Essentiële ontwerpfout in Landelijk SchakelPunt

Op 30 augustus 2002 schreef ik op deze website een artikel met de titel “Proliferatie onjuiste informatie via LSP in huisartsinformatiesystemen”. Daarin kaartte ik het probleem aan dat huisartsen in het veld ervaren van onjuiste zorgdata die men via het Landelijk SchakelPunt(LSP) binnenhaalt. Daarbij blijkt dat, als ze in het ontvangende systeem al verwijderd zijn, de onjuiste data blijven terugkomen als men het niet in het bronsysteem muteert. Dat is een ontwerpfout van het LSP. Een nog grotere ontwerpfout is men vergeten is dat zorgdata, vooral die uit huisartsinformatiesystemen(HIS-sen), een levenscyclus hebben en dat data slechts veilig te gebruiken zijn binnen hun context. Dat speelt voornamelijk bij doorgeven van de Professionele Samenvatting via het LSP. Daarin staat de zogenaamde episodelijst centraal. Dat lijkt een lijst met alleen diagnoses, maar is er opsomming van episoden en diagnoses. Daar bestaat een  wezenlijk verschil tussen.

Levenscyclus en context

In de huisartsgeneeskunde heeft een diagnose niet altijd dezelfde betekenis. Een diagnose kent een bepaalde levenscyclus, van ‘niet aanwezig’’, ‘voorlopig’, ‘definitief’, ‘hersteld/aangevuld’ , ‘teruggetrokken’ tot ‘verwijderd’. De context kent een diagnose als geconstateerd feit, een mogelijk feit, ontkenning van het feit, de omstandigheden, de herkomst(provenance), etc. In een episodelijst kan een item als “diabetes mellitus” staan of bijv. “hypertensie”, maar ook een vaag item als ‘buikpijn’. Die staat dan bijv. in de lijst gecodeerd als ‘D01 gegeneraliseerde buikpijn’. Dit item zegt an sich heel weinig, maar wordt duidelijker als men alle contacten kan overzien die met dit item te maken hebben. De professionele samenvatting die via het LSP opgevraagd wordt bevat slechts die van de laatste vier maanden. Zo kan die episode ‘gegeneraliseerde buikklachten’ alleen iets betekenisvols zeggen als men de volledige context van de klacht kent en weet in welk deel van de levenscyclus van een bepaalde diagnose die zich bevindt.

Episode versus Diagnose

Er is een verschil tussen het begrip “episode” en “diagnose” dat mooi beschreven staat op de website van het Nederlands Huisartsen Genootschap. Daarbij is het van belang om te weten dat huisartsen registeren volgens de methode van de EpisodeGerichte Registratie. De begrippen episode en diagnose lijken in eerste instantie op elkaar, maar staan wel zonder onderscheid bijeen in een HIS in de episodelijst. Er zijn echter een aantal wezenlijke verschillen. Hieronder staat hoe een episode zich verhoudt tot een diagnose.