Zag AP cruciaal detail aanleververplichting aan NZa over het hoofd?
Het lijkt erop dat de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) een detail uit een adviesaanvrage van de Nederlandse Zorgautoriteit(NZa) over het hoofd zag bij een adviesaanvraag. De afgelopen weken publiceerde ik meerdere keren over de verplichte aanlevering van bijzondere persoonsgegevens uit de GGZ aan de NZa zonder toestemming van de cliënt. Daarbij schermt de NZa met een brief van de AP zeggende dat die geen opmerkingen had over de adviesaanvraag die de NZa bij de AP deed. Die adviesaanvraag was een vreemd soort tweetrapsraket. Met een eerste adviesaanvrage die alleen maar ging om het kunnen blijven gebruiken van de DSM-hoofddiagnosegroepen als basis voor het bekostigingsmodel voor de GGZ. En een tweede aanvraag die over het gebruik van de HONOS+ vragenlijsten ging als basis voor een nieuw bekostigingsmodel voor de GGZ. Problematisch is echter dat de aanleververplichting door zorgverleners van alle antwoorden op de HONOS+ vragenlijsten ergens verstopt staat in een bijlage.
Wat schreef de AP?
Openbaar is alleen het antwoord van de AP op de eerste adviesaanvraag. Over beide aanvragen lezen we in een NZa-brief d.d.28 oktober 2021:
“Bij het eerste verzoek heeft de AP aangegeven geen opmerkingen te hebben bij de concept regelgeving. Bij het tweede verzoek heeft de AP aangegeven geen aanleiding te zien om de regelgeving nogmaals te beoordelen. De AP merkte hierbij op dat ten aanzien van de privacyaspecten het tweede concept van de regelgeving geen fundamentele wijzigingen bevatte ten opzichte van de eerdere versie. De AP adviseert doorgaans niet voor een tweede maal op conceptregelgeving en zag geen aanleiding om van dit uitgangspunt af te wijken.”
Het lijkt erop dat de AP de verplichte aanlevering van data, afkomstig van zorgverleners over cliënten, in de systematiek met de DSM-hoofddiagnosegroepen eigenlijk gelijk stelde met de aanleverring in het kader van het nieuwe bekostigingsmodel met gebruik van de HONOS+ vragenlijsten.
Verstopt, belangrijk, detail
De tweede adviesaanvraag van de NZa aan de AP maakt wel gewag van het gebruik van HONOS+ vragenlijsten om bij zorgverleners tot een zorgvraagtypering te komen. Daarbij maakt men ook melding van een algoritme waarmee zorgverleners een zorgvraagtype kunnen bepalen. Nergens in de 99 pagina’s tekst, behalve op pagina 90, staat dat de NZa alle antwoorden op de HONOS+ vragenlijsten ook wil ontvangen.
Die antwoorden zijn zeer indringende gegevens over het functioneren in de breedste zin van de cliënt in de GGZ. Ik schreef dan ook op 2 augustus 2022 het artikel “Je wilt toch niet dat de NZa dit allemaal van je bezit! ”
Op pagina 90 van de aanvraag staat namelijk:
“De zorgaanbieder levert halfjaarlijks, conform de Gegevensaanleverstandaard een overzicht van de volgende informatie-elementen.”
En dan staat in een rijtje van 19 informatie-elementen op plaats 6 het item d7: antwoorden op HONOS+ vragenlijsten.
Truc
Het heeft er alle schijn van dat de NZa ten aanzien van de AP een aloude ambtelijke truc heeft toegepast. Die houdt in dat je iets wat het meest gevoelige item is niet al te duidelijk benoemt. Om vervolgens dat item eenmalig ergens in het document zo te plaatsen dat het niet direct opvalt. Wat het hier ook minder doet opvallen is dat op meerdere plekken in de als bijlage meegestuurde concept Regeling geestelijke gezondheidszorg en forensische zorg staat dat de antwoorden op de HONOS+ vragenlijsten vrijgesteld zijn van verplichte inzending. Bijvoorbeeld bij het opsturen van de declaratiegegevens. Door op een dergelijke manier te handelen strooi je de ontvanger van het document zand in de ogen. Ook kan de NZa achteraf blijven volhouden dat het toch echt wel in het document stond bij de adviesaanvraag.
Noblesse oblige
Bij de geplande, zo omvangrijke, dataverzameling, over kwetsbare mensen door de NZa is de AP . als toezichthouder, het aan haar stand verplicht duidelijkheid te verschaffen over haar handelen in dezen. Het heeft er alle schijn van dat de AP zich enigszins vergaloppeerd heeft door niet op details te letten. En zo toe te staan dat de NZa precies dat kan gaan doen waar de AP in 2019 Akwa GGZ voor berispte. Dat is het zonder toestemming van de cliënt verzamelen van bijzondere persoonsgegevens in de vorm van ROM-data. Antwoorden op HONOS+ vragenlijsten zijn ook ROM-data en vallen onder de bijzondere persoonsgegevens. De AP kan nog van de dwalingen haars weegs terugkeren door onomwonden de geplande HONOS+ dataverzameling door de NZa af te wijzen.
6 september 2022
Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay
Recente reacties