Onbeschaamde stimulering LSP-functionaliteit met overheidsgeld in TWIN-project

Recent trok bij een zoektocht naar informatie over XDS-datacommunicatie in de zorg het TWIN-project mijn aandacht. XDS staat voor Cross-platform Document Sharing. Het is een techniek die het mogelijk maakt documenten in de zorg en beelden gemaakt met MRI, CT-, Röntgen-apparatuur tussen zorginstellingen elektrisch uit te wisselen. Er blijken serieuze plannen te bestaan om bestaande, regionale, netwerken voor XDS-datacommunicatie te gaan koppelen aan het LSP met de AORTA-infrastructuur. Dat alles onder de naam van het TWIN-project. Met een flinke hoeveelheid overheidsgeld gaat men proberen de functionaliteit van het Landelijk SchakelPunt(LSP) omhoog te krikken. Want als je nuchter naar de functionaliteit van het LSP anno 2019  na ruim zes jaar private ontwikkeling kijkt, stelt de uitwisseling van zorgdata via dit datacommunicatie-systeem voor de zorg nog zeer weinig voor. Na een half miljard euro van het ministerie van VWS en de zorgverzekeraars wisselt men voornamelijk medicatiegegevens uit. Aangezien maar een derde van de Nederlanders toestemming voor uitwisseling van huisartsgegevens gaf bleef dat de uitwisseling van die data fors achter.

XDS-regionetwerken

Op dit moment bestaat er geen landelijk netwerk om met de XDS-systematiek data uit te wisselen op landelijk niveau. Er bestaan slechts regionale, meestal rond de grote academische( zie plaatje ter rechterzijde op afbeelding)  ziekenhuizen gecentreerde netwerken. Op dit moment is ook niet elk ziekenhuis in Nederland  aangesloten op een XDS-regionetwerk..

Betrekkelijk stil

Heel veel ruchtbaarheid is er tot nu toe niet gegeven aan het TWIN project. Het kostte mij recent nog moeite om op het internet twee stukken erover te vinden. Het is ook tamelijk logisch dat men dit niet erg aan de grote klok hangt. Want, wat we hier zien gebeuren is dat publiek geld, afkomstig voornamelijk van het ministerie van VWS richting twee private netwerkstructuren gaat. En dat terwijl de motie Tan uit 2011 in de Eerste Kamer de minister van VWS verzocht om verdere beleidsinhoudelijke, financiële en organisatorische medewerking aan de ontwikkeling van het LSP te beëindigen. De toenmalige minister Schippers van VWS bevestigde dat ook schriftelijk aan de Eerste Kamer.

Geldstroom

Hoe financiert men de pogingen om de XDS-regionetwerken en het LSP aan elkaar te koppelen? Met wat moeite is in enkele documenten van het Informatieberaad Zorg te lezen dat het Citrien-fonds hierbij betrokken is. Even zoeken met de zoekterm “Citrien” laat op meerdere plekken in twee documenten zien dat dit fonds er duidelijk bij betrokken is.  Het Citrien-fonds is een initiatief van het ministerie van VWS dat het oprichtte in 2014 en de kas ervan vulde. Bij de stakeholders zit naast de Nederlandse Federatie van Universitair medische centra (NFU) ook ZonMw. Dat is de organisatie die namens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen(OCW) onderzoeksgeld verdeelt over de academische centra. Die doet dus ook een duit in het zakje.

Citrien-fonds

Het Citrien-fonds helpt naar eigen zeggen duurzame en breed inzetbare verbeteringen in de gezondheidszorg te ontwikkelen. De universitaire medische centra doen dit samen met andere partijen in de zorg. Volgens VWS was het de maatschappelijke uitdaging om de zorg beter, toegankelijk en betaalbaar te houden de aanleiding het fonds op te richten. Het budget van het fonds was 25 miljoen euro voor de periode 2014-2018.  Wat we hier echter met de XDS-LSP-koppeling zien gebeuren dat het Citrien-fonds een manier vormt om geld van VWS door te sluizen richting versterking van het LSP.

VZVZ

Wat zegt de Vereniging van Zorgaanbieders Voor Zorgcommunicatie, verantwoordelijk voor het LSP, ervan? Op 26 februari 2018 laat VZVZ weten een samenwerking aangegaan te zijn met de Nederlandse Vereniging voor Radiologie(NVvR) om op korte termijn te komen tot een betrouwbare en veilige oplossing voor de uitwisseling van radiologische beelden en verslagen. Verder starten zij de uitwerking van een langetermijnvisie die moet leiden tot een businesscase en financiering voor landelijke beelduitwisseling. Niets is te lezen over andere betrokkenen en de financiering van het geheel.

Onbeschaamd

Wat we hier zien gebeuren is dat via een omweg zeer duidelijk weer gelden van het ministerie van VWS ( en OCW) aangewend worden om een succes loos zorg-ICT project dat het LSP na meerdere jaren inspanning en veel geld is, een boost te willen geven. De sturing die er aan de flanken via VWS al duidelijk is via het Informatieberaad Zorg krijgt een nieuwe dimensie met de inziet van de Citrien-gelden. En dat terwijl die beleidsinhoudelijke, financiële en organisatorische medewerking van VWS aan het LSP door de Eerste Kamer verboden is en door de voorgangster van de huidige minister ook beaamd is.

Het is een oeroude reflex van de overheid om niet succesvolle projecten proberen te redden door er weer meer geld in te steken. We weten hoe zoiets afloopt.

W.J. Jongejan, 21 februari 2019

Dit is het 500-e artikel sinds de start van deze website in april 2015.