Aandoenlijk techno-optimisme bij uiterst beperkte “zorgrobot” Rose

Op 24 juni en 7 oktober 2015 berichtte ik al eens over de “zorgrobot Rose. De naam Rose is een acroniem van Remotely Operated SErvice robot. Het bedrijf achter het nogal lompe gevaarte met destijds twee robotarmen hield op te bestaan nadat er een paar miljoen euro in de ontwikkeling gestopt was, waaronder zes ton van een participatie-vehikel van zorgverzekeraar CZ. Na een reanimatie met behulp van Europees subsidiegeld(Eurostars-programma) door het bedrijf  Heemskerk Innovative Technology (HIT) ging de ontwikkeling weer door. Nu is de subsidie op. In mei 2016 liet HIT weten dat per 2017 de Europese geldkraan dicht ging. In de herfst van 2016 voerde men in veldtesten uit in het woon-zorgcentrum De Heuvel van zorgorganisatie Thebe. Bij het zien van de videobeelden betreffende het functioneren van Rose kan je niet anders concluderen dat men een niet zelfstandig opererend apparaat toont met een uiterst beperkte functie met nog steeds een enorme omvang. Manmoedig tracht men de positieve punten te vinden en uit te lichten.

Vormgeving

Wat direct opvalt is dat iets meer gestroomlijnde Rose geen twee robotarmenmeer heeft , maar één. Op zich is dat een logische stap, want het op afstand besturen van één robotarm is al zeer ingewikkeld, laat staan twee. Gebruik van twee robotarmen ziet men wel bij de hantering van radioactieve stoffen en materiaal in kerncentrales, maar dat vergt zeer speciaal opgeleid personeel. Bovendien bedient de operator van Rose met de linkerhand al een joystick voor het rondrijden van het gevaarte waardoor er één hand overblijft voor de bediening. Prominenter dan eerst is het gebruik van het videoscherm op de robot. Het onderstel is even groot als voorheen. De samenwerking van HIT met het Spaanse PAL-Robotics in het kader van de Eurostars-subsidie leverde niet iets echt  subtiels op. In 2015, na de herstart met HIT) had men Rose hernoemd in SACRO.  Dat stond voor Semi Autonomous Care Robot. Blijkbaar zag men zelf ook wel in dat het apparaat helemaal niet semiautonoom is en schakelde men terug op Rose. Alles dient door een operator achter  twee beeldschermen met joystick en robotarm-bediening gedaan te worden. Zie hiervoor op 19 seconden en op 2 minuut 6 seconden van deze link de operator werken.

Bedroevend

Bij het zien van de videobeelden valt op hoe beperkt de functie is. Men toont het hengelen van een theezakje in een glas water en de poging het zakje in een ander glas te deponeren. De robotarm is zeker niet subtiel genoeg om een theezakje uit een verpakking te kunnen halen. Ook dekt men een tafel door een bord plus een pak hagelslag neer te zetten. Het gaat vooral om grotere voorwerpen. Het uit een la halen en neerleggen van normaal eetgerei lijkt mij onmogelijk. Uit videobeelden van een demonstratie bij een themadag eHealth bij de opleiding verpleegkunde aan Inholland Alkmaar blijkt dat het oppakken van het bord eigenlijk alleen goed lukt als het bord wat over de rand van het aanrecht staat om één deel van de grijper onder de bordrand te laten komen.

Personeel

Rose stelt heel aparte eisen aan het bedienend personeel, want een verplegende of ziekenverzorgende zal er niet zonder een zeer intensieve opleiding mee om kunnen gaan. De bedienaar moet een zeer goede oog-hand-coördinatie hebben om het apparaat nauwkeurig te laten rijden en de robotarm te bedienen. Van achter het beeldscherm heeft men een tweedimensionaal beeld dat de on-board-camera’s leveren terwijl de robot in een 3-D-wereld opereert. Op de filmpjes was het nog relatief makkelijk omdat de operator achter een bureau in dezelfde ruimte zat als de robot. Personeel wordt er niet door bespaard en de eisen aan het personeel zijn hoger.

Misplaatst techno-optimisme

Wat direct opvalt bij alle filmpjes over Rose zijn de manmoedige pogingen om de zeer beperkte functionaliteit telkens positief te labelen. Het is een vorm van onterecht techno-optimisme dat als aandoenlijk overkomt. Nergens hoor je enig woord van kritiek. Nergens laat iemand horen dat dit helemaal geen oplossing is voor de zorg in de (nabije) toekomst. Heel apart was dat men het gebruik van de camera’s en het beeldscherm op het front van de robot een groot succes noemt van de “screen to face”-zorg. Daar zijn heel wat simpeler oplossingen voor in de vorm van Skype, Facetime etc. met gebruik van een tablet of smartphone.

Pers

Ook is het opvallend hoe weinig kritisch vermogen bij de pers aanwezig is. De tekst en video op de website van Breda Vandaag wordt integraal door de nieuwssite Nu.nl overgenomen. In het NOS-journaal figureert de robot ( begin op 12 minuten en 40 seconden) met hetzelfde filmpje zonder dat enige relativering of kritiek geuit wordt. Niemand vraagt zich blijkbaar bij de media af wat de werkelijke waarde is van dergelijke apparatuur.

Einde

Uit het feit dat de Europese subsidie is in 2017 afgelopen is en HIT zoekende is naar investeerders met een langetermijnvisie voor de doorontwikkeling van Rose kan men gevoeglijk concluderen dat er vooralsnog geen markt is voor deze beperkte niet autonome robot. Het is te verwachten dat het bedrijf zich zal terugtrekken naar haar corebusiness: bestuurbare robotarmen voor de olie-industrie en in de wereld van radioactieve stoffen en kerncentrales. Inmiddels zal de zorg dan een illusie armer zijn.

W.J. Jongejan

 De afbeelding toont niet “zorgrobot” Rose.