Verblind bestuur vereniging psychiaters verschuilt zich achter AP
Rond het verplicht moeten aanleveren van zeer privacygevoelige zorgdata van GGZ-cliënten aan de Nederlandse Zorgautoriteit(NZa) zetten diverse partijen de hakken stevig in het zand. Zo heeft de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie(NVvP) op 31 augustus 2023 een verklaring doen uitgaan over de verplichting tot aanlevering van deze HONOS-data aan de NZa. Daarin spreekt de NVvP haar steun uit aan de NZa over de door de actiegroep Vertrouwen in de GGZ gewraakte data-aanlevering. In die verklaring verschuilt ze zich achter het discutabele standpunt van de Autoriteit Persoonsgegevens(AP) over deze kwestie. Na haar zegen gegeven te hebben aan de gewraakte data-aanlevering vroeg ze toch de eigen commissie wet- en regelgeving om advies uit te brengen over hoe om te gaan met patiëntgegevens in de toekomst. Om op termijn haar standpunt aan te kunnen scherpen. Duidelijk gevolg van een jarenlange betrokkenheid van de NVvP met de NZa bij het ontwikkelen van het zorgprestatiemodel.
Geen eigenstandige afweging
De NVvP schrijft:
“Wat betreft datadeling en het beroepsgeheim vindt de NVvP het belangrijk dat de privacy van patiënten goed geborgd is en dat patiënten op de hoogte zijn van wat er met gegevens gebeurt. De NVvP heeft daarom meermaals kritische vragen gesteld over adequate toetsing van de gegevens-uitvraag door de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De NVvP heeft een brief gestuurd aan de AP met kritische vragen over de geschiktheid, subsidiariteit, proportionaliteit en waarborgen rond gegevensverzameling en verplichte data-aanlevering. De AP heeft 14 december 2022 goedkeuring verleend aan de NZa waarbij grenzen zijn aangegeven van het gebruik van de HoNOS+-gegevens en strenge voorwaarden zijn gesteld. Het bestuur van de NVvP vertrouwt er vooralsnog op dat het advies van de AP – dat is overgenomen door de NZA – voldoende waarborg biedt voor de privacy van onze patiënten.”
Geen eigenstandige afweging, maar de NVvP verschuilt zich achter de AP.
Inwendig uiterst inconsequent standpunt
De NVvP blijkt dus de huidige plannen van de NZa goed te keuren, maar komt met een opmerkelijke opmerking
“ Dat heeft ertoe geleid dat we onze NVvP- Commissie Wet- en regelgeving hebben gevraagd een advies te geven aan het NVvP-bestuur hoe om te gaan met patiëntgegevens in de toekomst. Dit adviestraject zou op termijn kunnen leiden tot aanscherping van ons standpunt.”
Hier zegt men dat ze wat de NZa nu doet wel van haar mag, maar dat ze na een commissieoordeel op termijn haar beleid aanscherpt als het gaat om privacy-/ beroepsgeheim kwesties. Dus voor hetzelfde zouden ze in de toekomst strenger kunnen oordelen, maar nu laten ze het maar even passeren.Dat klinkt nogal erg inconsequent. Maar past wel in een beleid om de NZa niet tegen de haren in te strijken.
Met handen en voeten gebonden
Wat hier blijkt is dat het bestuur van de NVvP zich net als meerdere verenigingen van beroepsbeoefenaren in de GGZ zich heeft laten inpakken door de NZa. Vanaf 2015 heeft de NZa doelbewust die verenigingen, maar ook de cliëntenvereniging MIND bestuurlijk betrokken bij de ontwikkeling van het zorgprestatiemodel. Ik schreef op 19 september 2022 daarom ook over een bestuurlijk Stockholm-syndroom. Daarin kunnen de beroepsverenigingen en cliëntenorganisatie zich niet meer losmaken van hun “ gijzelnemer”, die altijd die afhankelijkheid zal ontkennen. Men kiest dan niet voor het bewaken van het medisch beroepsgeheim door aangesloten leden te adviseren geen HONOS-data meer op te sturen naar de NZa. Wel komt men met verhaal dat de vereniging niet tegen datadeling is als dat in het belang is van ernstig zieke en complexe cliënten.
Gepseudonimiseerd
De NVvP wijt nog enkele zinnen aan de beroepsbeoefenaren die geen vertrouwen hebben in de gewraakte dataverzameling door de NZa. Men betreurt het gebrek aan vertrouwen ook al zijn de HONOS-data gepseudonimiseerd. De crux is nu juist dat omdat de data gepseudonimiseerd zijn het vertrouwen van de bezorgde leden-psychiaters en de cliënten ontbreekt. Met niet al te veel moeite kunnen bestuursleden van de NVvP de kennis opdoen dat gepseudonimiseerde data te herleiden zijn tot een persoon. En dat de NZa dat op haar website toegeeft.
Geen toeval
Het is beslist geen toeval dat de NVvP juist op 31 augustus haar “Standpunt t.a.v de dataverzameling door de NZa naar buiten brengt”. Het is op de dag van het verschijnen van de Argos-uitzending over de HONOS-kwestie. Met daar rondom een veelvoud van zeer kritische media-uitingen. Ook op 31 augustus liet de NZa weten dat de zorgvraagtypering met HONOS-data in nauwe samenwerking met het zorgveld tot stand is gekomen. Ik sluit niet uit dat de NZa al haar gesprekspartners in het zorgvraagtyperingsoverleg gevraagd heeft een duit in het zakje te doen op publicitair gebied.
Moreel kompas
Het valt ernstig te betreuren dat het bestuur van een vereniging van beroepsbeoefenaren die bij uitstek zouden moeten weten hoe zwaar het bewaren van het medisch beroepsgeheim weegt niet op haar schreden terugkeert. Het rare is dat men het nu permitteert maar tegelijk zegt dat ze er in de toekomst waarschijnlijk kritischer over zal zijn. Het morele kompas lijkt zoek.
W.J.Jongejan, 4 september 2023
Afbeelding van Media Design and Media Publishing via Pixabay
Recente reacties