Domme actie VNG over beschikkingsarm werken in jeugdzorg 

dommeMeerdere gemeenten in ons land probeerden recent bij het toepassen van de Wet maatschappelijk ondersteuning en de jeugdwet beschikkingsarm te werken. Gemeentebesturen vonden dat opportuun omdat het volgens hen efficiënter werkt en kosten bespaart. Het probleem is echter dat het cliënten juridisch op achterstand zet. Die moeten bij onenigheid over een toewijzing eerst een beschikking gaan vragen alvorens ze juridisch actie kunnen ondernemen. In de jeugdzorg was dat een groot aantal jeugdzorgadvocaten een doorn in het oog. Naar aanleiding van het beschikkingsarm werken deed de Stichting Recht Kinderen van de Staat een Kroonberoep op de overheid omdat ze de handelswijze in strijd acht met de Algemene wet bestuursrecht(Awb). In antwoord op die kroonbrief kwam op 15 februari 2024 in een brief namens de staatssecretaris van VWS het bericht dat het beschikkingsarm werken inderdaad niet mag krachtens de Awb. De VNG wil nu om toch beschikkingsarm te werken een wetswijziging.

VNG

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten(VNG) heeft op 6 maart 2024 laten weten met Maarten van Ooijen, staatssecretaris van VWS, in gesprek te willen gaan over het wijzigen van de wet om beschikkingsarm werken toch mogelijk te maken. Dat standpunt neemt ze in nadat een VNG-commissie een besluit had genomen om een “handreiking” aan de gemeenten niet vast te stellen

Die handreiking ging erover hoe de VNG de gemeenten zou willen informeren hoe die hun beschikkingsproces zo kunnen inrichten dat zij voldoen aan de wet en jurisprudentie. Dat, om de ondersteuning zo flexibel mogelijk te kunnen inzetten. Die commissie Zorg, Jeugd en Onderwijs( ZJO) en het VNG-bestuur vinden dat het naleven van de wet in dit opzicht het door het rijk en de VNG zo gewenste transformatieproces in zorg en ondersteuning belemmert. Het bestuur roept staatssecretaris Van Ooijen (VWS) op de wet zo aan te passen dat deze het transformatieproces ondersteunt.

Verkeerde wet

Op haar website stelt de VNG dat de jeugdwet bepaalt dat gemeenten een beschikking moeten geven bij verstrekking van jeugdhulp. Dat is onjuist. Het volgt namelijk uit de Algemene wet bestuursrecht(Awb). Een besluit tot het verlenen van niet vrij toegankelijke jeugdhulp is immers een besluit met publieke rechtsgevolgen in de zin van artikel 1:3 van de Algemene wet bestuursrecht. Dit betekent dat het besluit zorgvuldig tot stand moet komen, schriftelijk moet worden vastgelegd (in een beschikking) en deugdelijk moet worden gemotiveerd. Bovendien moet daarin worden opgenomen dat de jeugdige of ouder in bezwaar kan tegen het besluit.

Dat het uit de Awb volgt had in 2020 al het Ketenbureau I-sociaal Domein geconstateerd in een advies dat de VNG aan dat bureau vroeg. Men schrijft daar op pagina 2 van dat rapport:

“De Jeugdwet zelf verplicht gemeenten niet om een beschikking te versturen. Het Ministerie stelt echter dat dit ook niet nodig is, omdat de beschikkingsplicht rechtstreeks voortvloeit uit de Algemene wet bestuursrecht.”

Kansloos

Wat de VNG nu wil komt neer op een verzoek aan de staatssecretaris om de Algemene wet bestuursrecht aan te passen. Dat is een kansloze exercitie. VWS schijft in haar, in de eerste alinea genoemde brief van 15 februari 2024, dat een beschikking verplicht is krachtens artikel 1: 3 van de Awb. Daarenboven meldt VWS ook dat de reactie in die brief afgestemd is met de minister voor Rechtsbescherming en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Dat betekent dat er duidelijk onderling overleg tussen de drie ministeries heeft plaats gevonden en er geen ruimte voor een andere visie op deze materie mogelijk is.

Dom     

De VNG had zich dienen te realiseren dat voornoemde brief namens staatssecretaris van Ooijen geen millimeter ruimte biedt om beschikkingsarm te werken. Bovendien blijkt uit de brief dat de drie ministeries ook niet van zins zijn om de Awb aan te passen om gemeenten tegemoet te komen.

Zo bezeert de VNG zich zelf op een kansloze en domme wijze.

W.J. Jongejan, 8 maart 2024

Afbeelding van Steve Buissinne via Pixabay, bewerkt door WJJ