Toewerken naar maximalisatie toestemming

Het aparte is dat de uitwerking niet logisch is vanuit het oogpunt van het kunnen specificeren van een toestemming. De indeling die men samenstelde maakt ook dat het eigenlijk min of meer onlogisch is om op één van de ze categorieën neen te zeggen. Immers, waarom zou je een ziekenhuis wel toestemming geven om zorgdata te mogen inzien en een verpleeghuis waar je eventueel daarna terecht komt niet. Je kunt dus gevoeglijk stellen dat men gewoon toewerkte naar een maximalisatie van de toestemmingen. Het past binnen het door VWS beleden standpunt dat de databeschikbaarheid in de zorg maximaal moet zijn. Dit gaat echter ten koste van het individu dat wil kunnen bepalen wie wel of niet zijn/haar zorgdata mag opvragen.

Volkomen strijdig met uitspraak Hoge Raad

Wat hier met Mitz gebeurt gaat volledig in tegen datgene wat het hoogste rechtscollege van Staat, de Hoge Raad schreef in zijn uitspraak(dd 01-12-2017) over het cassatieverzoek van de Vereniging Praktijkhoudende Huisartsen tegen VZVZ, als verantwoordelijke voor het Landelijk SchakelPunt(LSP). Het cassatieverzoek wees de Hoge Raad af maar hij schreef een duidelijke rechtsoverweging(5.4.4) in die uitspraak. Daarin stelt de Hoge Raad dat het LSP aanvaardbaar acht mits het zo ingericht werd dat meer onderscheid tussen (soorten) gegevens en categorieën zorgaanbieders. Men ging ervan uit dat VZVZ na een eenvoudiger beginfase van het LSP daar wel werk van ging maken. VPHuisartsen schreef erover:

“De eerdere uitspraak van het hof wordt dus nogmaals bevestigd, waarin de nu generieke toestemming moet worden vervangen. Van VZVZ mag volgens het hof wel worden verwacht dat zij, zodra dit voor haar technisch mogelijk en uitvoerbaar is, het systeem aanpast door meer keuzevrijheid te bieden.”

Rechtsoverweging 5.4.4

“Hetgeen het hof in rov. 4.12 heeft overwogen over wat van VZVZ mag worden verwacht, moet als volgt worden begrepen. De inrichting van de zorginfrastructuur is thans aanvaardbaar omdat zij berust op in vrijheid gegeven, voldoende specifieke, toestemming van de betrokken patiënten. Het hof heeft daarbij echter onderkend dat de zorginfrastructuur ook kan worden ingericht op een wijze waarbij meer onderscheid tussen (soorten) gegevens en (categorieën) zorgaanbieders kan worden gemaakt, en waarbij in het bijzonder gegevensuitwisseling op basis van toestemming bij voorbaat desgewenst kan worden beperkt tot spoedeisende gevallen (rov. 4.12 slot). In zijn oordeel ligt besloten dat deze inrichting meer en beter in overeenstemming is met de beginselen die aan de Privacyrichtlijn en de Wbp ten grondslag liggen, maar ten tijde van het wijzen van het bestreden arrest nog niet van VZVZ kon worden geëist. Van VZVZ mag volgens het hof wel worden verwacht dat zij, zodra dit voor haar technisch mogelijk en uitvoerbaar is, het systeem aanpast door daarin meer keuzevrijheid te bieden.”

Sluw plan

Rond Mitz is er meer gaande. Vrij recent schreef ik dat binnen het ministerie van VWS plannen bestaan om deelname aan Mitz door zorgverleners in de nabije toekomst niet meer vrijwillig te doen zijn, maar verplicht. Tel daarbij op dat er in Mitz meer informatie medische informatie staat dan voor een toestemmingsvoorziening noodzakelijk is en dat Mitz het medisch beroepsgeheim schendt.

Heel sluipend is VWS bezig om medische data ongelimiteerd te kunnen doen uitwisselen zonder dat de burger daar ergens een stokje voor kan steken. Het systeem van Mitz kan ik met de beste wil va de wereld dan ook geen valide toestemmingssysteem noemen.

Bovendien gaar VZVZ met Mitz volledig in tegen wat de rechters van de Hoge Raad in 2017 stelden toen VZVZ van haar door mocht gaan onder de voorwaarde van het goed regelen van wat en met welke zorgverleners uitgewisseld ging worden.

W.J. Jongejan, 8 oktober 2024

Afbeelding van Stefan Keller via Pixabay