Boete van Centiv-GGZ ivm niet invullen ROM-lijsten. SBG-ers voelen nattigheid. Reactie Centiv vreemd

Het verzamelen van ROM-data kan tot heel vreemde zaken leiden. Dat merkte ik op vrijdag 11 augustus toen ik een bizar twitterbericht las. Een patiënt die geen ROM-lijsten invulde tijdens de behandeling bij Centiv BasisGGZ in het oosten van Brabant kreeg het verzoek om 45 euro te betalen aan die instelling. Het argument was dat de zorginstelling voor dat bedrag per patiënt gekort mogelijk gekort zou worden door zorgverzekeraars bij aanleveren van onvoldoende ROM-data aan de Stichting Benchmark GGZ(SBG). Zorgverzekeraars betalen SBG volledig om via hen ROM-data te verkrijegn voor het onderling vergelijken van zorgaanbieders (bench-marking) en zorginkoop. ROM staat voor Routine Outcome Monitoring en vindt plaats door het invullen van vragenlijsten door de patiënt voor, tijdens en na de behandeling door een therapeut bij psychische klachten. De bedoeling daarvan is het effect van de therapie met de therapeut te evalueren en eventueel de therapie bij te sturen. Helaas heeft het idee bij overheids- en verzekeringsinstanties postgevat dat met die data ook therapeuten en instellingen onderling te vergelijken(benchmarking) en er ook zorginkoop op te baseren. Los van gefundeerde kritiek vanuit de GGZ vond de Algemene Rekenkamer ook dat ROM-data daar niet geschikt voor zijn.

Vergoedingskorting

In het Twitterbericht meldde een vrouw dat haar man die onder behandeling is van de GGZ-instelling Centiv in oost-Brabant een email ontvangen had met de mededeling dat hij 45 euro moest betalen aan Centiv als hij geen ROM-listen invulde. Het argument van Centiv was dat de organisatie gekort zou worden op de therapievergoeding door de zorgverzekeraar bij onvoldoende opsturen van ROM-data. Door een aantal convergerende maatregelen en besluiten van zorgverzekeraars en partijen uit de GGZ rust een verplichting op GGZ-zorg-leverende partijen om een bepaald minimum-percentage aan ROM-data van patiënten aan te leveren. Dat ligt nu op 50%. ROM-data die naar SBG gaan zijn volgens het standpunt van Europese privacy-toezichthouders ondanks pseudonimisering toch te beschouwen als bijzondere persoonsgegevens. Daar hoort de patiënt in alle vrijheid een expliciete toestemming voor te verlenen. Een patiënt mag derhalve ook weigeren er aan mee te werken. Wat Centiv nu doet is het risico dat zij loopt op korting op de betaling door zorgverzekeraars verleggen richting de individuele patiënt. De facto is daardoor geen sprake meer van een in alle vrijheid genomen beslissing van die patiënt.

Mogelijke korting??

Heel vreemd is ook de mail dat Centiz alvast begint met het dreigen met een te betalen bedrag van 45 euro als niet binnen 5 werkdagen de ROM-lijsten ingevuld opgestuurd zijn. Een boete dus. Centiv vraagt aan de patiënt dit bedrag te betalen terwijl het absoluut nog niet zeker is of de zorgverzekeraar een strafkorting gaan hanteren vanwege te weinig aangeleverde ROM-data aan SBG. Dat blijkt immers pas als na een kalenderjaar een te laag percentage data aangeleverd is.

SBG

Een tweetal medewerkers van SBG. Marko Barendregt en Astrid van Meurs, hebben op LinkedIn laten weten dat het allemaal zo niet moet. Ze zijn respectievelijk hoofd ontwikkeling en senior adviseur bij de ROM-dataverzamelaar. Ze hebben dondersgoed door dat de hierboven geschetste werkwijze van Centiz gewoon niet kan en publicitair niet bepaald lekker ligt. Toch is het zo dat SBG, als verlengstuk van Zorgverzekeraars Nederland, zelf zich inspant om de verzameling van ROM-data te optimaliseren. Namens SBG zeiden de advocaten tijdens het recent gevoerde kort geding nog in hun pleitnota dat de patiënt de “ethische verantwoordelijkheid” heeft om mee te werken aan een lerend zorgsysteem, daarbij doelend op de aanlevering van ROM-data.

Instellingen weigeren cliënt    

In de discussie op LinkedIn bij dit onderwerp laat één van de discussianten, een principal consultant bij een IT-dienstverlener weten dat hij GGZ-instellingen kent die de intake niet door laten gaan als er geen ingevulde ROM-vragenlijst vooraf aanwezig is. Negatieve selectie bij de poort dus. Ik acht zowel de 45 euro “boete” als een negatieve selectie aan de poort ethisch onaanvaardbaar.

Centiv-directeur

In een reactie op de website van Centiv op 12 augustus 2017, zegt directeur Wouter Hoge, dat naar zijn persoonlijke mening het ROM-men zou moeten verdwijnen/verbeteren of naar een redelijker percentage moeten (zoals 30%; meer passende bij het vrijwillige karakter ervan in de ogen van de cliënt).  Hij komt daarnaast met een heel vreemde uitleg over het boete-verhaal. Zo zou de boete “vrijwillig” zijn en de laatste twee jaar niemand beboet zijn. Ook zou er geen apart protocol voor zijn. Hoe de bovengenoemde patiënt dan wel een “boete”-aanzegging met een specifiek bedrag kreeg is een raadsel. Hij zegt er een voorstander van te zijn dat de zorgverzekeraar de patiënt rechtstreeks financieel aanspreekt bij niet meewerken aan het ROM-men, en niet de zorginstelling. Hij wil in gesprek gaan met de cliëntenraad over de “boete”-kwestie en doet daarbij het voorstel voor een cliënt-vriendelijker alternatief. Hij denkt daarbij bijv. aan het verloten van een VVV-bon onder de invullers. In wezen is dat bizarre voorstel nog erger dan het opleggen van een boete. Het is een poging tot omkoping van de patiënt om diens weigerrecht te laten schieten. Los van die VVV-bon is het inschakelen van een cliëntenraad een volkomen onterechte actie. In gesprek gaan met SBG en Zorgverzekeraars Nederland ligt eerder voor de hand.

 Afglijden

Wat we hier zien gebeuren is het geleidelijk steeds verder uithollen en afschaffen van patiëntenrechten in een door managers en administrateurs gerund systeem, waarin dubieuze keuzes zijn gemaakt. Dubieus qua grondslag(ROM-men is immers niet geschikt voor benchmarking en zorginkoop) en dubieus qua uitvoering. Als een patiënt zijn wettelijk recht om te weigeren ROM-lijsten in te vullen en op te laten sturen naar SBG alleen kan handhaven als hij/zij 45 euro(of welk bedrag dan ook) betaalt, dan is het echt zo geworden dat we voor onze privacy moeten gaan betalen. Het voorstel van de Centiv-directeur met de VVV-bon maakt het alleen nog maar erger.

We zijn wel heel diep gezonken.

Of zoals Wim Kan ooit zong: “Wat een land, wat een land, waar dat allemaal maar kan.”

W.J. Jongejan