Klakkeloos volgt GGZ-instelling Mediant narratief NZA over HONOS-data

Zklakkeloosoals inmiddels menigeen weet bestaat fors verzet tegen de verplichte aanlevering van zeer gevoelige cliënten-data aan de Nederlandse Zorgautoriteit(NZa). Het betreft antwoorden op HONOS-vragenlijsten van 800.000 GGZ-cliënten. Dat zijn mentale profielen. De NZa heeft de zorgaanbieders verplicht om die data gepseudonimiseerd aan te leveren. Iedereen met enig verstand van privacy dient te weten dat sinds 2014 gepseudonimiseerde data gewoon als bijzondere persoonsgegevens beschouwd moeten worden. Pseudonimiseren vertraagt hooguit de herleiding toet een persoon, maar verhindert dat niet.  De NZa weet dat dondersgoed want ze schrijft op haar website op 21 juli 2022 dat door koppeling aan andere bestanden herleidbaarheid mogelijk is, maar dat ze geen koppeling met ander bestanden zal gaan doen. Op diezelfde webpagina schrijft de NZa dat het om “gedepersonaliseerde” informatie gaat. Deze uitdrukking is een laakbare PR-vondst van de NZa. Precies in die valkuil stapt nu de leiding van de GGZ-instelling Mediant.

Wat/wie is Mediant?

Mediant is een organisatie voor geestelijke gezondheidszorg in de regio Twente die hulp, advies en begeleiding biedt aan mensen met psychische en psychiatrische problemen. Mediant beschikt over afdelingen voor kinderen en jongeren, volwassenen en ouderen en enkele specialistische centra. Daarnaast ondersteunt Mediant in de huisartsenpraktijk via de stichting POH GGZ Twente en met het Mobiel Consultatie en Behandel Team.

Nog geen aanlevering?

Mediant schrijft op haar website, op een webpagina zonder datering, dat ze nog geen HONOS-antwoorden aanleveren.

” Op dit moment leveren wij nog geen gegevens aan bij de NZa en Mediant doet dit ook alleen als zij ervan overtuigd is dat de privacy gewaarborgd is. Dat betekent dat de informatie niet te herleiden is naar een individueel persoon. Uiteraard volgen wij ook de besprekingen en afspraken tussen onze brancheorganisatie De Nederlandse ggz en de NZa .De branchevereniging van de Nederlandse ggz heeft hier op gereageerd ook de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft een reactie gegeven.”

De link in deze tekst laat geen nieuwsbrief van De Nederlandse ggz zien, maar alleen een 404-melding dat de validiteit van de weblink een termijn van 60 dagen overschreden heeft. Het is gezien de ontbrekende datering van de webpagina van Mediant ook niet duidelijk of men inmiddels wel als zorgaanbieder HONOS-data aan de NZa levert.

Narratief NZa herhaald

Op de in de eerste alinea genoemde webpagina van Mediant gaat de leiding duidelijk mee in het narratief van de NZa door pontificaal de tekst van de NZa te herhalen

“ De NZa heeft gereageerd op de onrust met de volgende reactie: “De NZa verzamelt deze gedepersonaliseerde informatie zo dat die niet te herleiden is naar een individuele patiënt. Alleen als we deze data zouden koppelen aan andere datastromen zou het mogelijk kunnen zijn deze wel te herleiden. Onze processen zijn zo ingericht dat dit niet zal gebeuren. Zorgverzekeraars krijgen geen inzicht in de antwoorden op alle zorginhoudelijke vragen. Patiënten hebben altijd de mogelijkheid om via een privacyverklaring bij hun behandelaar aan te geven dat zij bezwaar hebben tegen het aanleveren van informatie. Behandelaren leveren dan een aantal informatie-elementen over die patiënt niet aan.”

Privacyverklaring

In de laatster regel van de website wijst Mediant op de mogelijkheid voor cliënten de privacyverklaring in te vullen, waardoor de HONOS-antwoorden niet naar de NZa gaan.

“Uiteraard kan iedere cliënt bezwaar maken tegen de aanlevering van de gegevens via een privacyverklaring. Vraag hier naar bij uw behandelaar.”

Het aparte is dat men wel links naar de bracheorganisatie en de NZa publiceert maar niet de link naar de privacyverklaring. Die staat hier.

Mediant laat oordeel aan cliënt over

Op de webpagina spreekt Mediant geen eigen oordeel uit over de verplichte aanlevering van HONOS-data maar laat het meer aan het eigen oordeel van de cliënt over. De leiding van Mediant dient naar mijn mening eigenstandig een oordeel te vellen over wat de NZa in haar schild voert. Men moet eigenstandig in staat zijn de NZa-mist te doorzien.

Wat ook opvalt is dat Mediant wel gewag maakt van onrust in de media maar nergens benoemt dat er een grote actiegroep “Vertrouwen in de GGZ” is die een rechtszaak tegen de NZa gaat voeren over de verplichte aanlevering van de HONOS-data. Vertrouwen in de GGZ is een initiatief van cliënten, psychiaters en psychologen die het medisch beroepsgeheim en de privacy van cliënten in de geestelijke gezondheidszorg willen beschermen. De lancering van de rechtszaak vindt plaats op dinsdag 5 september 2023 in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam.

W.J. Jongejan, 30 augustus 2023

Afbeelding van OpenClipart-Vectors via Pixabay