Digitale dagbesteding voor senioren is echt zotteklap
Soms lees ik berichten over digitale zorgtoepassingen die mij erg verbazen. Op 14 februari 2023 zag ik een bericht op de website Skipr over digitale dagbesteding voor senioren. De kop luidde “Gemeente Veldhoven start met digitale dagbesteding”. Om zoveel mogelijk ouderen te ondersteunen starten ouderenzorgorganisatie Oktober, welzijnsorganisatie SWOVE en de gemeente Veldhoven in maart 2023 daarmee. Het is een nieuw project van VVT Platform Zuidoost-Brabant. Reguliere dagbesteding kennen we allemaal als activiteiten buiten de eigen woonomgeving voor senioren. Reden om dat te starten is bijna altijd om senioren met een beginnende/gevorderde cognitieve beperking meer dagstructuur te geven, ze te stimuleren om sociale contacten te hebben, in beweging te blijven en het geheugen te trainen. Dat wil men nu in digitale vorm bij de mensen thuis gaan aanbieden. Dat is een volledige tegenhanger van het allerbelangrijkste van dagbesteding, namelijk het er even uit zijn en het ontlasten van de mantelzorger(s).
Argumentatie en inhoud
Volgens de organiserende organisatie zijn er ouderen die niet altijd willen of kunnen niet deelnemen aan fysieke dagbesteding. Bijvoorbeeld omdat het vervoer naar de locatie lastig blijkt of omdat ouderen het niet fijn vinden om een hele dag met anderen samen te zijn. Men stelt dat door de vergrijzing de vraag naar dagbesteding zal toenemen en fysieke vormen van dagbesteding niet voldoende voorhanden zullen zijn in de toekomst. De digitale dagbesteding via smartphone/tablet/laptop of PC zal gaan bestaan uit interactieve, online activiteiten. Senioren kunnen dan volgens de organisatie deelnemen aan sociale, creatieve en beweeg-activiteiten vanachter een beeldscherm. Men denkt daarbij aan: samen de krant doornemen, geheugenspellen doen of gezamenlijk gymmen vanuit de eigen huiskamer. Op de voorgestelde manier zouden senioren laagdrempelig in contact met elkaar kunnen komen en denkt men dat ze voor hen zinvolle onderwerpen zullen gaan bespreken.
Hoe stelt men zich dit voor?
Als ik dat lees van laagdrempelig in contact komen met elkaar lijkt het mede te gaan videosessies met meerdere deelnemers tegelijk online, ieder in hun eigenhuis. Zoals tegenwoordig veel werkenden video-vergaderen met Zoom, Skype, Microsoft Teams, Google Workspace etc.
Het leggen van dit soort verbindingen is een bezigheid op zich, die niet-digibeten soms schier wanhopig maakt. Los van dat elkaar zien zal het opstarten van de digitale dagbesteding al iets zijn waarvoor je niet cognitief beperkt moet zijn. Het zal daarom juist extra aandacht van de mantelzorger(s) vergen om de digitale dagbesteding op te starten en toe te zien dat die enigszins zinvol blijft verlopen.
Geen ontlasten van mantelzorgers
Het allerbelangrijkste van dagbesteding buiten de eigen woonomgeving bestaat uit het gegeven dat degene die het betreft andere, warme, kontakten heeft met mens (en/of dier). Met als zeer belangrijk punt het ontlasten van de mantelzorger(s) gedurende meerdere uren. Die kan dan wat op adem komen en eigen activiteiten kortdurend uitvoeren. Kortom, die kan de accu weer even opladen. Het gaan organiseren van digitale dagbesteding thuis betekent geen enkele ontlasting van de mantelzorger(s), maar juist een verzwaring. Het goed laten werken van de apparatuur en het in de gaten houden dat tijdens activiteiten zoals gymnastiekoefeningen de patiënt zich zelf niet bezeert etc. maakt dat de mantelzorger juist niet weg kan gaan. Dat vitale senioren misschien nog wel iets digitaals kunnen leren, betekent niet dat de doelgroep voor de digitale dagbesteding thuis digitaal vaardig(er) te maken zou zijn.
Beleidsmakers-idee
Het gaan bedenken en organiseren van digitale dagbesteding is typisch weer zo’n beleidsmakers-idee. Kijken naar wat er bestaat en dan kijken of je het ook digitaal kan gaan doen. Daarbij speelt vaak een hoop techno-optimisme bij dat soort beleidsmakers. Als je maar een beetje nadenkt over deze “digitale zorgoplossing” dan zie je ogenblikkelijk dat het niets, maar dan ook niet gaat helpen oplossen.
Digitale dagbesteding doet een beetje denken aan ouders die rustig in huis wat klusjes willen gaan doen en hun kind(eren) een tijdje voor de televisie of voor een tablet met wat filmpjes erop parkeren. Dan zijn ze tenminste even rustig, hoor je ze denken.
Het ware zinniger als de mensen die dit soort dingen bedenken zich zelf gaan inzetten als medewerker in de dagbesteding zoals we die nu kennen.
W.J. Jongejan, 17 februari 2023
Afbeelding van Square Frog via Pixabay
Recente reacties