Print 🖨 PDF 📄 eBook 📱

Hoe VWS Ontregel de Zorg kapot organiseert

kapotOp 6 juli 2023 deed VWS-minister Helder voor de Zorg de Tweede Kamer de voortgangs-notitie toekomen over (Ont)Regel de Zorg. Dat gaat om het beleidsvoornemen de hoeveelheid tijd die werknemers in de zorg besteden aan registratie van informatie en verslaggeving  voor hen te verlagen. Men houdt zich op VWS daar mee bezig sinds 2018. De minister produceert een enorme woordenbrij, maar pas op pagina 16 komt zij met de opmerking dat het Centraal Bureau voor de Statistiek(CBS) geen enkele verlaging constateert. De “voortgangs”-brief lezende valt op dat VWS de afgelopen jaren er in slaagde een hele administratieve kluwen te creëren, zonder eigenlijk een zichtbaar praktisch resultaat. Het geheel doet mij heel sterk denken aan de aardbevingsproblematiek in Groningen. Ook daaromheen is een constructie ontstaan van regelingen, adviseurs, commissies, projecten etc. zonder dat het aantal verstevigde huizen met aardbevingsschade in Groningen substantieel omhoog gaat.

Geschiedenis

Voor een goed begrip de voorgeschiedenis van (Ont)regel de Zorg moeten we terug naar maart 2015 Dan ontstaat het actiecomité Het Roer Moet Om. Die luidt de noodklok over de onacceptabele administratie en regeldruk in de huisartsenzorg. Tijdens een congres van de VvAA(uitleg onder artikel) komt men met een manifest waarin de oproep kwam om zorgbreed de regie over de kwaliteit van zorg bij de patiënt en de zorgverlener te leggen. In 2017 leidt dit tot het zorgbrede initiatief van zorgverleners genaamd (Ont)regel de zorg. Voortvarend ging men te werk onder auspiciën van en gefaciliteerd door de VvAA. Bij het formeren van het kabinet Rutte III kwam de regeldruk ook ter sprake. Dit leidde er uiteindelijk toe dat het ministerie van VWS (Ont)regel de zorg naar zich toe trok. Al in 2020 was te zien dat VWS de beweging de facto gewoon koest geknuffeld had.

Afschuwelijk jargon

De voortgangsbrief toont aan hoezeer de ambtenarij het “ontregelen” verstierd heeft. Het stuk valt op door het gebruik van afschuwelijk VWS-jargon. Enkele voorbeelden uit een enorme hoeveelheid abstracte termen in de voortgangsbrief.:

  • “Wijkverpleging standaardiseren van niet-concurrentiële voorwaarden als pilot”,
  • “Medisch specialistische zorg: nadere analyse van het vraagstuk rondom format productiemonitor”  
  • “Medisch specialistische zorg: verbreding evaluatie transparantiekalender oppakken in Bestuurlijk Overleg Kwaliteit”.

Op pagina 2 stelt minister Helder dat zij zich inzet om een ontregelbeweging op gang te brengen. De voortgangsbrief vermeldt wel praktische initiatieven, doch ademt een sfeer van abstractie en distantie..

Onvoldoende voorkomen van regeldruk

Om toename van regeldruk te voorkomen laat de minister nieuwe wetten en regelingen toetsen door het Adviescollege Toetsing Regeldruk(ATR). Bij meerdere wetsvoorstellen die ik zag bij internetconsultaties valt het op hoe beperkt de ATR de extra werkbelasting voor het veld inschat. Dat is ook goed te begrijpen omdat het veld de praktisch belasting ervaart en ambtenaren van de ATR een abstracte blik hebben op de werkelijkheid.

Constructen van VWS  

Om het ontregelen van werkers en instellingen vorm te geven heeft VWS een hele ambtelijke constructie opgezet. Ze hebben een e-learning en een verdiepende training tot ontregelaar ontwikkeld om zorgmedewerkers na een relatief korte opleiding op te leiden zelf een compleet ontregelproject op te zetten. Vervolgens gaat het dan zo dat sinds de start zich 436 zorgmedewerkers zich aangemeld hebben en er uiteindelijk slechts 152 deelnemers de cursus in kunnen. Om lokale ontregelprojecten te financieren is een subsidieregeling met weer allerlei regels bedacht. Daar blijkt de vraag ook veel groter dan het beschikbare subsidiebedrag. In kas 2,4 miljoen euro, maar voor 13,3 miljoen euro aan aanvragen. De conclusie is dat ze bij VWS iets bedenken en dan vervolgens veel te beperkte invulling eraan geven.

Uit arren moede naar RVS   

Minister Helder heeft zelf wel door dat het allemaal niet zo goed gaat met het ontregelen. Daarom zie je dat ze, ten einde raad, aanklopt bij de Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving(RVS) om zoals ze zelf zegt “in een vervolg op hun eerdere advies ‘Blijk van vertrouwen – anders verantwoorden voor goede zorg’ na te denken over grotere, wellicht principiëlere stappen die de balans tussen vertrouwen en verantwoording verder kunnen verschuiven.”

Het veld weet best waar het aan schort

In 2018 vonden, toen nog onder auspiciën van de VvAA door zorgverleners, zogenaamde “schrapsessie” plaats. Daarin gaf men haarfijn aan op welke plekken precies het schortte aan een te veel aan regelgeving en verantwoording. Bij de derde en laatste schrapsessie was men zeer enthousiast. Men maakte een schrap-agenda voor de minister. En wat gebeurde daarmee? Nou, heel weinig. Rondom de tweede en derde schrapsessie werd het bij insiders al duidelijk, op basis van diverse signalen dat bepaalde partijen rond de zorg, waaronder de zorgverzekeraars en VWS het allemaal veel te snel en te rigoureus vonden gaan.

Nou, we kunnen nu zien hoe die hakken in het zand uitpakken.

W.J. Jongejan, 12 juli 2023

Afbeelding van Victoria_Regen via Pixabay

VvAA(Vereniging van Artsen Automobilisten) bestaat uit 2 hoofd­onderdelen: Vereniging en Groep. In de groep zijn de zakelijke activiteiten ondergebracht. De VvAA verbindt en ondersteunt ruim 130.000 zorgverleners met kennis, advies, beroepsgerichte dienstverlening en het adresseren van beroeps-overstijgende thema’s, zoals verzekeringen.