Zaak voor High Court(VK) vanwege deal Home Office-NHS om migrantendata

Stelt u zich eens voor dat u in het nieuws zou vernemen dat een overheidsinstantie als het de Immigratie- en Naturalisatiedienst(IND) een deal zou hebben gesloten met één of alle zorgverzekeraars om illegaal in Nederland verblijvende personen te helpen opsporen. We zouden dan heel gek opkijken. Zeker vanuit medische hoek, omdat het meewerken van zorg-gerelateerde instituties en zorgaanbieders aan opsporingsdiensten leidt tot zorgmijdend gedrag van mensen met toch al een vergrote kans op ziekten, die een risico vormen voor de totale bevolking. Een paar honderd kilometer ten westen van Nederland, in het Verenigd Koninkrijk(VK) gebeurt zoiets officieel vanaf januari 2017. Dat gebeurt vanwege een deal tussen het Home Office, het Department of Health en een onderdeel van de National Health Service(NHS), namelijk NHS Digital. Dat laatste is het Health and Social Care Information Center. Ook in Nederland werd erover bericht. Na allerlei protesten van zorgverleners en burgers is er nu een zaak aanhangig gemaakt bij het High Court door het Migrants Rights Network(MRN).

Voorgeschiedenis

In januari 2017 kwamen in het Verenigd Koninkrijk meerdere media met berichtgeving over deze deal In het Memorandum of Understanding over deze deal, ondertekend in de eerste week van november  2016,  stond dat de NHS mee zou werken aan het op verzoek van medewerkers van de immigratiedienst verstrekken van gegevens over patiënten die binnen de NHS in zorg (geweest) waren. Het ging om mensen waarbij de verblijfsvergunning verlopen was en dus illegaal in het land verbleven. Hiermee werd de NHS eens te meer een verlengstuk van opsporingsinstanties. Ik berichtte al eerder over verplichte medewerking van de NHS aan contraterrorisme-activiteiten van de overheid.

Formalisering

Hoewel de deal in november 2016 ondertekend is blijken er over de eerste elf maanden van 2016 al 8127  verzoeken om administratieve gegevens aan de NHS gedaan te zijn. Tot in 2014 zijn er dit soort verzoeken geweest die blijkbaar gehonoreerd zijn door de NHS. De naar buiten gebrachte deal blijkt dus een formalisering te zijn van een al langere activiteit van het Home Office. De werkwijze die men toepast is te lezen in annex A van het memorandum of Understanding. Het Home Office legt NHS Digital een aantal persoonsgegevens van een persoon voor waarbij NHS Digital de haar bekende administratieve gegevens( geen medische) moet leveren. Het gaat om data zoals naam- adres-woonplaats-data, geboortedatum, land van herkomst, ID gegevens, maar ook de gegevens van de eerstelijnszorg waar de betrokkene onder valt.

Rechtszaak

In de zaak die het MRN aanhangig heeft gemaakt bij het High Court wordt de organisatie vertegenwoordigd door mensenrechtenorganisatie Liberty. Om het geheel te financieren is een crowdfunding-actie gestart, waarbij tot nu toe ruim 80 procent van het beoogde bedrag toegezegd is.

MRN stelt in haar persverklaring:

The Migrants’ Rights Network (MRN) are launching a legal challenge to a secret data-sharing agreement between the Home Office, Department of Health and NHS that violates patient confidentiality and puts all migrants at risk.

The agreement gives the Home Office access to confidential patient information to aid immigration enforcement. It was written in secret, without consulting NHS staff, medical organisations or the public, and published in January this year. MRN believes the deal is both unethical and unlawful because it violates patient confidentiality, discriminates against non-British patients and will leave seriously unwell people fearful of seeking medical care.

Enorme bezwaren

Er bestaan grote bedenkingen, vooral ethische tegen dit soort deals, maar ook praktische. De arts-patiënt-relatie wordt op een grove wijze doorbroken, los van het feit dat met actie de privacy van de patiënt ook geschonden wordt. Het grootste probleem met dit soort deals is dat patiënten die zich niet meer legaal of volledig illegaal in het Verenigd Koninkrijk bevinden, bewust zorg gaan mijden in de wetenschap dat ze door het vragen van medische hulp hun verblijfplaats bekend maken aan opsporingsinstanties. Daardoor kan de volksgezondheid ernstig ondermijnd worden, niet alleen van de migranten zelve maar ook van de totale bevolking. Besmettelijke ziekten, zoals bijv. tbc, maar ook andere kwalen kunnen een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid gaan vormen.

Het is daarom een enorme kortzichtige actie van het ministerie van binnenlandse zaken(Home Office) van het Verenigd Koninkrijk dat zegt uit te zijn op het onterecht beslag leggen op publieke middelen in de vorm van zorg door migranten.

Het is te hopen dat het High Court een zeer duidelijk uitspraak zal doen over deze onverkwikkelijke zaak en dat wij in Nederland van dit soort acties door regeringsinstanties gevrijwaard zullen blijven.

W.J. Jongejan