Naar rechter voor je medische data na faillissement ziekenhuis. In de V.S. gebeurt het

Het faillissement van een ziekenhuis kan grote problemen veroorzaken. We hebben dat in oktober 2018 gezien toen het Medisch Centrum(MC) Slotervaart in Amsterdam en het MC IJsselmeerziekenhuizen failliet gingen. De medische gegevens van patiënten blijven hier vooralsnog beschikbaar ondanks het echec. Het kan echter ook anders. Afgelopen week was op meerdere Amerikaanse websites op het internet te lezen dat een patiënte de gang naar de rechter moest maken om de beschikking te krijgen over de medische gegevens na het bankroet van het ziekenhuis dat haar tot voor kort behandelde. De medische data zijn nodig vanwege een geplande ingreep in een ziekenhuis elders die niet uitgevoerd kan worden zonder die kennis. De rechtszaak trekt nogal wat aandacht omdat hier principiële zaken spelen. Namelijk de discussie over de verplichtingen jegens de patiënten, de beschikbaarheid van de medische data en de kosten van het beschikbaar blijven na een bankroet van zorginstellingen, vooral als er sprake is van elektronische opslag van die data. In de V.S. blijkt dat zowel op federaal niveau als op het niveau van afzonderlijke staten geen heldere regelgeving daarover bestaat. Regelgeving is achtergebleven bij de ICT-ontwikkelingen. De vraag is of het hier in Nederland wel sluitend geregeld is.

Waar gaat het om?

In de vermelde casus gaat het om een 21 jarige studente met een acute pancreatitis die op een operatie door een top-chirurg van het John Hopkins Hospital in Baltimore wacht. De vrouw werd behandeld in het kleine Florence Hospital in Anthem, Arizona, dat samen met het Gilbert Hospital in 2018 failliet ging. De vrouw is één van de 300 patiënten die tevergeefs geprobeerd hebben over hun medische data te beschikken na het bankroet.

Rechtszaak

De zaak diende voor het Maricopa County Superior Court in Phoenix, de hoofdstad van Arizona. De rechter stelde dat het ziekenhuis de plicht heeft de medische gegevens te verschaffen, maar dat het probleem was dat het ziekenhuis niet meer bestond. Hij overwoog een aantal mogelijkheden, waaronder het de patiënt of de ziekenhuisbestuurders duizenden dollars te laten betalen. De rechter besliste uiteindelijk dat de gelden om de data beschikbaar te krijgen uit de resterende bezittingen van het failliete ziekenhuis moesten komen . Hij besloot dat op deze manier het systeem met de elektronische bestanden gedurende negentig dagen gereactiveerd kon worden. Tegelijkertijd diende dan een publiciteitscampagne op gang te komen om patiënten alert te maken op de regeling en moeten werknemers aangenomen worden om de aanvragen te noteren en de medische bestanden te verzamelen.

Nederland

De faillissementen van het MC Slotervaart en MC IJsselmeerziekenhuizen laten een iets ander beeld zien. Hoewel er geen officiële richtlijnen zijn voor de situatie bij een bankroet van een ziekenhuis zijn er voorlopige regelingen getroffen voor de inzage in de medische dossiers en het overnemen van de medische data. Bij het MC Slotervaart was dat extra urgent omdat daar geen zorg meer op die locatie doorgang zou vinden. De situatie van MC IJsselmeerziekenhuizen ligt anders. Eerdere faillissementen zoals bij het Ruwaard van Putten ziekenhuis te Spijkenisse en het Sionsberg-ziekenhuis in Dokkum kenden door een doorstart ook deze problemen niet.

Begin januari 2019 werd bekend dat de curatoren de toegang tot de medische dossiers geregeld hadden. Artsen die nu patiënten van het MC Slotervaart elders behandelen kunnen online toegang krijgen tot medische dossiers voor zover het relevant is voor de behandeling. De curatoren houden de verantwoordelijkheid over de data gedurende de wettelijke bewaartermijn van vijftien jaar. Het gaat om gigantische hoeveelheden dta, zowel in elektronische vorm als in papieren dossiers.

Nog niet sluitend geregeld

De financiering van het één en ander blijkt volgens een bericht van de curatoren in de media nog niet sluitend geregeld te zijn. De afwikkeling van de patiëntenzorg, en daaronder valt ook het langdurig in de lucht houden van het ziekenhuis-informatie-systeem willen de curatoren niet ten laste laten gaan van de failliete boedel van het ziekenhuis. De zorgverzekeraars hebben uiteindelijk zeven miljoen euro beschikbaar gesteld. Dat staat in het eerste faillissementsverslag van de curatoren. Maar of deze ook verantwoordelijk zijn voor de jarenlange bewaring van de medische dossiers is onduidelijk. Daar is dus het laatste woord nog niet over gezegd.

Het is dus mogelijk dat we in de toekomst in Nederland ook een keer een rechtszaak gaan zien waarin uitgemaakt moet worden wie deze lasten draagt. De zorgverzekeraars of uiteindelijk de Staat der Nederlanden.

Verwarrende website MC Slotervaart

Opvallend aan de huidige website van het failliete MC Slotervaart is trouwens dat naast berichtgeving over de gang van zaken met de patiëntgegevens  er  nog steeds veel webpagina’s zijn  met  bijvoorbeeld lijsten en foto’s van medewerkers., alsof ze er nog werkzaam zijn.  Jaarverslagen en het organogram van de ziekenhuisorganisatie zijn nog steeds via links te bereiken.. Hierdoor wekt men een verkeerde suggestie.  Het lijkt mij een kleine moeite om na het bankroet overbodig geworden webpagina’s te verwijderen.

W.J. Jongejan, 1 maart 2019