Ijskoude PGO-sanering door softwareontwikkelaar VWS
Persoonlijke GezondheidsOmgevingen(PGO’s) vormen inmiddels een hoofdpijndossier voor het ministerie van VWS. PGO’s zijn apps of programma’s op smartphone/tablet waarin patiënten hun zorgdata kunnen opslaan. Die data kunnen ze downloaden m.b.v. software uit huisarts- en ziekenhuisinformatiesystemen. Het loopt slecht met de PGO’s. Het aantal mensen dat er gebruik van maakt is nogal laag en blijft ver achter bij de VWS-verwachtingen. Bovendien blijkt dat mensen die ze pogen te gebruiken het maar bij veertig procent van de pogingen lukt om zorgdata vanuit huisarts- of ziekenhuissysteem in het PGO te krijgen. Begin dit jaar heeft VWS een nieuw initiatief bedacht, om naar haar zeggen, de regierol in de zorgdata-uitwisseling op te pakken. Op 26 februari 2024 kondigt VWS aan een softwaretoepassing genaamd Mijn Gezondheidsoverzicht(MGO) te gaan maken. Daarbij zegt VWS met een aanbesteding voor drie PGO’s te komen die met het MGO gaan werken. Dat betekent een ijskoude sanering van de PGO-markt.
Van ruim twintig naar drie
Toen VWS rond 2013 aankondigde dat er PGO’s, eerst nog Persoonlijke GezondheidsDossiers (PGD’s) geheten, moesten gaan komen, stortten een aantal zorg-ICT-bedrijven zich op het maken van PGO’s. Aanvankelijk waren dat er wel een stuk of twintig. Lang bleef onduidelijk hoe de financiering eruit moest gaan zien, zowel voor de ontwikkeling als voor het gebruik. De zorgverzekeraars wilden ontwikkeling en gebruik niet betalen. VWS wilde de burger niet laten betalen. Zo ontstond op enig moment een regeling waarbij VWS de ontwikkeling fors subsidieerde en uiteindelijk ook een regeling maakte voor het gebruik. Leveranciers kregen in dat kader eenmalig € 7,50 voor elke burger die minstens één keer gebruik maakt van ene PGO.
In 2022 bleken op een website met reviews van PGO’s er nog maar veertien te staan. Het zouden er nu dertien zijn. Maar VWS wil nu terug naar drie via een aanbestedingsroute.
MGO
De ontwikkeling van Mijn GezondheidsOverzicht is in de woorden van VWS het eindresultaat van twee jaar ‘MedElkaar’. In dit samenwerkingsverband van Stichting MedMij, Patiëntenfederatie Nederland, Zorgverzekeraars Nederland en het ministerie van VWS is vanaf begin 2022 gewerkt aan het inventariseren, analyseren en oplossen van de belangrijkste knelpunten van de persoonlijke gezondheidsomgeving. Eind januari 2024 verscheen het plan van aanpak met daarin de drie doelen van het project. Deze doelen houden verband met de drie fundamenten onder de Nationale Visie en Strategie voor het gezondheidsinformatiestelsel (NVS): vertrouwen, databeschikbaarheid en regie. VWS formuleert drie doelen van het MGO-project:
VWS-doelen
- de ontwikkeling van een vertrouwde authenticatiedienst die zorgt voor vertrouwen. Deze dienst maakt mogelijk dat een burger met één keer inloggen veilig toegang heeft tot de PGO en daarbij alle aanbieders van gezondheidsgegevens die zijn aangesloten bij MedMij. Voor de toegang tot de data ontwikkelt het ministerie van VWS generieke functies en voorzieningen.
Het doel van de aanbesteding is de selectie en financiering van drie goede en gebruiksvriendelijke PGO’s voor alle inwoners van Nederland met daarin het MGO
VWS softwarebouwer
Met het MGO, dat VWS door hetzelfde team wil maken dat de coronamelder-app maakte(oh, No!!!) wordt het ministerie de facto softwareontwikkelaar en gegevensverwerker. Dat stelt de anders zo VWS-getrouwe zorgjurist Theo Hooghiemstra vast in een artikel op 28 mei 2024 op de website van Dutch Health Hub. Ook MedMij, dat het afsprakenstelsel achter de PGO’s ontwikkelt en beheert, wil weten wat de eventuele consequenties zijn van het optreden van VWS. MedMij charterde daarom Hooghiemstra. Door zelf een applicatie te ontwikkelen en gegevens te beheren moet VWS volgens Hooghiemstra rekening houden met zowel de Wet Markt en Overheid als de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Daar komt binnenkort de European Health Data Space (EHDS) nog eens bij. Hij voorziet een lang traject waarbij onder andere nog voor een wettelijke grondslag gezorgd moet worden. Kortom duidelijke kritiek, maar wel met wat meel in de mond.
PGO-coalitie stapt naar de ACM
In een bericht op de website van Dutch Health Hub op 7 mei 2024 staat te lezen dat de gezamenlijke PGO-leveranciers, verenigd in de PGO-coalitie, naar de kartelwaakhond, Autoriteit Consument en Markt stapten. Men vindt dat VWS zich meerdere petten aanmeet. Volgens de PGO-coalitie hoort VWS zelf helemaal geen software te ontwikkelen en is er sprake van oneigenlijke concurrentie. Men vraagt zich af:
“Wel bijzonder dat juist op dit moment het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zelf nóg een PGO (MGO) opzet in een markt met meerdere goed functionerende PGO’s. Hoe past dit in het verantwoord inzetten van publieke middelen? De overheid als regievoerder, aanbesteder én marktpartij?”
Daarnaast is de PGO-coalitie ook boos dat VWS de financiering van de PGO’s per eind april 2024 stop zet.
Ijskoude sanering door onbetrouwbare overheid
Het is overduidelijk dat de huidige PGO-leveranciers meer dan pissig zijn over het handelen van VWS. Eerst sleurt de overheid jarenlang aan het PGO-traject. Nodigt en lokt leveranciers uit tot het maken van PGO’s die aan allerlei voorwaarden moeten voldoen. Creëert vervolgens een financieringsvorm om tenslotte de stekker er bijna helemaal uit te trekken om drie PGO’s over te houden.
Dit kan je eigenlijk alleen maar een keiharde ijskoude sanering noemen door een onbetrouwbaar ministerie.
W.J. Jongejan, 30 mei 2024
Afbeelding van Natalia via Pixabay