Handel erectiepillen in strijd met Wet bescherming persoonsgegevens

Op het internet is een website, www.dokterjaap.nl  actief die met een gekunstelde constructie erectie-pillen verkoopt met ondersteuning van één van de producenten van dit soort pillen, namelijk de farmaceutische firma Eli Lilly. Ik berichtte hierover op 29 december 2016. Het bedrijf achter de website, Pharma Ventures b.v., handelt daarbij in strijd met de Wet bescherming persoonsgegevens. Het laat klanten bij het bestellen (en betalen) van de pillen op haar website een uitgebreide lijst met medische vragen over erectieproblemen invullen. Deze lijst presenteert men daarna  in een email aan de eigen huisarts van de patiënt. De huisarts wordt via de nogal dwingende email gevraagd een eHealth-consult met de  patiënt aan te gaan. Centraal daarin staat het verzoek om een specifiek door de patiënt op de website aangegeven erectiemiddel in een aangegeven hoeveelheid voor te schrijven. Via een vaste apotheek in Velsen-Noord laat Pharma Ventures de pillen bij de patiënt afleveren. Het werken met een vragenlijst met 21 medische vragen over erectiele dysfunctie  op de website Dokter Jaap is een ernstige overtreding van de Wet bescherming persoonsgegevens(Wbp).

Wbp

Op de website vraagt men bij de bestelling de naam-, adres-, woonbestand-gegevens, de geboortedatum en de laatste vier cijfers van het burgerservice-nummer. Daarna dient de patiënt de genoemde lijst met medische gegevens betreffende de erectiele dysfunctie op te geven. Door deze combinatie is er sprake van het verwerken van gezondheidsgegevens

De wet noemt  deze gegevens “bijzondere persoonsgegevens”,  gedefinieerd in hoofdstuk 2, artikel 16 van de Wbp. Aan het verwerken van dergelijke gegevens zijn strenge voorwaarden verbonden.

Geen ontheffing(1)

De Wbp geeft een ontheffing voor het verwerken van “gegevens betreffende de gezondheid” aan hulpverleners en instellingen wanneer dat noodzakelijk is voor de goede zorgverlening aan de betrokkene. Dat staat in artikel 21 lid 1a.

Het verbod om persoonsgegevens betreffende iemands gezondheid te verwerken als bedoeld in artikel 16, is niet van toepassing indien de verwerking geschiedt door:

1. hulpverleners, instellingen of voorzieningen voor gezondheidszorg of maatschappelijke dienstverlening voor zover dat met het oog op een goede behandeling of verzorging van de betrokkene, dan wel het beheer van de betreffende instelling of beroepspraktijk noodzakelijk is;

Het bedrijf met de website valt onder geen van de genoemde categorieën.

 Geen ontheffing(2)

Het is volgens de Wbp, in artikel 23 lid 1 toegestaan om bijzondere persoonsgegevens te verwerken als sprake is van uitdrukkelijke toestemming van de betrokkene. Pharma Ventures doet een poging in die richting door de besteller van de erectiepillen aan het einde van de vragenlijst met “ja” of “nee” te laten aangeven: “Ik verklaar dat ik de informatie en gegevens die ik heb verstrekt volledig en naar waarheid heb ingevuld.” Het is geen ondertekende verklaring en is hooguit als een soort van impliciete instemming te beschouwen. Formeel staat er geen toestemmingsvraag.

Toch heeft een dergelijke vraag hier geen enkele waarde want even eerder in de wet, in artikel 21 lid 2, staat:

In de gevallen als bedoeld in het eerste lid worden de gegevens alleen verwerkt door personen die uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift, dan wel krachtens een overeenkomst tot geheimhouding zijn verplicht. Indien de verantwoordelijke gegevens persoonlijk verwerkt en op hem niet reeds uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift een geheimhoudingsplicht rust, is hij verplicht tot geheimhouding van de gegevens, behoudens voor zover de wet hem tot mededeling verplicht of uit zijn taak de noodzaak voortvloeit dat de gegevens worden meegedeeld aan anderen die krachtens het eerste lid bevoegd zijn tot verwerking daarvan.

Wederrechtelijk

Het bedrijf Pharma Ventures b.v., met de farmaceut Eli Lilly als ondersteuner, kan niet een hulpverlener, instelling of voorziening voor gezondheidszorg of maatschappelijke dienstverlener genoemd worden. Op geen enkel wijze blijkt bovendien dat er een arts verbonden is aan het via de website Dokter Jaap acterende bedrijf. Zelfs al zou er een arts aan verbonden zijn, dan nog is er geen sprake van een zorgvoorziening, maar wel van een handelsonderneming. Dat er sprake is van een handelsonderneming blijkt wel door de betaling vooraf aan het bedrijf nog voor er überhaupt sprake is van de vraag of de eigen huisarts wil meewerken aan de constructie. Omdat er geen sprake is van direct medisch hulpverlenerschap van het bedrijf en er geen sprake is van een medisch beroepsgeheim mag het bedrijf dan ook geen verwerker zijn van gezondheidsgegevens. De eerder door mij als laakbaar betitelde constructie is dan ook strijdig met de Wet bescherming persoonsgegevens en dus illegaal.

Een schone taak voor de Autoriteit Persoonsgegevens dus.

W.J. Jongejan