ZN vindt zorgvraagtypering van NZA geen werkbaar alternatief
Soms komt steun bij acties uit totaal onverwachte hoek. De actiegroep Vertrouwen in de GGZ strijdt tegen het zonder toestemming verzamelen van antwoorden op HONOS-vragenlijsten van 800.000 GGZ-cliënten door de Nederlandse Zorgautoriteit(NZa). Dat op persoonsniveau verzamelen van deze zeer privacygevoelige zorgdata vindt de NZa nodig om tot een nieuw bekostigingsmodel voor de GGZ te komen. Het gaat om het zorgprestatiemodel. Zowel de Algemene Rekenkamer in 2017, als andere critici wezen al lang terug er op dat het middel, de HONOS-vragenlijsten, totaal ongeschikt zijn voor dat doel. De data daaruit zijn zeer subjectief. De lijsten hebben ook een totaal ander doel, namelijk het evalueren van effecten van therapie. Op 23 februari 2024 schreef ik op deze website dat de cijfers die de NZa deelt met de adviescommissie zorgvraagtypering een onthutsend onnauwkeurig beeld geven. Naar nu blijkt heeft ook Zorgverzekeraars Nederland(ZN) door dat de NZa met iets heel onnauwkeurigs bezig is.
Risicoverevening
Voor de zorgverzekeraars, verenigd in ZN, vormt een betrouwbaar bekostigingsmodel een conditio sine qua non, om de kosten van de GGZ te voren in te schatten. In het verleden bestond een risicoverevening te voren(ex ante) en achteraf(ex post) plaats. Met de risicoverevening compenseert men de eventuele ongelijke verdeling van zorgkosten-risico’s bij zorgverzekeraars. De ex post verevening is afgeschaft dus men wil graag goede calculaties te voren maken. Het huidige model op basis van Diagnose Behandelcombinaties waarin men diagnosen op basis van de DSM-V gebruikt vond men niet nauwkeurig genoeg.
Alternatief werkt niet goed
De NZa is al vanaf 2014 bezig om met een alternatief te komen: het zorgprestatiemodel. Zoals ik hier boven al beschreef zijn de resultaten van onderzoeken binnen de NZa en de adviescommissie zorgvraagtypering niet van dien aard dat het zorgprestatiemodel zo maar gaat werken. ZN heeft dat uiteraard ook gevolgd en heeft nu een brief aan de vaste Kamercommissie voor VWS gestuurd met de vraag of de minister alsjeblieft beslist dan men doorgaat met het werken met de het werken met de DSM-diagnosen op de GGZ-rekeningen. Want met het effectueren van het zorgprestatiemodel zou het declareren op basis van DSM-V-diagnosen gaan verdwijnen. ZN wil dat dus niet.
Een signaal dat het niet echt goed gaat is te vinden in de Regeling GGZ en Forensische zorg voor 2024 en voor 2025. In die twee versies is het opnieuw verplicht op moeten sturen van HONOS-data door zorgaanbieders NIET opgenomen.
Oordeel ZN over zorgvraagtypering
ZN schrijft in de Kamerbrief:
“ Schrappen van DSM-informatie van zorgnota heeft verstrekkende gevolgen Gezien alle inspanningen om de wachttijden voor gespecialiseerde ggz te verkleinen, vinden zorgverzekeraars het voornemen van de NZa om per 2025 de DSM-hoofdgroepdiagnose van de zorgnota’s te schrappen, onbegrijpelijk. Het wegnemen van deze informatie heeft ernstige consequenties voor onze zorgplicht en de aanpak van wachtlijsten. De wachttijdinformatie is gebaseerd op DSM-V. En dat geldt ook voor de aanspraak, de polisvoorwaarden, de risicoverevening, de contractering en de rechtmatigheidscontrole. Al vele jaren hanteert het Zorginstituut DSM-V als grondslag voor de aanspraak van de ggz. Het is buitengewoon onzorgvuldig om op zo’n korte termijn, zonder enige alternatief, deze wijziging door te voeren. De zorgvraagtypering (ZVT) die onlangs is ingevoerd is nog lang geen beproefd alternatief. Bovendien conflicteert een dergelijk alternatief met het feit dat de DSM-V-informatie op de zorgnota de basis is voor de huidige aanspraak en rechtmatigheid van de ggz-zorg.”
Conclusie ZN over zorgprestatiemodel
ZN komt vervolgens tot het volgende pittige statement:
“Blokkeer per direct het voornemen om de DSM-hoofdgroepdiagnose-informatie per 2025 van de zorgnota te schrappen. Er is nog geen zicht op een werkbaar alternatief(Vet door WJJongejan). Bovendien zijn de aanspraak ggz en wachttijdinformatie gebaseerd op DSM-V en het schrappen leidt direct tot problemen met de zorgplicht en de rechtmatigheid van de ggz-zorg.
Kansloze exercitie
Kijkend naar het gehannes van de NZa met het zorgprestatiemodel en nu de kritiek van ZN die verpakt zit in de brief aan de Kamerleden kan ik niet anders concluderen dat ZN doodsbang is dat tegen alle rode signalen in VWS en de NZa toch het zorgprestatiemodel willen doordrukken. Het toegeven dat iets niet werkt is in overheidskringen niet breed gezaaid.
Het huidige signaal van ZN is in mijn ogen een bemoedigend signaal voor de actiegroep Vertrouwen in de GGZ.
W.J. Jongejan, 23 april 2024
Afbeelding van Joakim Roubert via Pixabay
24 april 2024: Kop artikel is aangepast. Zorgprestatiemodel is vervangen door zorgvraagtypering. Ook op enkele andere plaatsen in het artikel.
Lectori Salutum,
Kromme zin onder kopje ALTERNATIEF WERKT NIET GOED een na laatste regel.
Verbeteren?
Mooi artikel overigens!
Vrgr
Maurice
Bedankt voor de opmerkingen. Ik heb de slip-of-the-pen in de laatste regels van de alinea inmiddels verbeterd.