Just-in-time methode zeer goed toepasbaar bij levering hulpmiddelen

just-in-timeRecent op 30 november  2023 publiceerde ik het artikel “Minister Helder speelt slachtofferrol bij hulpmiddelen-problemen”. Het ging over de gekmakende, tijdverslindende acties die nodig zijn om bij een acute noodzaak snel voor een patiënt de beschikking te hebben urinecatheters, incontinentiemateriaal en wondverzorgingsartikelen. De zorgverzekeraars hebben de levering daarvan in hun ogen efficiënter en goedkoper gemaakt door levering vanuit centrale magazijnen. De bottleneck vormt echter de logistiek. Het duurt veel te lang en vergt ontzettend veel gebel en administratie door zorgverleners als binnen enkele uren voornoemd materiaal nodig is bij een patiënt. Het gaat simpelweg om een logistiek probleem in de leveringsketen. In de industrie is dat al enige tijd terug opgelost door te gaan werken volgens het Just-In-Time principe. Daarbij worden in een productieproces door de producent minimale voorraden van toeleveranciers aangehouden. Die leveren precies op tijd dan de materialen zodat het productieproces niet verstoord wordt.

Just-In-Time

Just-in-time is precies op tijd leveren wat de klant of ketenpartner nodig heeft, een logistieke methode voor voorraadbeheersing behorend tot de zogenaamde lean factoring die is ontstaan in Japan. De bedoeling hierachter is om levering en productie zodanig op elkaar af te stemmen dat er nauwelijks tot geen voorraden in een bedrijf nodig zijn. De leveringen gebeuren precies op tijd, dus er hoeft niets te worden opgeslagen. Dit zorgt uiteindelijk voor het wegvallen van de voorraadkosten en alle andere daarbij optredende kosten. Een groot nadeel is dat de minste verstoring in de toeleveringen de hele bevoorradingsketen kan plat leggen. Er zijn immers geen buffervoorraden meer. Het proces lijkt dus erg op een lopende band waarbij de productieprocessen (van verschillende bedrijven) naadloos op elkaar aansluiten.

Kanban

Het Just-In-Time principe is in 1950 bedacht door Kiichiro Toyoda en  Taiicho Ohno. Het werd onder andere in de Toyota-fabriek succesvol toegepast, waar de productiviteit vervolgens toenam. Het is gebaseerd op de Kanban systeem; een logistieke manier waarbij signalen worden afgegeven door middel van gekleurde kaarten, borden, vlaggen of lichten. Simpelweg komt het erop neer dat als het laatste item van de voorraad in zicht komt een bijv. rode kaart tussen de onderdelen zichtbaar wordt die dat aangeeft.

Zonder ooit van dit principe gehoord te hebben hanteerden mijn echtgenote en ik het Kanban-principe bij het voorraadbeheer in de huisartspraktijk. In de stapels receptenpapier, enveloppen, printpapier zat altijd een kaartje met de tekst “Nu bestellen” op een niveau dat we nog een week of twee ermee konden werken. Nooit hebben we de drukker voor het blok hoeven zetten met spoedorders of zaten we zonder drukwerk.

Zorg voor patiënt als eindassemblagelijn

Als je de patiënt ziet als de lopende band, de eindassemblage, waarbij in het leveringsproces van zorg, medicijnen, kunst- en hulpmiddelen etc allemaal bij elkaar komen dan gaat het erom dat al die onderdelen van de zorg op tijd aanwezig zijn. Dat is te bereiken door decentrale levering van zorg en decentrale levering van wat bij die zorg nodig is. Zorgverzekeraars vonden de levering van voornoemde kunst- en hulpmiddelen niet kostenefficiënt en centraliseerden de levering en stuurden de logistiek centraal aan. Met een beetje fantasie kunnen we de logistieke problemen die ontstaan zijn door die centrale levering uitbannen.

Beperkte decentrale werkvoorraden

Een zeer werkbare en in het digitale tijdperk werkbare oplossing bestaat uit het uitrusten van lokale apotheken of een centraal gelegen apotheek in een regio met een beperkte werkvoorraad met de meest gangbare en in noodgevallen meest gevraagde artikelen. Laat de bulk van de artikelen waarvoor geen acute leveringsnoodzaak bestaat net als nu uit een centraal magazijn komen. Rust de apotheker die de decentrale werkvoorraad beheert uit met een digitaal systeem dat die voorraad beheert en real-time digitaal communiceert met het voorraadbeheer in het centrale magazijn.  Komt de decentrale voorraad onder een bepaald niveau, dan kan het decentrale systeem het centrale triggeren voor het toesturen van aanvulling van de werkvoorraad. Ziehier het Kanban-principe. Deze manier van weken hoeft in principe niet meer medewerkers te kosten bij zowel het centrale als het decentrale deel van de keten.

Stress uit de keten

Door deze ingreep in de keten haal je de frictie eruit. De zorgverlener zal nauwelijks tijd kwijt zijn aan het verkrijgen van het hulpmiddel. De frustratie die zich richting de zorgverzekeraars opbouwt verdwijnt. Voor de zorgverzekering verandert er niets aan de niet spoedeisen bulkleveringen. De extra inspanning zit hem ten eerste in de communicatie tussen het centrale magazijn/leverancier en de decentrale post. In de tweede plaats in de logistiek van de bevoorrading van de decentrale noodvoorraad.

Het is gewoon een kwestie van omdenken.

W.J. Jongejan, 5 december 2023

Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay