Zorgdata: het verdienmodel van bedrijven die huisartsprakijken verzamelen

Binnen de fintech-sector beschouwt men zorgdata als het nieuwe goud, misschien zelfs het nieuwe platina. Een groot concern als Philips focust zich vandaag de dag volledig op de zorg. Niet alleen met apparatuur. Men wringt zich ook als intermediair tussen verschillende zorggebieden met connectiviteits-platforms om zodoende mee te kunnen profiteren van de overgestuurde zorgdata. Bij bedrijven die huisartspraktijken als kralen aan hun snoer rijgen, zoals Quin BV of Centric Health gaat het ook om platformontwikkeling en zorgdata. Op deze website schreef ik recent artikelen over dit type bedrijven(bijv.: A, B, C ). Het zijn bedrijven die met geld van investeerders een platform proberen op te zetten waarmee men huisartsenzorg verleent, maar toch wel ruime “return on investment” voor de geldschieters verwacht. En dat terwijl juist beoogt wordt het volume aan consulten en verwijzingen met dat platform te beperken. Quin spreekt van een consultvermindering van zeker 13 procent.

Omzetderving

Sinds het ingaan van de nieuwe zorgwet in 2006 bestaat het inkomen van huisarts-praktijkhouders uit geld uit de inschrijftarieven en de verrichtingen. De regering wilde dat destijds zo. Deverrichtingen zijn de consulten, visites, kleine ingrepen etc. As je in dit model de consulten bewust gaat afknijpen dan genereert dat minder praktijkinkomen. Het is dan ook niet goed te vatten hoe men met minder gedeclareerde verrichtingen de zaak toch draaiende wil houden. En bovendien investeerders hun “return on investment” wil bieden. Een interview voor het online magazine Business Insider(26 april 2021) van Diederik Heinink met Karien van Gennip, CEO van zorgverzekeraar VGZ en Bart Malenstein CEO van zorgplatform Quin werpt daar licht op.

Data verzamelen bij de patiënt

In de 58 minuten durende opname ontrolt zich een gesprek waarin de hoofdrolspelers het hebben over een aanstaande patiënten-revolutie in de zorg. Bart Malenstein doorspekt zijn bijdrage met veel trendy Angelsaksische managementtaal, zoals het willen reduceren van “waste” in de huisartsenzorg. Bekende kreten als “de patiënt centraal stellen” en “een holistische visie” passeren de revue. Het digitale platform dat Quin biedt bestaat o.a. uit een app met een symptoomchecker, een digitale health-map en een medisch profiel. Allemaal zaken die de patiënt aan QUIN geacht wordt door te geven. Op deze wijze ontstaat er een stroom van zorgdata van patiënten richting Quin, los van de registratie van zorgdata door de huisarts zelf in diens huisartsinformatiesysteem(HIS). Malenstein zegt die data te willen gebruiken om eigen, gestructureerde zorgpaden, ook wel door hen diagnose-indicatiestellingspaden genoemd, op te zetten voor allerlei ziektebeelden. En de patiënt op zijn “patient journey” door zo’n zorgpad te leiden.

Waarde creëren

Na het doorlopen van het informatie verschaffen via de app met zijn drie onderdelen, komt eventueel het consult met de eigen arts. Daarna kijken vervolgens dan medisch specialisten(via Quin) en slimme voorspellingsmodellen(van Quin) mee met de diagnose die de huisarts gaat stellen. Samen met de huisarts bepalen ze naar hun zeggen “nauwkeurig en objectief” welke behandeling er nodig zou zijn. Wanneer de gewenste behandeling in kaart is gebracht, bespreekt de huisarts volgens samen met de patiënt het best passende zorgpad en de best passende zorgaanbieder. Op deze wijze wurmt Quin zich tussen de patiënt en de huisarts.

De waarde die men zo denkt te creëren is dan gelegen in het niet per se realiseren van een verwijzing naar een ziekenhuis. Malenstein brengt het zo dat hun investering aan de voorkant(bemoeienis Quin met app en data-verzamelen) geld kost en aan de achterkant geld bespaart door minder consulten en minder verwijzingen.

Hengelen naar een betaaltitel

Die besparing door het verminderen van consulten/verwijzingen noemt Malenstein het reduceren van de “waste”in de zorg. Om het model van Quin te kunnen financieren heeft van Malenstein van de verzekeraars een betaaltitel nodig. Hij bracht bij Karien van Gennip de financiering door de zorgverzekeraar te berde bovenop het huidige financieringsmodel van de huisartsenzorg. Karin van Gennip van VGZ bracht terecht naar voren dat de zorgverzekeraars niet gaan over het al dan niet geven van een betaaltitel om de inspanningen van Quin te honoreren. Ze verwees daar terecht naar de Nederlandse Zorgautoriteit en het Zorginstituut Nederland. En die verschaffen alleen in een betaaltitel als in experimenten bewezen is dat een idee werkt. Malenstein noemde dat een “kip en ei” verhaal. Hij stelt te bezuinigen als ze extra betaald worden, maar zegt het pas te kunnen bewijzen als ze betaald worden. Maar NZa en ZiN willen juist eerst bewijs zien.

Data als handel

Wat we hier zien is het gebruik van zorgdata, rechtsreeks verkregen bij de patiënt door een bedrijf dat geen medisch geheimhouder is. Op die data gaat men kunstmatige intelligentie loslaten en fabriceert men producten, o.a.de diagnose-indicatie-stellingen. Deze moet dan, zoals hierboven al gememoreerd apart bovenop de huidige huisartsfinanciering betaald gaan worden. Bovendien laat Quin in de gebruikersvoorwaarden van de app in punt 7.4 weten dat de gebruiker een wereldwijde, niet-exclusieve, royaltyvrije licentie geeft aan Quin om de verstrekte gegevens te gebruiken, uitsluitend voor zover dat gebruik noodzakelijk is voor het verlenen van hun diensten. Dat betekent dan weer dat Quin de data aan derden kan vermarkten om daar “producten” van te maken die ze weer kunnen offreren aan de patiënt. Daar hint, mijns inziens, Malenstein op als hij zegt dat als er geen betaaltitel komt het bedrijf linksom of rechtsom haar businessmodel zegt door te zetten.

Data-mining

Op deze wijze zijn we weer terug bij het begrip resource-grabbing dat ik meerdere keren eerder op deze website besprak. Overal waar geld en macht te verwerven is op een relatief makkelijke manier vindt “resource-grabbing” plaats, of het nu om water, land, bossen, ruwe delfstoffen( olie, gas, mineralen en edelstenen), visserij of genetische bronnen(DNA) of andere data gaat. Hoe eerder de toegang en hoe groter de voorsprong op concurrenten des te groter is de winst. Het verdienmodel van de bedrijven zoals Quin en Centric Health die door franchising/licentie-geven dan wel praktijkovernames opereren in de eerstelijnszorg doen niets anders dan dit. Namelijk resource-grabbing of beter gezegd data-mining. Die data- vertegenwoordigen geld. En dat is wat investeerders drijft om hun geld daar in te steken teneinde een flinke “return on investment” te bereiken.

W.J. Jongejan, 21 juni 2021

Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay