Zwaar weer voor de NZa met het zorgprestatiemodel
Kamervragen, politieke onrust en een brandbrief van grote GGZ-zorginstellingen zorgen voor zwaar weer voor de Nederlandse Zorgautoriteit(NZa). Het gaat daarbij om het voornemen om in een centrale database op persoonsniveau de uiterst gevoelige antwoorden op de HONOS-vragenlijsten te verzamelen. Bij cliënten en zorgverleners in de GGZ bestaat veel weerstand tegen dit plan. Het zorgt voor een schending van het medisch beroepsgeheim en leidt tot onaanvaardbare risico’s voor de cliënten. Het is ook tot de politiek doorgedrongen dat het zorgprestatiemodel een groot probleem vormt. Maarten Hijink, Kamerlid voor de SP kaartte het aan bij minister Helder voor Medische zorg en Sport in een Kamerdebat en diende op 16 november 2022 samen met Lisa Westerveld van Groen een motie in. Daarnaast verscheen op 22 november het bericht in de media dat 24 van de 28 grote GGZ-aanbieders op 25 oktober bij de Tweede Kamerleden de noodklok luidden over het zorgprestatiemodel.
Zorgprestatiemodel-artikelen
Over het zorgprestatiemodel schreef ik op deze website al talloze artikelen. Zowel over de inhoud ging het dan als ook om de handelingen rond de besluitvorming. De NZa hanteerde bij het pilots voor introduceren van dit model ooit de knoet door te dreigen met boetes als GGZ-instellingen niet meewerkten aan die pilots. Daarnaast heeft de NZa bij de adviesaanvrage bij de Autoriteit Persoonsgegevens(AP) een scheve schaats gereden, Dat deed ze door zowel die aanvraag in de vorm van een tweetrapsraket te doen, als ook door de cruciale zin, waarin ze de omvang van de dataverzameling duidelijk maakte te verstoppen in 90 pagina’s tekst.
Motie Hijink/Westerveld
De motie die de Kamerleden Hijink en Westerveld indienden leidden meteen tot het afraden ervan door de minister. Die wilde liever het nadere oordeel van de AP afwachten dat eind deze maand waarschijnlijk het licht gaat zien. Op 22 november bij het in stemming brengen van de motie bleek dat deze aangehouden wordt. Meestal betekent zoiets dat er achter de schermen activiteiten van Kamerleden/partijen of bewindslieden op gang komen om te proberen de angel uit een in een dergelijke motie verwoord probleem te halen.
Brandbrief GGZ-instellingen
In de brandbrief van 24 GGZ-zorginstellingen aan de Kamer stellen deze dat de instellingen bijzonder grote financiële risico’s lopen doordat enerzijds de software voor het kunnen declareren nog lang niet klaar is en anderzijds de NZa haar tarieven baseert op oude cijfers uit 2017. Wat betreft de nog niet beschikbare software is er een duidelijke parallel met het ingaan van de zorgwet uit 2006. Ook toen publiceerden de verantwoordelijk ambtsdragers te laat de specificaties om ervoor te zorgen dat zorgaanbieders op het moment suprême over de juiste software kunnen beschikken. Eigenlijk is het heel triest want op 20 april 2022 stond op het online magazine Zorgvisie al dat GGZ-instellingen bij de NZa aangaven miljoenen verliezen te draaien door alleen al het introduceren van het zorgprestatiemodel. De NZa liet daarna nogal hautain weten vooralsnog geen signalen te hebben die zulks bevestigden.
Zwaar weer
De NZa heeft in 2017 een verkeerde afslag genomen door te kiezen voor een bekostigingsmodel op basis van ROM-data. Met het centraal verzamelen van de antwoorden van HONOS-vragenlijsten, dat zijn namelijk ROM-data, maakte men een principieel verkeerde keuze. Daardoor bevindt de NZa zich thans in zwaar weer. Ze staat nu volop in de schijnwerpers bij de AP, de politiek bemoeit zich met haar handelen, grote GGZ-aanbieders schrijven brandbrieven en niet op de laatste plaats: cliënten en zorgverleners roeren zich.
Het is trouwens opvallend dat de 24 grote GGZ-instellingen de brandbrief aan de Kamerleden stuurden. De brancheorganisatie van de werkgevers in de GGZ, met de verraderlijke naam ‘De Nederlandse GGZ’, is in deze kwestie niet openlijk zichtbaar. Waarschijnlijk is ze te ver ingekapseld door VWS en zorgverzekeraars om een dergelijke brandbrief te durven produceren.
Wat te doen bij zwaar weer?
Met volle zeilen doorvaren naar de door je zelf gekozen bestemming is bij zwaar weer niet bepaald verstandig. Het is verstandiger om het grootzeil te laten zakken en slechts op de fok naar een veilige haven te zeilen. Het zal me benieuwen welke koers de NZa de komende tijd zal gaan varen. Naar mijn gevoel koerst de NZa op een schipbreuk af.
W.J. Jongejan, 23 november 2022
Recente reacties