adviseert aan het beraad. Hoewel het officieel gaat om het beoordelen van de informatieverschaffing en advies aan het Informatieberaad heeft de Architectuurboard een heel duidelijke sturende functie. Onlangs publiceerde het beraad de ledenlijst van de Architectuurboard. Het gaat om zestien leden plus twee contactpersonen die zowel de vergaderingen van het Informatieberaad als de Architectuurboard bijwonen. Opvallend daarbij is dat van die achttien personen er twee afkomstig zijn van de zorgverzekeraar CZ. Daarbij moet men zich goed bedenken dat door de constructie met de Architectuurboard en de expertcommunities een getrapte niet transparante besluitvorming is geïntroduceerd bij een op het oog egalitair opererend Informatieberaad.  

Leden

Op de website van het Informatieberaad staan op de subpagina van de Architectuurboard de leden beschreven. Van de achttien deelnemers was het mogelijk een curriculum vitae te vinden op LinkedIn of elders op het internet. De inkt van hun aanstelling was nog niet droog of men had de eigen CV op LinkedIn ermee opgesierd. Zo blijkt Ton van Rhijn volgens zijn eigen woorden director IT, Information management and Data Science at CZ te zijn. CZ is één van de vier grote zorgverzekeraars. Arno van Son, is lid van de Raad van Bestuur van CZ en CbusineZ daarnaast betrokken bij de Raad van Commissarissen van Vektis, van VeCOZO en  lid van de Raad van Toezicht van VZVZ. Dat is de Vereniging van Zorgaanbieders Voor Zorgcommunicatie, verantwoordelijke voor het LSP. Het lijkt erop dat de aanwezigheid van twee mensen van CZ een poging is binnen de Architectuurboard de belangen van ZN veilig te stellen.

Sturing

Het is al lange tijd duidelijk dat de zorgverzekeraars een sterke sturende hand hebben in de digitale zorgcommunicatie. Zo is Zorgverzekeraars Nederland(ZN), namens alle zorgverzekeraars de enige financier van het Landelijk SchakelPunt(LSP) en heeft, ook in het Informatieberaad te kennen gegeven duidelijk voor te sorteren op het gebruik van het LSP voor zorgcommunicatie. Het is overduidelijk dat de zorgverzekeraars een duidelijk invloed willen blijven houden in de diverse gremia. Daar is de Architectuurboard een zeer belangrijke representant van.

Geen Poolse landdag meer

Het ministerie van VWS bemoeit zich nadrukkelijk en ook steeds nadrukkelijker met de digitale communicatie in de zorg. Na het echec van het Landelijk Elektronisch PatiëntenDossier(L-EPD) in 2011 startte de toenmalige minister Edith Schippers in 2014 het Informatieberaad met daarin alle belanghebbenden bij de datacommunicatie in de zorg. Dat leidde in de ogen van VWS tot een soort Poolse landdag, waarin veel gepraat maar weinig concreets besloten werd. In 2017 is men steeds strakker gaan sturen vanuit VWS , hetgeen onder andere leidde tot de oprichting van de Architectuurboard en de expertcommunities.

Constructie

Door het maken van een Architectuurboard met door VWS goedkeurde (er ging een heuse selectieprocedure met vijftig sollicitanten aan vooraf) samenstelling zullen adviezen van dit gremium allicht het stempel zwaarwegend meekrijgen en de deelnemers van de Informatieraad imponeren.

Besluitvorming en notulen van het Informatieberaad zijn in principe openbaar. In een recent verzameloverleg van de vaste Tweede Kamercommissie voor VWS(30 juni) zegde minister Bruno Bruins toe dat sommige niet openbare vergaderingen en notulen wel openbaar zouden worden. Doorgaans goed ingelichte Haagse kringen lieten weten dat de adviezen van de Architectuurboard weliswaar openbaar zijn, maar de notulen, dus de besluitvorming,  van deze vergaderingen weer niet. Er is dus geen transparantie over de adviezen van dit orgaan, terwijl het wel sturend is.

Technocratiseren van privacy-issues

Als gevolg van de motie Kooten dient het Informatieberaad zich te versterken met privacy-en burgerrechtorganisaties. Als echter privacy-zaken afgekaart,  worden binnen de Architectuurboard,  hetgeen wel de bedoeling is, dan kan de invloed van deze organisaties aan spiedende ogen onttrokken en dus ontlopen worden. Dan is er sprake van het technocratiseren van privacy-issues.

Al met al geen ontwikkelingen die maken dat de besluitvorming via de in dit artikel genoemde  orgaan een echte democratische legitimiteit heeft.

W.J. Jongejan, 6 juli 2017