Weggemoffeld teleurstellend aantal PGO-gebruikers simpel te achterhalen
Het is aandoenlijk hoe allerlei stakeholders rond de Persoonlijke Gezondheids-Omgevingen(PGO’s) doen of het fantastisch loopt. Even voor de niet ingewijden: PGO’s zijn apps of programma’s op smartphone/tablet waarin patiënten hun zorgdata kunnen opslaan. Die data kunnen ze downloaden m.b.v. softwarematige voorzieningen vanuit huisarts- of ziekenhuisinformatiesystemen. Het vlot al lange tijd niet met de PGO’s. De ontwikkeling duurde veel langer dan gedacht. Cijfers over het PGO-gebruik door burgers zijn niet of nauwelijks te vinden. En dat terwijl het ministerie van VWS, MedMij, PGO-producenten en de Patiëntenfederatie Nederland net doen of het fantastisch gaat. Ook op een recente meeting van VWS over de aanstaande European Health Data Space verordening noemde VWS meermalen enthousiast de PGO’s als datadragers. Ondanks het gebrek aan cijfers over het gebruik zijn die indirect wel te achterhalen. Het gebruik valt dan vies tegen.
Geen rechtstreekse vermeldingen
Omdat de bij de PGO’s betrokken partijen eigenlijk liever niet hebben dat het beperkte gebruik heel duidelijk naar buiten komt, zal men thans nergens op het internet tekst vinden waarin men het gebruik in getallen vermeldt. Wel staan er op twee plekken op het internet, één bij MedMij en één bij de implementeringsorganisatie Open-InEen getallen in een grafiek vermeld zonder tekstuele uitleg. Zo is in het staafdiagram op een MedMij-webpagina te zien dat er op 1 maart 2022 8465 PGO-gebruikers waren, waarvan 3858 het PGO maar één keer gebruikt hadden. Op de OPEN-InEen-website van half 2022 staat in een staafdiagram het aantal gebruikers op 1 juni 2022. Dan gaat het om16.220 gebruikers, waarvan 7304 het PGO maar één keer gebuikt hadden.
Zand in de ogen
Op de website van Open-InEen staat een voortgangspagina. Uiteraard is daar het aantal PGO-gebruikers niet rechtstreeks op te zien. Op deze pagina staan de 57 regionale coalities vermeld van alle huisartsen die meedoen met het OPEN-programma om online inzage van huisartsdossiers te verzorgen. 95 % van alle praktijken doen mee met daarin 95 % van alle Nederlandse burgers. Vol trots staat daar dat 18 % van de patiënten gebruik maken van online inzage. Alleen insiders weten dat dat de inzage is van gegevens via huisartsportalen plus die via PGO’s. Insiders weten dat de inzage via portalen al een paar jaar prima loopt en dat het met de PGO’s maar aanmodderen is. Het aantal van 2,5 miljoen gebruikers van online inzage gaat dus ook vrijwel alleen over de inzage via de portalen.
Achterhalen van aantal PGO-gebruikers
De PGO-stand per eind december staat dus nergens. Maar met wat rekenwerk is dat wel te achterhalen. Op de voortgangswebpagina van Open-InEen, die om de twee weken geupdatet wordt. staat alle regionale coalities op een kaart van Nederland.
Met bij elke regionale coalitie welk aantal praktijken daar meedoen, welk aantal burgers/ingeschreven patiënten staan en welk percentage van de
patiënten gebruik maakt van een PGO. Laat ik als voorbeeld de Coalitie Utrecht nemen, waar mijn woonplaats onder valt. Daar staat bij: aantal praktijken: 61; aantal burgers/ingeschreven patiënten: 291.960, percentage PGO-gebruikers: 0,11 procent. Dat betekent dat 0,11 procent van 291.960= 321 mensen een PGO gebruiken. Ik herhaalde deze rekensom voor alle 57 regionale coalities en telde daarna alle gebruikers op.
28398 PGO-gebruikers per 21 december 2022
Met deze rekenmethode kom ik op een aantal van 28.398 gebruikers in de voorlaatste week van het jaar. Met deze rekenmethode is dus wel duidelijk dat het om een uiterst beperkt gebruik gaat. In het laatste half jaar zijn er rond de 12.000 gebruikers bijgekomen. Voormalig minister Bruins van VWS had het ooit over 800.000 PGO-gebruikers als streefdoel. Met ruim 28.000 in heel 2022 gaat het wel 28,6 jaar duren voor dat doel misschien bereikt is.
Gaat de wal het schip keren?
De PGO-leveranciers hebben als enige inkomstenbron de eenmalige betaling van 7,5 euro per gebruiker als die minstens één keer succesvol gebruik maakt van een PGO. VWS betaalt dat. Op de DigitaleZorgids kom ik 14 verschillende PGO’s tegen. Dat betekent dat VWS een bedrag van 28398×7,5= 212.985 euro heeft uitbetaald aan 14 leveranciers, dus 15.213 euro per leverancier. Daar kan je niet eens één personeelslid een jaar voor laten werken. De PGO-leveranciers hebben al steen en been geklaagd. In een brandbrief aan de Tweede Kamer in september 2022 klagen ze over het feit dat ze al drie jaar investeringen in PGO’s deden zonder inkomsten. Dat er van de 23 aanbieders er nog maar 13 of 14 over zijn. Ook waarschuwen ze in die brief dat er 400 miljoen euro aan subsidie van VWS aan het verdampen is. Daarbij gaat het om VIPP-subsidies. VIPP= Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt & Professional.
Het grote Zwarte Pieten is begonnen
Inmiddels hebben de PGO-leveranciers al met de vinger gewezen richting ziekenhuizen die niet voldoende zouden doen om tot vijf procent PGO-gebruikers te komen. Dat was één van de voorwaarden bij deelname aan het VIPP-subsidie-programma van VWS. De deadline om dat te halen is in april 2022 door de VWS verlegd naar een nader te bepalen moment ergens in 2023. Ik kan nu al voorspellen dat de ziekenhuizen dat percentage niet in 2023 of 2024 gaan halen.
Bij mijn zoektocht naar het aantal PGO-gebruikende burgers bij huisartsen was het hoogste percentage in één van de 57 regionale coalities op 21 december 2022 0,43 procent. En dat terwijl op de huisartsen in het kader van het OPEN-programma de meeste pressie is uitgeoefend om PGO-gebruik te realiseren.
Het wordt tijd dat rond de PGO’s realiteitszin gaat indalen. De huisarts- en ziekenhuisportalen draaien goed. De PGO’s daarnaast zijn een geld- en energieverslindende bezigheid.
W.J. Jongejan 23 december 2022
Afbeelding van Peter Wiberg via Pixabay
Recente reacties